Dream a little dream: Τι σημαίνουν τα όνειρά μου και γιατί τα βλέπω;

Τα όνειρα είναι ουσιαστικά ιστορίες που παίζουμε στο μυαλό μας όλη τη νύχτα. Μπορούν να ακολουθήσουν μια γραμμική αφήγηση ή να είναι αφηρημένα. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι κατά τη διάρκεια μιας νύχτας, έχουμε περίπου 3-6 όνειρα και περίπου το 95% αυτών των ονείρων ξεχνιούνται το επόμενο πρωί. Εξελίσσονται κατά τη διάρκεια του σταδίου REM (Rapid Eye Movement). Κατά τη διάρκεια της REM φάσης του ύπνου (90 λεπτά από τη στιγμή που θα κοιμηθούμε), τα μάτια κινούνται γρήγορα σε διαφορετικές κατευθύνσεις.

Τα όνειρα είναι πιο έντονα μέσα σε αυτό το διάστημα καθώς ο εγκέφαλος είναι πιο ενεργός. Η ειδική σε θέματα ύπνου και ονείρων, Lauri Quinn Loewenberg, εξηγώντας γιατί ονειρευόμαστε απαντά:

«Το όνειρο είναι μια διαδικασία σκέψης. Στην πραγματικότητα, είναι η συνέχεια των σκέψεών μας από την ημέρα. Αυτή η συνεχής φλυαρία στο κεφάλι μας, συνεχίζεται και καθώς πηγαίνουμε για ύπνο. Μόλις μπούμε στο στάδιο REM, αυτές οι σκέψεις συνεχίζονται με σύμβολα και μεταφορές αντί με λέξεις. Κατά τη διάρκεια του σταδίου REM, ο εγκέφαλος λειτουργεί διαφορετικά από όταν είμαστε ξύπνιοι. Ορισμένα μέρη του εγκεφάλου έχουν αποκοιμηθεί, όπως ο προμετωπιαίος φλοιός που ελέγχει την ορθολογική σκέψη, ενώ άλλα μέρη γίνονται ιδιαίτερα ενεργά, όπως η αμυγδαλή, το τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τα συναισθήματα. Μέσα από τη διαδικασία των ονείρων, συνεχίζετε τις σκέψεις σας για την ημέρα σας: τα λάθη σας, τα επιτεύγματά σας, τις ελπίδες σας για το αύριο. Τα όνειρα, είναι στην πραγματικότητα πιο εστιασμένες και σημαντικά πιο βαθιές σκέψεις μας, καθώς συνοδεύονται και με ένα μεταφορικό σχόλιο για τον εαυτό μας».

Σημαίνουν πραγματικά κάτι τα όνειρα;

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεωρίες γύρω από την ερμηνεία των ονείρων και οι περισσότερες από αυτές προσφέρουν διαφορετικές απόψεις. Μια νευροβιολογική θεωρία γύρω από την ερμηνεία των ονείρων, είναι η υπόθεση ενεργοποίησης-σύνθεσης. Η συγκεκριμένη θεωρία παρουσιάστηκε από τους ψυχίατρους του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, John Allan Hobson και Robert McCarley. Σύμφωνα με αυτή, τα όνειρα δεν σημαίνουν απολύτως τίποτα. Αντίθετα, είναι απλώς ηλεκτρικές παρορμήσεις του εγκεφάλου, που τραβούν τυχαίες σκέψεις και εικόνες από τις αναμνήσεις μας. Η θεωρία προτείνει ότι οι άνθρωποι κατασκευάζουν ονειρικές ιστορίες αφότου ξυπνήσουν, μια φυσική προσπάθεια του ανθρώπου να τα εκλογικεύει τα πάντα.

Ωστόσο, ο θεμελιωτής της ψυχανάλυσης, Sigmund Freud, πρότεινε το αντίθετο. Ο Freud, πίστευε ότι τα όνειρα αποκάλυπταν ασυνείδητα καταπιεσμένες συγκρούσεις ή επιθυμίες μας. Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος που ο ίδιος μελέτησε τα όνειρα (Η Ερμηνευτική των Ονείρων) για να κατανοήσει το ασυνείδητο.

