2 πικρές αλήθειες που αποκάλυψε έρευνα 10 χρόνων για τον μεταβολισμό

Επειδή δεν είμαι πολύ σίγουρη ότι έχουμε δώσει όλες σημασία στο τι είναι «μεταβολισμός», ας δούμε τι έχουν πει επί του θέματος οι ειδικοί. Η Κλινική Διαιτολόγος, μέλος του τμήματος Κλινικής Διαιτολογίας του ΥΓΕΙΑ, Aριάδνη Λιδωρίκη έχει γράψει  ότι «με τον όρο μεταβολισμός περιγράφονται όλες οι βιολογικές διεργασίες που συμβαίνουν στο σώμα με σκοπό τη μετατροπή των θερμίδων που λαμβάνουμε από την τροφή σε αξιοποιήσιμη ενέργεια».

Ο διαιτολόγος, διατροφολόγος, M.Sc. Πάρης Παπαχρήστος συμπληρώνει πως «όταν λέμε “μεταβολισμός” εννοούμε την ελάχιστη απαιτούμενη ενέργεια (βλ. θερμίδες) που χρειάζεται το σώμα σε κατάσταση ηρεμίας. Αποτελείται από τρεις παραμέτρους:

α) τον μεταβολικό ρυθμό ηρεμίας (ποσότητα ενέργειας που καταναλώνει το σώμα, ώστε να διατηρήσει βασικές βιολογικές λειτουργίες σε μια μέρα -καλύπτει το 75% των ημερησίων ενεργειακών δαπανών),

β) τη θερμογένεση λόγω τροφής (ενέργεια που καταναλώνει το σώμα, για τη διαδικασία της πέψης, της απορρόφησης και του μεταβολισμού της τροφής -αντιστοιχεί στο 10-15% των ημερησίων δαπανών) και

γ) θερμογένεση λόγω άσκησης (ενεργειακή δαπάνη, έπειτα από οποιαδήποτε κίνηση του σώματος -καλύπτει το 15 με 30 τοις εκατό των ημερησίων ενεργειακών δαπανών».

Έως τώρα κυκλοφορούσε εκεί έξω η πληροφορία πως ο μεταβολισμός επηρεάζεται από το φύλο μας, το σωματικό μέγεθος και την ηλικία. Έρευνα που έγινε και δημοσιεύτηκε πριν λίγες ημέρες, διέγραψε την τελευταία σημείωση. Όχι φίλη μου, η ηλικία δεν έχει την παραμικρή σχέση με το μεταβολισμό. Ας ψάξουμε λοιπόν, να βρούμε άλλες δικαιολογίες.

Το ερευνητικό έγγραφο που παρουσίασαν οι New York Times έχει τον τίτλο «Ημερήσια ενεργειακή δαπάνη, μέσω της πορείας της ανθρώπινης ζωής». Οι επιστήμονες κατέληξαν σε αυτά που θα διαβάσεις στη συνέχεια, κατόπιν μελέτης που έγινε επί δέκα χρόνια, με τη συμμετοχή πολλών διαφορετικών πανεπιστημίων και συνεργατών -αναφέρονται περισσότεροι από 80 συγγραφείς στην εργασία.

Χωρίς να ήταν αυτή η πρόθεση της, η έρευνα καταρρίπτει σειρά από στοιχεία που έως τώρα θεωρούσαμε πως ήταν αναμφίβολα και αφορούν το μεταβολισμό. Το πρώτο είναι ότι πέφτει ο ρυθμός του, όσο μεγαλώνουμε.

Το αξιόπιστο της έρευνας οφείλεται στο γεγονός ότι έγινε σε δείγμα 6.400 ανθρώπων, ηλικίας από 8 ημερών έως 95 χρόνων, για δέκα χρόνια, με τη χρήση της μεθόδου που λέγεται Doubly Labelled Water. Όπως εξήγησε το Cambridge Biomedical Research Centre, πρόκειται για τεχνική που έχει επιβεβαιωθεί -μέσω μελετών- ως το χρυσό πρότυπο για την εκτίμηση της συνολικής ενεργειακής δαπάνης, σε άτομα με «ελεύθερο τρόπο» ζωής.

