Έρευνα: «Σκοτώνουν» τα αντικαταθλιπτικά τα συναισθήματα;
- 5 ΦΕΒ 2023
Νέα μελέτη διαπιστώνει ότι ορισμένα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, μπορεί να προκαλέσουν «συναισθηματική άμβλυνση». Τι ακριβώς όμως σημαίνει αυτό;
Παγκόσμια αύξηση στη λήψη αντικαταθλιπτικών
Οι άνθρωποι που ξεκίνησαν να παίρνουν αντικαταθλιπτικά δεν αυξήθηκαν, με την πανδημία του 2020, όπως πολλοί θα μπορούσαν να υποθέσουν. Το 2016, η Γερμανία είχε ήδη βιώσει μια αύξηση 46% στη χρήση αντικαταθλιπτικών μέσα σε τέσσερα χρόνια. Η Πορτογαλία και η Ισπανία, είχαν τουλάχιστον 20% αύξηση στη χρήση φαρμάκων για την καταπολέμηση της κατάθλιψης. Τα άτομα που χρησιμοποιούσαν αντικαταθλιπτικά μεταξύ 2019 και 2022, περιελάμβαναν άτομα κάθε ηλικίας, ακόμα και παιδιά 12 ετών. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, το 60% των Αμερικανών που παίρνουν αντικαταθλιπτικά, παίρνει αντικαταθλιπτική αγωγή για τουλάχιστον δύο χρόνια.
Και όπως συμβαίνει με όλα τα φάρμακα, τα αντικαταθλιπτικά, έχουν τη δική τους σειρά παρενεργειών. Μια πρόσφατη μελέτη προσθέτει ένα σημαντικό στη λίστα: Τη «συναισθηματική άμβλυνση» κατά την οποία οι ασθενείς δεν αισθάνονται τόσο έντονα συναισθήματα όσο κάποτε.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο Neuropsychopharmacology, εξέτασε 66 εθελοντές. 32 έλαβαν 20 χιλιοστόγραμμα του δημοφιλούς εκλεκτικού αναστολέα επαναπρόσληψης σεροτονίνης (εσκιταλοπράμη), ενώ σε 34 χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη, συνέχισαν τη θεραπεία τους για τουλάχιστον 21 ημέρες και στη συνέχεια απάντησαν σε ερωτηματολόγια και συμμετείχαν σε σειρά τεστ.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα άτομα που έπαιρναν εσκιταλοπράμη, είχαν μειωμένη ευαισθησία ενίσχυσης, που σημαίνει ότι δεν πήραν καμία πληροφορία, από τις πράξεις και το περιβάλλον τους, ούτε από άτομα στην ομάδα εικονικού φαρμάκου. Οι ασθενείς στην ομάδα της εσκιταλοπράμης, ήταν συγκεκριμένα λιγότερο πιθανό να χρησιμοποιήσουν θετική και αρνητική συμπεριφορά για να τους βοηθήσουν να μάθουν μια εργασία, σε σύγκριση με άτομα που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Γεγονός που σύμφωνα με τους ερευνητές, υποδηλώνει ότι το φάρμακο επηρέασε την ευαισθησία τους στις ανταμοιβές και την ικανότητά τους να ενεργούν.
Οι συμμετέχοντες στην ομάδα της εσκιταλοπράμης, είπαν επίσης ότι είχαν μεγαλύτερο πρόβλημα να φτάσουν σε οργασμό σε σχέση με τα μέλη της ομάδας που λάμβανε εικονικό φάρμακο.
Τι ακριβώς όμως είναι η συναισθηματική άμβλυνση;
Η συναισθηματική άμβλυνση είναι μια παρενέργεια που εκτιμάται ότι συμβαίνει στο 40 έως 60% των ατόμων που λαμβάνουν εσκιταλοπράμη, για μείζων καταθλιπτική διαταραχή, καθιστώντας την έναν από τους μεγαλύτερους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι διακόπτουν τη φαρμακευτική αγωγή.
Η συναισθηματική άμβλυνση είναι ένα αίσθημα μουδιάσματος σε θετικά και αρνητικά συναισθήματα. Όταν οι άνθρωποι βιώνουν συναισθηματική άμβλυνση, συνήθως βιώνουν μια εξασθένιση όλων των συναισθημάτων, τόσο «καλών» και «κακών»
Ωστόσο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτό μπορεί να ακούγεται πολύ πιο έντονο από αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα. Οι άνθρωποι που βιώνουν συναισθηματική άμβλυνση, μπορεί να μην έχουν συναισθήματα τόσο έντονα όσο πριν, αλλά κατά κάποιο τρόπο, αυτό είναι μέρος του στόχου για τους ανθρώπους που μπορούν να επωφεληθούν από τα αντικαταθλιπτικά, ιδιαίτερα εκείνους που αγωνίζονται με το άγχος και την κατάθλιψη.
Ενώ αυτή η συγκεκριμένη μελέτη επικεντρώθηκε στην εσκιταλοπράμη, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η συναισθηματική αμβλύτητα, μπορεί να συμβεί με οποιοδήποτε αντικαταθλιπτικό.
Σημάδια συναισθηματικής άμβλυνσης
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η συναισθηματική άμβλυνση μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο. Ωστόσο, αναγνωρίζουν μερικά γενικά σημάδια όπως:
- Δεν αντιδράς σε κάτι για το οποίο συνήθως χαίρεσαι.
- Δεν αισθάνεσαι τίποτα όταν συμβαίνει κάτι ανησυχητικό.
- Δεν νιώθεις την αγάπη τόσο έντονα όσο κάποτε.
- Δεν θυμώνεις όσο στο παρελθόν.
Τα παραπάνω μπορούν προφανώς να επηρεάσουν αρνητικά την ποιότητα ζωής, έχοντας αρνητικό αντίκτυπο στις αλληλεπιδράσεις ή τις σχέσεις των ατόμων. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η συναισθηματική άμβλυνση δεν είναι το ίδιο με την απάθεια, όταν δηλαδή δεν υπάρχει κανένα συναίσθημα ή συναισθηματική αντίδραση.
Πως αντιμετωπίζεται η συναισθηματική άμβλυνση;
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα περισσότερα φάρμακα έχουν κάποιες παρενέργειες και για αυτό είναι σημαντικό να παρατηρούμε ποιο μας κάνει να αισθανόμαστε άνετα. Αλλά αν νιώθεις ότι η συναισθηματική άμβλυνση παρεμβαίνει στην καθημερινότητα σου, οι ειδικοί συνιστούν να αναζητήσεις ιατρική συμβουλή. Προειδοποιούν, παράλληλα, για τους κινδύνους που μπορεί να κρύβονται πίσω από μία απότομη διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής.
«Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα φάρμακα δεν είναι μια θεραπεία που ταιριάζει σε όλους», υπογραμμίζουν οι ερευνητές. «Κάθε άτομο μπορεί να αντιδράσει διαφορετικά σε ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο. Μπορεί να υπάρχουν κάποιες δοκιμές και σφάλματα κατά την αναζήτηση του φαρμάκου που λειτουργεί καλύτερα για τον καθένα».
