Εσύ θα κατέψυχες τα ωάρια σου;

Η
κατάψυξη ωαρίων (κρυοσυντήρηση) ως
μέθοδος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής

Η
εφαρμογή της μεθόδου αυτής ξεκίνησε
πειραματικά πριν από 20 περίπου χρόνια.
Τότε αφορούσε σε γυναίκες που έπασχαν
από καρκίνο και έπρεπε να υποβληθούν
σε χημειοθεραπείες και ακτινοθεραπείες.
Οι θεραπείες θα κατέστρεφαν σχεδόν όλα
τους τα ωάρια. Για να έχουν, λοιπόν, τη
δυνατότητα να τεκνοποιήσουν μελλοντικά,
επέλεγαν, πριν την υποβολή σε οποιαδήποτε
θεραπεία, να καταψύξουν τα υγιή τους
ωάρια.

Η
διαδικασία της κρυοσυντήρησης ξεκινάει
από την υποβολή της ενδιαφερόμενης σε
ορμονοθεραπεία, που έχει ως αποτέλεσμα
τη μηνιαία ωρίμανση μεγάλου αριθμού
ωαρίων (πάνω από 1-2, που είναι ο συνηθισμένος
αριθμός). Μόλις τα ωάρια φτάσουν σε ένα
συγκεκριμένο μέγεθος, αφαιρούνται με
μια μικρή χειρουργική επέμβαση (ωοληψία).

Ακολουθεί
η επεξεργασία τους με τη μέθοδο της
«υαλοποίησης». Με τον τρόπο αυτό
αποφεύγεται η δημιουργία κρυστάλλων
νερού μέσα στα ωάρια κατά τη διάρκεια
της κατάψυξής τους. Έτσι, μειώνονται
δραστικά οι πιθανότητες να παρουσιάσουν
χρωμοσωμικές βλάβες στα έμβρυα που θα
μεγαλώσουν μέσα τους, σε περίπτωση
μελλοντικής γονιμοποίησης.

Αν η
δότρια των ωαρίων αποφασίσει ότι θέλει
να κυοφορήσει, η γονιμοποίηση των ωαρίων
γίνεται, φυσικά, στο εργαστήριο (in
vitro) μετά την σταδιακή και
προσεκτική απόψυξη των ωαρίων. Η δε
μεταφορά του γονιμοποιημένου ωαρίου
στο γυναικείο σώμα πραγματοποιείται
σχεδόν άμεσα, εκτός από τις περιπτώσεις
όπου είναι και πάλι απαραίτητη η υποβολή
σε ορμονοθεραπεία.

Μέχρι
πριν δυο χρόνια ήταν ακόμα ένα πείραμα

Η
κρυοσυντήρηση θεωρείτο πειραματική
διαδικασία μέχρι και πριν από δυο χρόνια,
οπότε η Αμερικανική Εταιρία Αναπαραγωγικής
Ιατρικής (ASRM) αποφάσισε
την κατάργηση του εν λόγω χαρακτηρισμού.
Ωστόσο, η συγκεκριμένη μέθοδος τεχνητής
γονιμοποίησης δεν έχει ακόμα καταστεί
πλήρως αποδεκτή από τον ιατρικό κόσμο.
Ούτε, βέβαια, από το κοινωνικό σύνολο,
που, στην παρούσα φάση, έχει διχαστεί
εξαιτίας της νέας αυτής πολιτικής των
μεγάλων εταιριών, που αναμένεται να
δημιουργήσει πληθώρα επιπτώσεων κάθε
είδους.

Η
θετική πλευρά της κρυοσυντήρησης

Η νέα
πολιτική των μεγάλων εταιριών για την
παροχή του προνομίου της δωρεάν
κρυοσυντήρησης βασίζεται, σύμφωνα με
τα όσα υποστηρίζουν, στην εισαγωγή μιας
νέας μορφής «ασφάλισης» της εργαζόμενης.
Όπως π.χ. η εταιρία προσφέρει στην
εργαζόμενη ασφάλεια υγείας, έτσι θα
προσφέρει και «ασφάλεια ωαρίων», δηλαδή
θα καλύπτει τα έξοδα της κρυοσυντήρησης
και όλων των διαδικασιών που σχετίζονται
με αυτήν.