Επισημάνθηκε ότι «οι δαπάνες ενέργειας (προσαρμοσμένες σε κάθε βάρος) σε νεογνά, ήταν σαν και αυτές των ενηλίκων. Αυξήθηκαν σημαντικά, στο πρώτο έτος της ζωής. Μετά, σταδιακά μειώνονταν. Ο μεταβολισμός των ιστών υφίσταται μεταβάσεις, σε κρίσιμες συνθήκες».

Με απλά λόγια που τα έδωσε το Τ3 αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της ζωής του μέσου ανθρώπου, ο μεταβολισμός περνάει από τέσσερα στάδια:

1) από την πρώτη εβδομάδα έως τον πρώτο χρόνο βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο «και επιταχύνει έως ότου φτάσει το 50% πάνω από το ποσοστό των ενηλίκων»

2) από το πρώτο έτος ζωής έως το 12, επιβραδύνεται σταδιακά σε ποσοστό 3% ετησίως

3) από τα 20 έως τα 60 δεν αλλάζει καθόλου και

4) από τα 60 και μετά επιβραδύνεται κατά 0.7% το χρόνο.

Κατόπιν αυτών, μπορείς να διαπιστώσεις πως όταν παίρνεις κιλάκια δεν φταίει ο μεταβολισμός, αλλά αυτά που τρως -Σούζι.

Ο μεταβολισμός δεν επιβραδύνεται και όταν ξεκινά η εμμηνόπαυση

Κάτι άλλο που ανακάλυψαν οι επιστήμονες της συγκεκριμένης έρευνας και αναφώνησαν «εύρηκα» ήταν ότι δεν υπήρχαν διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών στην ποσότητα μυικής μάζας, όταν έλεγξαν το μέγεθος του κάθε σώματος. Δηλαδή και τα δυο φύλα πρέπει να προσπαθήσουν με την ίδια συνέπεια και πειθαρχία, για να χάσουν βάρος.

Τι γίνεται με τη γυμναστική; Μπορεί όντως,να επιταχύνει το μεταβολισμό μας;

Oι ερευνητές παρακολούθησαν την ποσότητα της μυικής μάζας των μετεχόντων στη μελέτη και επιβεβαίωσαν ότι είναι ο τρόπος που έχουμε να διατηρούμαστε -γενικά και ειδικότερα. «Η μυική μάζα θεωρείται ως ο πιο μεταβολικά ενεργός ιστός (συγκριτικά με τη μάζα των οστών και εκείνη του λίπους) και ως εκ τούτου, όσους περισσότερους μύες έχει ένας άνθρωπος, τόσες περισσότερες θερμίδες μπορεί να κάψει», σημειώνουν οι καθ’ ύλην αρμόδιο, τονίζοντας πως και σε αυτό το θέμα ισχύει το «ό,τι δεν φροντίζεις, το χάνεις». Δηλαδή, αν δεν φροντίζουμε αυτόν τον μεταβολικά ενεργό ιστό, είναι αρκετά εύκολο να το δούμε να γίνεται πλεόνασμα θερμίδων. Δεν χρειάζεται να γίνουμε bodybuilders. Αρκεί να κάνουμε διαφορετικούς τύπους προπόνησης, με αντιστάσεις και βάρος του σώματος, για να «χτίσουμε» μυική μάζα. Όπως χρήσιμο είναι να προσέχουμε τη διατροφή μας -χωρίς ακρότητες.

Για το τέλος, οι επιστήμονες άφησαν το γεγονός ότι παρατήρησαν πως τα πρότυπα μεταβολικού ρυθμού ίσχυαν για τον πληθυσμό, ατομικά υπήρχαν διαφορές της τάξεως του 25% σε επιτάχυνση ή επιβράδυνση. Και αυτό δείχνει πόσο διαφορετικοί εξακολουθούμε να είμαστε, η μια από την άλλη -και ο ένας από τον άλλον-, όπως και την πληθώρα των παραγόντων που μπορούν να παίξουν ρόλο στο μεταβολισμό μας.