Οι φασαίοι, το FOMO και η ζωή που δεν ζήσαμε

Τι είναι το FOMO;

Το FOMO (Fear of Missing Out), ουσιαστικά αναφέρεται στην κατάσταση κατά την οποία, έχεις τη διάχυτη και σχεδόν μόνιμη ανησυχία, ότι οι άλλοι γύρω σου, ζούνε μια πολύ ικανοποιητική εμπειρία, από την οποία εσύ απουσιάζεις. Οι άλλοι διασκεδάζουν περισσότερο, ζουν καλύτερες ζωές ή βιώνουν καλύτερα πράγματα από εσένα. Περιλαμβάνει μια βαθιά αίσθηση φθόνου και επηρεάζει την αυτοεκτίμηση. Συχνά επιδεινώνεται από social media, όπως το Instagram και το Facebook.

Το FOMO δεν είναι μόνο η αίσθηση ότι μπορεί να υπάρχουν καλύτερα πράγματα που θα μπορούσες να κάνεις μια συγκεκριμένη στιγμή. Είναι η αίσθηση ότι χάνεις κάτι θεμελιωδώς σημαντικό, ενώ κάποιοι άλλοι όχι. Μπορεί να πρόκειται από μια απλή βραδινή έξοδο, έως μια προαγωγή στη δουλειά. Ωστόσο, πάντα περιλαμβάνει μια αίσθηση ανικανότητας ότι χάνεις κάτι σημαντικό.

Μια φορά και έναν καιρό…

Αν και η ιδέα ότι μπορεί να χάσεις μια καλή στιγμή δεν είναι νέα για την εποχή μας, το FOMO έχει μελετηθεί μόνο τις τελευταίες δεκαετίες, ξεκινώντας με μια ερευνητική εργασία του 1996 από τον Δρ. Dan Herman, ο οποίος και επινόησε τον όρο.

Από την εμφάνιση των social media, ωστόσο, το FOMO έχει γίνει πιο εμφανές και έχει μελετηθεί περισσότερο. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν επιταχύνει το φαινόμενο, με διάφορους τρόπους. Είναι πιο εύκολο από ποτέ, να συγκρίνεις τη ζωή σου με τα κυριότερα σημεία της ζωής των άλλων.

Ως εκ τούτου, η αίσθηση του «φυσιολογικού» διαστρεβλώνεται και εύκολα μπορεί να πιάσεις τον εαυτό σου να πιστεύει πως τα περνάς χειρότερα σε σχέση με τους γύρω σου. Μπορείς να δεις φωτογραφίες και βίντεο γνωστών και φίλων που απολαμβάνουν διασκεδαστικές στιγμές, χωρίς εσένα. Κάτι που σε κάθε περίπτωση, προηγούμενες γενιές, δεν αντιμετώπισαν. Τουλάχιστον σε αυτό το βαθμό.

Όλοι μοιάζουν να κυνηγούν «τη φάση» διαρκώς και τα social media δημιουργούν μια πλατφόρμα, όπου όλες οι φυλές της πόλης, «οργιάζουν». Και κάπως έτσι βρίσκεσαι να συγκρίνεις τις εμπειρίες σου και να αναρωτιέσαι τι σου λείπει εσένα;

Πώς μας επηρεάζει το FOMO;

Καθώς διεξάγoνται περισσότερες έρευνες σχετικά με το φαινόμενο, έχουμε πλέον μια σαφέστερη εικόνα του τι συνεπάγεται το FOMO και πώς μας επηρεάζει. Η εικόνα δεν είναι όμορφη, καθώς υπάρχουν πολλές αρνητικές επιπτώσεις. Στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο συνηθισμένο από ό,τι θα περίμενες:

• Fomo και social media

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι έφηβοι χρησιμοποιούν social media σε υψηλό ποσοστό και ως αποτέλεσμα μπορεί να βιώσουν αυτό το φόβο. Είναι ενδιαφέρον, ωστόσο, ότι το FOMO λειτουργεί ως μηχανισμός που ενεργοποιεί υψηλότερη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό σημαίνει ότι το FOMO και οι συνήθειες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να συμβάλουν σε έναν αρνητικό, αυτοδιαιωνιζόμενο κύκλο.

---

 

Τα κορίτσια που βιώνουν κατάθλιψη τείνουν να χρησιμοποιούν social media σε μεγαλύτερο ποσοστό, ενώ για τα αγόρια, το άγχος ήταν ένα έναυσμα για μεγαλύτερη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό δείχνει ότι η αυξημένη χρήση των social media, μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα ποσοστά στρες που προκαλούνται από το FOMO.

• FOMO, ηλικία και φύλο

Άνθρωποι κάθε ηλικίας μπορεί να βιώσουν FOMO. Σχετική μελέτη διαπίστωσε ότι το φαινόμενο, συνδέθηκε με μεγαλύτερη χρήση smartphones και social media, ανεξάρτητα από την ηλικία ή το φύλο.