Για
ποιους λόγους να αξιοποιήσει μια
εργαζόμενη γυναίκα το προνόμιο της
δωρεάν κρυοσυντήρησης;

Μια
κάποια εξασφάλιση

Καταρχάς
για «να έχει ήσυχο το κεφάλι της». Αν
μια γυναίκα πράγματι θέλει να αφοσιωθεί
στην καριέρα της κατά την πιο αναπαραγωγική
της περίοδο, η οποία με βάση τα επιστημονικά
στοιχεία διαρκεί ως τα 35, μπορεί να
αξιοποιήσει τη συγκεκριμένη μέθοδο,
για να καταφέρει να γίνει μητέρα αργότερα,
μόλις είναι έτοιμη, πρακτικά και
ψυχολογικά.

Ειδικά
στην περίπτωση που μια γυναίκα έχει
στην οικογένειά της ιστορικό πρόωρης
εμμηνόπαυσης ή καρκίνου, τότε η
κρυοσυντήρηση ενδεχομένως να την
απαλλάξει από το άγχος και την αβεβαιότητα.

Παράγοντας «μοναξιά»

Στις
χώρες όπου τα ποσοστά των γυναικών που
καταφεύγουν στην κρυοσυντήρηση έχουν
διπλασιαστεί από το 2012 μέχρι σήμερα
(ΗΠΑ, κ.λπ.), έχει παρατηρηθεί ότι πολλές
γυναίκες επέλεξαν να υποβληθούν τη
διαδικασία αυτή για προσωπικούς λόγους
και συγκεκριμένα, διότι έχουν φτάσει
στην 4
δεκαετία της ζωής τους και δεν έχουν
μόνιμο σύντροφο. Οπότε, για να μπορούν
μελλοντικά, μόλις βρουν τον κατάλληλο
σύντροφο, να δημιουργήσουν οικογένεια,
αποφασίζουν να επενδύσουν στην κατάψυξη
ωαρίων, καταβάλλοντας μάλιστα πολύ
μεγάλα χρηματικά ποσά, τόσο για την
ωοληψία, όσο και για τη συντήρηση των
ωαρίων.

Το
χάσμα στα ποσοστά της απασχόλησης αντρών
– γυναικών στις μεγάλες εταιρίες
τεχνολογίας

Σύμφωνα
με τα στατιστικά στοιχεία, το χάσμα
ανάμεσα στον αριθμό των αντρών και των
γυναικών στη βιομηχανία της τεχνολογίας
είναι τεράστιο: για παράδειγμα, μόλις
το 30% των εργαζομένων στη Google
είναι γυναίκες. Αντί λοιπόν η υποψήφια
εργαζόμενη σε κάποια εταιρία τεχνολογίας
να επιλέγει την απασχόληση σε πιο
«παραδοσιακές» θέσεις (όπως το HR),
όπου το αντικείμενο είναι λιγότερο
απαιτητικό και πιεστικό από άποψης
χρόνου, η κρυοσυντήρηση μπορεί –
θεωρητικά πάντα – να της εξασφαλίσει
την επί χρόνια παραμονή σε μια θέση που,
υπό άλλες συνθήκες, θα κατείχε κάποιος
άντρας.

Ηθικοί και θρησκευτικοί λόγοι

Τέλος,
από ηθικής άποψης, υπάρχουν πολλές
γυναίκες που προτιμούν τη γονιμοποίηση
των κατεψυγμένων ωαρίων τους, από την
παραδοσιακή τεχνητή γονιμοποίηση νέων
ωαρίων, διότι στην τελευταία περίπτωση
δημιουργούνται περισσότερα έμβρυα απ’
όσα μπορούν να κυοφορηθούν από τις
ίδιες. Έτσι, θεωρούν ότι δε συνάδει με
τις ηθικές ή θρησκευτικές αξίες τους η
δημιουργία περιττών εμβρύων (δηλαδή
ανθρωπίνων ζωών) και στη συνέχεια η
καταστροφή τους, λόγω αχρησίας.