Μια άλλη θεωρία γύρω από την ερμηνεία των ονείρων, είναι η θεωρία προσομοίωσης απειλών. Η συγκεκριμένη θεωρία, περιγράφει τα όνειρα ως έναν αμυντικό μηχανισμό του εγκεφάλου μας, ο οποίος υφίσταται για να μας προετοιμάσει για τρομακτικά γεγονότα. Αυτό μας επιτρέπει να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας σε μια ασφαλή προσομοίωση. Αν και είναι αδύνατο να προσδιοριστεί με ακρίβεια μια θεωρία,  σύμφωνα με τη συγκεκριμένη, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ονειρευόμαστε πιο συχνά όταν είμαστε σε κατάσταση φόβου ή άγχους. Αν και είναι αδύνατο να προσδιοριστεί με ακρίβεια μια θεωρία,

Πώς μπορώ να τα ερμηνεύσω;

Η ερμηνεία των ονείρων, μας επιτρέπει να καταλάβουμε εάν τα όνειρα αποκαλύπτουν κάτι. Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείς να κάνεις, προκειμένου να αποκρυπτογραφήσεις τα δικά σου όνειρα.

Σύμφωνα με την Loewenberg, στόχος είναι να κάνεις μια συγκριτική ανάλυση μεταξύ των εικόνων και των πράξεων στο όνειρο με τα πραγματικά γεγονότα ημέρας σου. Αν ξεκινήσεις να κρατάς ένα ημερολόγιο για την καθημερινότητά σου, σε συνδυασμό με ένα ημερολόγιο ονείρων, θα παρατηρήσεις εύκολα, τη σύνδεση μεταξύ των ονείρων και των καθημερινών σου αγώνων και επιτευγμάτων.

Είναι πάντα καλό να κάνεις όνειρα

Ενώ μπορεί να μην γνωρίζουμε πολλά γύρω από την ερμηνεία που μπορεί να έχουν τα όνειρα, μπορούμε να πούμε περισσότερα για τα οφέλη που έχουν στην καθημερινότητά μας. Για παράδειγμα, το στάδιο REM κατά τη διάρκεια του οποίου ονειρευόμαστε, κάνει καλό στη μνήμη μας, πράγμα που σημαίνει ότι τα όνειρα βοηθούν με τις γνωστικές διαδικασίες. Εκτός από αυτό, τα όνειρα προσφέρουν συναισθηματικά οφέλη, όπως η ενδοσκόπηση. Η Loewenberg αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Τα όνειρα είναι γεμάτα πληροφορίες, συμβουλές, καθοδήγηση, ακόμη και προειδοποιήσεις που πρέπει να γνωρίζουμε για τον εαυτό μας και για τη ζωή μας. Είναι μια πολύ βαθιά και βαθιά διαδικασία σκέψης, στην οποία εστιάζουμε αποκλειστικά στον εαυτό μας.

Μέσα από αυτά, εξετάζουμε τα τρέχοντα ζητήματα, συμπεριφορές και στόχους μας. Καταλήγουμε σε ιδέες, τακτοποιούμε τα πράγματα, κοιτάμε τον εαυτό μας σε βαθύτερο επίπεδο, αποκτάμε μια σαφέστερη εικόνα για τον εαυτό μας και την κατάσταση, ώστε να μπορούμε να πάρουμε καλύτερες αποφάσεις».

Πέρα από τα γνωστικά και συναισθηματικά οφέλη, τα όνειρα μπορούν επίσης ενισχύουν τη δημιουργικότητα μας. Περίτρανη απόδειξη είναι τα αναρίθμητα τραγούδια, οι διάσημοι πίνακες και οι εμβληματικές ταινίες που έχουν αντλήσει έμπνευση από τον κόσμο των ονείρων.