Ευλογιά των πιθήκων: Τι είναι και πώς μεταδίδεται ο ιός που εξαπλώνεται

«Καμπανάκι» από τις υγειονομικές αρχές για την ευλογιά των πιθήκων 

Αντιμέτωπες με ένα νέο ξέσπασμα ευλογιάς των πιθήκων βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές, στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Πορτογαλία και την Ισπανία. Το ξέσπασμα είναι αρκετά μικρό. Μόλις 36 ύποπτα κρούσματα εξαπλώθηκαν στις τρεις χώρες, συμπεριλαμβανομένων 8 στην Αγγλία και 20 στην Πορτογαλία. Επίσης έχει αναφερθεί και ένα κρούσμα στις Η.Π.Α.

Από όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής, οι υγειονομικοί υπάλληλοι αγνοούν από πού μπορεί τα νέα κρούσματα να μολύνθηκαν από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων. Υπάρχει μάλιστα ιδιαίτερη ανησυχία, ότι ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί μέσω της κοινότητας, χωρίς να είναι ανιχνεύσιμος και πιθανώς μέσω μιας νέας οδού μετάδοσης.

«Αυτό το ξέσπασμα είναι σπάνιο και ασυνήθιστο», δήλωσε η επιδημιολόγος Susan Hopkins,  επικεφαλής ιατρικός σύμβουλος της Υπηρεσίας Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA). «Το πού και πώς μολύνθηκαν τα κρούσματα αυτά, παραμένει υπό έρευνα», συμπληρώνει η υπηρεσία σε σχετική ανκοίνωση.

Τι ακριβώς είναι η ευλογιά των πιθήκων;

Η ευλογιά των πιθήκων (moneypox) είναι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μια δυσάρεστη ασθένεια. Προκαλεί πυρετό, πόνους στο σώμα, διευρυμένους λεμφαδένες και τελικά «ευλογιά» ή επώδυνες, γεμάτες υγρό φουσκάλες στο πρόσωπο, τα χέρια και τα πόδια. Μια μετάλλαξη της ευλογιάς των πιθήκων, είναι αρκετά θανατηφόρα και σκοτώνει έως και το 10% των ανθρώπων που έχουν μολυνθεί. Η μετάλλαξη αυτή τη στιγμή στην Αγγλία είναι πιο ήπια. Το ποσοστό θνησιμότητας είναι μικρότερο από 1%.

Πόσο συχνή είναι η ευλογιά των πιθήκων;

Η ευλογιά των πιθήκων προκαλείται από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, μέλος της ίδιας οικογένειας ιών με την ευλογιά, αν και είναι πολύ λιγότερο σοβαρή και οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι πιθανότητες μόλυνσης είναι μικρές. Εμφανίζεται κυρίως σε απομακρυσμένες περιοχές των χωρών της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής, κοντά σε τροπικά δάση.

Πώς προκύπτει μια μόλυνση με ευλογιά των πιθήκων;

Συνήθως, οι άνθρωποι κολλάνε την ευλογιά των πιθήκων, από την επαφή τους με ζώα στη Δυτική Αφρική ή την Κεντρική Αφρική. Στη συνέχεια τα κρούσματα, εισάγουν τον ιό σε άλλες χώρες. Η μετάδοση από άτομο σε άτομο δεν είναι συχνή, καθώς απαιτεί στενή επαφή με σωματικά υγρά, όπως το σάλιο από τον βήχα ή το πύον. Επομένως, ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό είναι χαμηλός, σημειώνει η υπηρεσία υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου.

Αλλά στην Αγγλία, 7 από τις 8 περιπτώσεις δεν αφορούν πρόσφατο ταξίδι στην Αφρική. Γεγονός που υποδηλώνει, ότι οι ασθενείς, κόλλησαν τον ιό στην Αγγλία. Επιπλέον, αυτά τα άτομα δεν είχαν κάποια επαφή με ένα κρούσμα, που όπως έγινε γνωστό, είχε πρόσφατα ταξιδέψει στη Νιγηρία. Αυτά τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι ο ιός εξαπλώνεται στην κοινότητα χωρίς να εντοπιστεί.

«Πιθανώς πρόκειται για μια εξάπλωση από εισαγόμενα κρούσματα», έγραψε στο Twitter, η Angie Rasmussen, ιολόγος του Οργανισμού Εμβολίων και Λοιμωδών Νοσημάτων.

Στις ΗΠΑ, ο ασθενής που νοσεί με ευλογιά των πιθήκων, δεν είχε πρόσφατα ταξιδέψει σε χώρες όπου εμφανίζεται η ασθένεια, αλλά είχε επισκεφτεί τον Καναδά.

Ένας νέος πιθανός τρόπος μετάδοσης του ιού

Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ιός θα μπορούσε να εξαπλωθεί μέσω μιας νέας οδού: Της σεξουαλικής επαφής.

«Αυτό που είναι ακόμα πιο περίεργο είναι να βρούμε περιπτώσεις που φαίνεται να έχουν αποκτήσει τη μόλυνση μέσω σεξουαλικής επαφής», έγραψε στο Twitter ο επιδημιολόγος Mateo Prochazka. «Πρόκειται για μια νέα οδό μετάδοσης που θα έχει επιπτώσεις στην απόκριση και τον έλεγχο της επιδημίας».

«Προτρέπουμε όσους τυχόν ασυνήθιστα εξανθήματα ή βλάβες και να επικοινωνήσουν χωρίς καθυστέρηση με μια υπηρεσία σεξουαλικής υγείας», δήλωσε η επιδημιολόγος Hopkins.

Οι επιστήμονες στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, παρακολουθούν στενά το ξέσπασμα της ευλογιάς των πιθήκων στην Ευρώπη.

«Έχουμε ένα επίπεδο ανησυχίας ότι αυτό είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που συνήθως πιστεύουμε από την ευλογιά των πιθήκων», δήλωσε η Jennifer McQuiston, ανώτερη αξιωματούχος του CDC, στον ιστότοπο ειδήσεων υγείας STAT.

Το εμβόλιο που έχει εγκριθεί

Το 2019, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ενέκρινε το πρώτο εμβόλιο για την ευλογιά των πιθήκων, το οποίο προστατεύει επίσης από την ευλογιά.

«Αυτό το εμβόλιο είναι επίσης μέρος του Strategic National Stockpile (SNS), του μεγαλύτερου εφοδιασμού της χώρας σε δυνητικά σωτήρια, φαρμακευτικά προϊόντα και ιατρικές προμήθειες για χρήση σε έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας που είναι αρκετά σοβαρή, ώστε να προκαλέσει εξάντληση των τοπικών αποθεμάτων», αναφέρει η υπηρεσία σε σχετικό δελτίο τύπου.