Το
μεγάλο «όμως»

Κάθε
εξέλιξη στην ιατρική επιστήμη που μπορεί
να βελτιώσει την τεχνητή γονιμοποίηση
και να δώσει ελπίδα σε όσες γυναίκες δε
μπορούν να αποκτήσουν παιδιά με
φυσιολογικό τρόπο είναι παραπάνω από
επιθυμητή. Είναι γνωστό πως κάθε
διαδικασία τεχνητής γονιμοποίησης
ενέχει σωματικές και ψυχολογικές
δυσκολίες. Κι εναπόκειται στην ίδια τη
γυναίκα το να θέλει να υποβληθεί σ’
αυτήν.

Η
προσπάθεια, όμως, των μεγάλων εταιριών
να καθιερώσουν μια νέα εργασιακή
κουλτούρα που αφορά στη διευκόλυνση
των γυναικών εργαζομένων στον τομέα
της μητρότητας, αποτελεί ζήτημα που
πρέπει να εξεταστεί με πάρα πολλή
προσοχή, καθόσον αναμένεται να επηρεάσει
τον ίδιο τον θεσμό της οικογένειας.

Οι
πρακτικές αρνητικές συνέπειες και τα
ρίσκα της κρυοσυντήρησης

Αφήνοντας
για λίγο στην άκρη την αναζήτηση των
αληθινών προθέσεων των εταιριών ως προς
τις εργαζόμενές τους, εστιάζουμε στις
αρνητικές πτυχές της ίδιας της διαδικασίας
που πρέπει να υποστεί μια γυναίκα για
να επιτευχθεί η ψύξη των ωαρίων της.

Σωματικοί
κίνδυνοι

Καταρχάς
το γυναικείο σώμα πρέπει να λάβει μεγάλες
ποσότητες ορμονών, ώστε να ωριμάσει
μηνιαία παραπάνω ωάρια από τον αναμενόμενο
αριθμό. Η χρήση «περιττών για το σώμα»
ορμονών από μόνη της μπορεί να δημιουργήσει
διάφορα προβλήματα, όπως ταχυκαρδίες
και υπέρταση.

Κυρίως,
όμως, η ίδια η διαδικασία της ωοληψίας
ενέχει το ρίσκο της βλάβης των ωοθηκών,
οι οποίες αναγκαστικά έρχονται σε επαφή
με τα όργανα που χρησιμοποιούν οι γιατροί
και ενδέχεται να τρυπηθούν. Πολλές
δότριες ωαρίων παρουσίασαν μετά την
ωοληψία εκτεταμένες αιμορραγίες, οξύ
πόνο στην κοιλιακή χώρα σε συνδυασμό
με συγκέντρωση υγρών στους πνεύμονες,
καθώς και τραχηλίτιδα.

Να
σημειωθεί επίσης ότι, πολύ συχνά οι
γιατροί συνιστούν δυο γύρους ωοληψίας,
για να συλλεχθεί ικανός αριθμός ωαρίων
προς γονιμοποίηση, πράγμα που σημαίνει
ότι μια γυναίκα μπορεί να χρειαστεί να
περάσει άλλη μια φορά αυτή την επίπονη
διαδικασία.

Μικρά ποσοστά επιτυχίας

Πέραν
των παραπάνω, τα στατιστικά στοιχεία
της Αμερικανικής Εταιρίας Αναπαραγωγικής
Ιατρικής καταδεικνύουν ότι το ποσοστό
επιτυχούς γονιμοποίησης και συνακόλουθα
υγιούς κύησης με τη χρήση κατεψυγμένων
ωαρίων βρίσκεται μόλις στο 30%. Μάλιστα,
το ποσοστό αυτό πέφτει κατακόρυφα,
δηλαδή γύρω στο 10%, όταν πρόκειται για
γυναίκες που έχουν περάσει τα 35 έτη,
ηλικία που σηματοδοτεί εκ φύσης την
ταχύτατη μείωση της γυναικείας
γονιμότητας.

