Επιχείλιος έρπης: Τι δείχνει για την υγεία και πώς αντιμετωπίζεται

Τι προκαλεί τον επιχείλιο έρπη;

Ο επιχείλιος έρπης προκαλείται σχεδόν αποκλειστικά από τον τύπο 1 του ιού του απλού έρπητα HSV-1 (ακρωνύμιο της αγγλικής ονομασίας Herpes Simplex Virus-type 1). Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί κι από τον τύπο 2 του ιού του απλού έρπητα HSV-2, ο οποίος όμως ευθύνεται κατά κύριο λόγο για τον έρπητα των γεννητικών οργάνων.

Συνήθως, η πρώτη μόλυνση από τον HSV-1 είναι ασυμπτωματική και έτσι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) υπολογίζεται ότι περίπου το 67% του παγκόσμιου πληθυσμού κάτω των 50 ετών φέρει τον ιό. Πρόκειται δηλαδή για μία πολύ κοινή μόλυνση.

Παράγοντες κινδύνου

Ένα μεγάλο ποσοστό ενηλίκων παγκοσμίως είναι θετικοί στον ιό του απλού έρπητα τύπου 1. Μόλις εκτεθείς στον ιό, ορισμένοι παράγοντες κινδύνου μπορεί να τον επανενεργοποιήσουν όπως:

• Μια μόλυνση, πυρετός ή κρυολόγημα.
• Η έκθεση στον ήλιο.
• Το στρες.
• Το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
• Η εμμηνόρροια.
• Τα σοβαρά εγκαύματα.
• Το έκζεμα.
• Η χημειοθεραπεία.

Ο κίνδυνος για επιχείλιο έρπη αυξάνεται, εάν έρθεις σε επαφή με το υγρό του έρπητα μέσω φιλιών, κοινής χρήσης τροφών ή ποτών ή κοινής χρήσης ειδών προσωπικής φροντίδας.

Πώς μεταδίδεται

Ο ιός HSV-1, που προκαλεί τον επιχείλιο έρπητα, μεταδίδεται πολύ εύκολα με τη δερματική επαφή. Οι περισσότερες μολύνσεις με τον ιό, λαμβάνουν χώρα ήδη στην παιδική ηλικία. Ο συχνότερος τρόπος μετάδοσης, είναι με την επαφή στόμα με στόμα. Άλλα παραδείγματα πιθανής μετάδοσης, είναι η επαφή μολυσμένου χεριού με υγιή στοματική περιοχή ή η κοινή χρήση μαχαιροπίρουνων και ποτηριών ή προσωπικών ειδών όπως τα ξυραφάκια και τα καλλυντικά.

Εκτός από την πρόκληση επιχείλιου έρπητα, η μετάδοση του HSV-1 στην περιοχή των γεννητικών οργάνων προκαλεί και έρπητα των γεννητικών οργάνων. Η μετάδοση του συγκεκριμένου τύπου του ιού στα γεννητικά όργανα οφείλεται κυρίως στη στοματογεννητική ερωτική επαφή. Σπάνια, αλλά επίσης πιθανή είναι η μετάδοση του ιού από μητέρα, με HSV-1 μόλυνση των γεννητικών οργάνων, προς το βρέφος κατά τον τοκετό.

Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι αρκετά συχνά, ο ιός του έρπητα είναι δυνατόν να μεταδοθεί ακόμα και αν δεν υπάρχουν ορατά σημάδια ή συμπτώματα επιχείλιου έρπητα. Ωστόσο, η μεταδοτικότητα του ιού είναι αυξημένη όταν υπάρχουν ενεργές πληγές.

Τι μπορεί να δείχνει ο επιχείλιος έρπης για την υγεία μας;

• Κακό ανοσοποιητικό σύστημα

Ο HSV-1 παραμένει ανενεργός στις νευρικές ίνες και επανεμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εξασθενημένο. Το άγχος, οι ασθένειες, η κόπωση ή η λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων μπορούν να προκαλέσουν επανεμφάνιση του ιού. Επομένως, συχνά ξεσπάσματα μπορεί να υποδηλώνουν μειωμένη ανοσολογική λειτουργία.

• Κακή διατροφή και έλλειψη ενυδάτωσης

Η έλλειψη συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών, όπως οι βιταμίνες Β12 και C, καθώς και η ανεπαρκής ενυδάτωση, μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα του σώματος να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένου του HSV-1.

• Ορμονικές αλλαγές

Οι ορμονικές αλλαγές, όπως αυτές που συμβαίνουν κατά την έμμηνο ρύση ή την εγκυμοσύνη, μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση του έρπητα. Αυτό συμβαίνει λόγω των επιπτώσεων που έχουν οι ορμόνες στο ανοσοποιητικό σύστημα.

• Υπερβολική έκθεση σε ηλιακή ακτινοβολία

Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει εξάρσεις του επιχείλιου έρπητα. Η UV ακτινοβολία μπορεί να καταστρέψει το δέρμα και να προκαλέσει μείωση της τοπικής ανοσολογικής απόκρισης, επιτρέποντας στον ιό να ενεργοποιηθεί.

Πώς φεύγει ο επιχείλιος έρπης;

Μόλις κάποιος μολυνθεί από τον ιό του απλού έρπητα, δεν μπορεί να θεραπευτεί, αλλά μπορεί να αντιμετωπίσει τα συμπτώματά του. Μόλις επουλωθούν οι πληγές, ο ιός παραμένει αδρανής στο σώμα. Αυτό σημαίνει ότι νέες πληγές μπορούν να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή όταν ο ιός επανενεργοποιηθεί. Μερικά άτομα με τον ιό αναφέρουν συχνότερα κρούσματα όταν το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι αδύναμο, όπως κατά τη διάρκεια ασθένειας ή σε περιόδους στρες.

Όταν ο ιός εκδηλώνεται με την εικόνα του επιχείλιου έρπητα, μπορείς να χρησιμοποιήσεις, πάντα με την ιατρική συμβουλή, αντιικές αλοιφές που κυκλοφορούν στο εμπόριο ή να πάρεις συστηματικά αντιιικά χάπια τις πρώτες ημέρες της ίωσης, ώστε να είναι πιο ήπιες οι βλάβες και κυρίως η επούλωση να γίνει πιο γρήγορα.