Ποια είναι λοιπόν η βασική αιτία του FOMO;

Ενώ πολλοί παράγοντες πιθανότατα παίζουν ρόλο, έρευνες δείχνουν ότι η προβληματική χρήση social media και smartphones, συνδέεται με μεγαλύτερη συχνότητα στην αίσθηση  FOMO. Η χρήση smartphones σχετίζεται επίσης με φόβους για αρνητικές ή/και θετικές αξιολογήσεις από άλλους, καθώς και με αρνητικές επιπτώσεις στη διάθεση.

Οι έφηβοι και οι νέοι, φαίνονται να κινδυνεύουν περισσότερο από τις επιπτώσεις του FOMO. Το να βλέπουν φίλους και άλλους, να δημοσιεύουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να οδηγήσει σε σύγκριση και σε έντονο φόβο, μήπως χάνουν πράγματα, που βιώνουν άλλοι συνομήλικοί τους.

Η έρευνα δείχνει ότι σε ορισμένους εφήβους, το FOMO μπορεί να προκαλέσει:

• Αυξημένο άγχος
• Κατάθλιψη
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Επικίνδυνες συμπεριφορές

Οι εκφράσεις του συνδρόμου FOMO βρέθηκε να σχετίζεται με τη χαμηλότερη αίσθηση ότι κάποιος ικανοποιεί τις ανάγκες του, καθώς και με ένα χαμηλότερο αίσθημα ικανοποίησης από τη ζωή γενικά.

Αντιμετωπίζοντας το FOMO

​Η κατανόηση του πού βρίσκεται το πρόβλημα, μπορεί να είναι ένα σπουδαίο πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση των φόβων του ότι συνεχώς χάνεις κάτι σπουδαίο στη ζωή σου. 

---

 

Άλλαξε οπτική

Αντί να εστιάζεις σε αυτά που σου λείπουν, προσπάθησε να παρατηρήσεις αυτά που έχεις. Εντόπισε τι μπορεί να μειώνει τη χαρά σου από τις διαδικτυακές σου εμπειρίες και προσπάθησε να το ελαχιστοποιήσεις. Πρόσθεσε περισσότερα πράγματα στη ζωή σου, που σε κάνουν πραγματικά χαρούμενη.

Δοκίμασε μια ψηφιακή αποτοξίνωση

Το να ξοδεύεις πολύ χρόνο στο κινητό ή στα social media, μπορεί να αυξήσει τις εκφάνσεις του FOMO. Η μείωση της χρήσης ή ακόμα και μια ψηφιακή αποτοξίνωση, με ένα διάλειμμα από τις ψηφιακές συσκευές, μπορεί να σε βοηθήσει να εστιάσεις περισσότερο στη ζωή σου, χωρίς να κάνεις συνεχώς συγκρίσεις.

Κράτησε ημερολόγιο

Το παλιό κλασικό ημερολόγιο, μπορεί να σε βοηθήσει να μετατοπίσεις το ενδιαφέρον και την προσοχή σου, από τη δημόσια έγκριση στην ιδιωτική εκτίμηση των πραγμάτων που κάνουν τη ζωή σου υπέροχη. Αυτή η αλλαγή μπορεί επίσης να σε βοηθήσει να βγεις, από τον φαύλο κύκλο των social media και του FOMO.

Αναζήτησε πραγματικές επαφές

Τα αισθήματα μοναξιάς ή αποκλεισμού, είναι στην πραγματικότητα ο τρόπος του εγκεφάλου μας να μας πει ότι θέλουμε να αναζητήσουμε ουσιαστικές σχέσεις με τους άλλους και να αυξήσουμε την αίσθηση ότι ανήκουμε. Αντί να προσπαθείς να συνδεθείς περισσότερο με ανθρώπους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γιατί να μην κανονίσεις να συναντηθείς με κάποιον προσωπικά; Το να κάνεις μια βόλτα με φίλους και να βγεις έξω, σε βάζει αυτόματα στο κέντρο της δράσης.

Πες μια καλή κουβέντα

Μελέτες δείχνουν ότι η ενασχόληση με δραστηριότητες που ενισχύουν την ευγνωμοσύνη, όπως το να λες στους γύρω σου τι εκτιμάς σ’ αυτούς, μπορεί να ανεβάσει τόσο τη διάθεσή τους, όσο και τη δική σου. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι είναι πιο δύσκολο να αισθάνεσαι ότι σου λείπουν πράγματα, όταν εκτιμάς πραγματικά όσα ήδη έχεις. Ισχύει επίσης γιατί το να κάνουμε τους άλλους να νιώθουν καλά, κάνει και εμάς τους ίδιους να νιώθουμε καλά.