Συνεπώς,
η επιτυχής κύηση είναι κάθε άλλο παρά
εγγυημένη, αν λάβουμε υπόψη και το
γεγονός ότι τα ωάρια μπορούν να διατηρηθούν
στην κατάψυξη μόνο για 10 χρόνια. Το
γεγονός ότι τα ωάρια δίνονται για φύλαξη
δε συνεπάγεται το δίχως άλλο και μια
επιτυχή μελλοντική εγκυμοσύνη.

Επιπτώσεις στην ψυχολογία

Η
ψυχολογική κατάσταση μιας γυναίκας ή
ενός ζευγαριού που προσπαθεί να αποκτήσει
παιδί μέσω της κρυοσυντήρησης και
αποτυγχάνει μία ή παραπάνω φορές,
επηρεάζεται αρνητικότατα από το γεγονός
αυτό. Οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως φύλου,
που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν αυτές
τις αποτυχημένες προσπάθειες εγκυμοσύνης
συχνά εμφανίζουν κατάθλιψη και
μετατραυματικό στρες.

Ο «πόλεμος» των εταιριών με τη βιολογία

Ο
τρόπος με τον οποίο «σερβιρίστηκε» από
τις πιο πάνω εταιρίες στο κοινό η δωρεάν
κατάψυξη ωαρίων είναι σχεδόν ταυτόσημος
με τον τρόπο που διαφημίζεται από την
πλειοψηφία των κέντρων γονιμότητας που
ασχολούνται με τη διαδικασία αυτή.

Αρχικά
τίθεται το καίριο ερώτημα: πότε
θέλεις να κάνεις παιδιά, όταν είναι το
σώμα σου έτοιμο ή όταν εσύ είσαι έτοιμη;
Η απάντηση σε αυτό είναι εξαιρετικά
δύσκολη και εξαρτάται από τους προσωπικούς
στόχους κάθε γυναίκας εργαζόμενης.

Η
Facebook, η Apple
και κάθε άλλη εταιρία που θα ακολουθεί
στο εξής αυτή την πολιτική διάθεσης
«αναπαραγωγικών προνομίων» στις γυναίκες
εργαζόμενες, θα βασίζεται πάνω σε ένα
τεράστιο ψέμα: ότι η βιολογία, η
αναπαραγωγή, μπορεί να ελεγχθεί πλήρως
σε ένα εργαστήριο. Με λίγα λόγια: «κάθε
γυναίκα εργαζόμενη θα μπορεί να ρυθμίζει
η ίδια το βιολογικό της ρολόι». Λάθος.
Η επιστήμη μπορεί να έχει προχωρήσει
αρκετά, αλλά μέχρι στιγμής δε μπορεί να
επιβληθεί πλήρως στη φύση.

Οι
αληθινοί λόγοι της νέας πολιτικής
«προστασίας της αναπαραγωγής»

Προκειμένου
οι μεγάλες εταιρίες να εκμεταλλευτούν
στο έπακρο τη συνεχόμενη γυναικεία
παρουσία στον εργασιακό τους χώρο, που
δε θα διακόπτεται από άδειες κύησης και
λοχείας, είναι διατεθειμένες να πληρώνουν
στα κέντρα γονιμότητας 20.000 δολάρια για
κρυοσυντήρηση ανά κάθε εργαζόμενη,
καθώς και 500 δολάρια ανά έτος συντήρησης
των ωαρίων.

Ενδιαφέρονται
στ’ αλήθεια, λοιπόν, τέτοιοι εργοδότες
να διευκολύνουν τη γυναίκα εργαζόμενή
τους, να προωθήσουν την ισότητα των
φύλων στον εργασιακό χώρο και πάνω απ’
όλα να σεβαστούν την προσωπικότητα της
εργαζόμενης και το δικαίωμά της στη
μητρότητα;

Αμφιβάλλω
κατά πολύ, αν πίσω από αυτή την πολιτική
κρύβονται αγνές προθέσεις.
Όχι επειδή όλα τα αφεντικά είναι ίδια
και εκ των πραγμάτων το μόνο για το οποίο
ενδιαφέρονται είναι η στο έπακρο
εκμετάλλευση του εργαζόμενου. Αλλά
επειδή η σύλληψη της βασικής ιδέας πίσω
από την πολιτική αυτή είναι στρεβλή.

Η
μητρότητα και η δημιουργία οικογένειας
πρέπει να είναι συμβατές με την εργασία.
Αν οι εταιρίες ενδιαφέρονται τόσο πολύ
για το δικαίωμα των εργαζομένων τους
στη μητρότητα και την οικογένεια, για
ποιο λόγο δεν αξιοποιούν τα χρήματα της
κρυοσυντήρησης για να δημιουργήσουν
παιδικούς σταθμούς στις εγκαταστάσεις
των χώρων εργασίας τους; Ή, γιατί δεν
εγκαινιάζουν μια άλλη πολιτική, που να
τις αφορά εσωτερικά και μόνο; Συγκεκριμένα,
γιατί δεν καλλιεργούν μια εργασιακή
κουλτούρα που να αποδέχεται τη μητρότητα
και τις συνέπειές της, όπως η ανάγκη για
περισσότερες ημέρες άδειας, η εργασία
από το σπίτι και τα ελαστικά ωράρια;

Έτσι και
οι εργαζόμενες θα μπορούν να επιλέγουν
ελεύθερα πότε θα δημιουργούν οικογένεια
και οι εταιρίες θα σέβονται έμπρακτα
και αποτελεσματικά το δικαίωμα αυτό.

Αλλιώς,
θα υπάρχει ο κίνδυνος να παγιωθεί μια
κατάσταση, κατά την οποία οι εργαζόμενες
θα επιλέγουν το δίχως άλλο τη διαδικασία
της κρυοσυντήρησης, από φόβο μην πέσουν
σε δυσμένεια ή απολυθούν. Εκ των πραγμάτων,
λοιπόν, θα καθυστερεί η διαδικασία
δημιουργίας οικογένειας και θα καταπατάται
βάναυσα με έμμεσο τρόπο το δικαίωμα στη
μητρότητα.

Ορισμένες
εργαζόμενες, μπορεί να μην απασχολούνται
από τα παραπάνω και να επιθυμούν έτσι
κι αλλιώς να κάνουν χρήση του προνομίου
της δωρεάν κρυοσυντήρησης. Πριν, όμως,
πάρουν τη σχετική απόφαση, θα πρέπει οι
εταιρίες να τις ενημερώνουν πλήρως για
όλες τις πτυχές της διαδικασίας και τις
τυχόν συνέπειές της.

Ας
προσφέρεται, λοιπόν, στις εργαζόμενες
η δυνατότητα της κρυοσυντήρησης.
Ταυτόχρονα, όμως, θα πρέπει να υπάρχει
ένας εξωτερικός και ανεξάρτητος
μηχανισμός ελέγχου της πολιτικής των
εταιριών αυτών, ώστε να εξασφαλίζεται
η πλήρης ενημέρωση των εργαζομένων
σχετικά με τη διαδικασία, καθώς και η
αποφυγή δημιουργίας διακρίσεων ανάμεσα
στις εργαζόμενες που επέλεξαν να
καταψύξουν τα ωάριά τους και σ’ αυτές
που έχουν διαφορετική βούληση και
συμπεριφορά.

Το
σημαντικότερο, όμως, είναι οι εταιρίες
μαζί με τους εργαζόμενους να συνεργαστούν
επί της ουσίας πάνω στον επαναπροσδιορισμό
της έννοιας της εργασίας, ώστε να βρεθούν
οι ιδανικότερες πρακτικές για την
υποστήριξη της μητρότητας και της
δημιουργίας οικογένειας. Η χρυσή τομή
είναι δύσκολο να βρεθεί. Σε μια κοινωνία,
όμως, που καλείται εξαιρετικά συχνά να
προσαρμοστεί σε νέα επιστημονικά
δεδομένα, μια τέτοια κοινή προσπάθεια
για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα όπως η
οικογένεια, είναι τουλάχιστον επιβεβλημένη.

Ας πούμε λίγο τα μαμαδίστικά μας στο Ladylike

Θηλασμός. Αυτό το φυσιολογικό που έγινε “περίεργο”

Γιατί δεν πρέπει να χτυπάτε τα παιδιά σας