Γιατί λέμε ψέματα; Οι 7 κύριοι λόγοι που μας ωθούν στο ψέμα
- 5 ΙΑΝ 2022
Όλοι λέμε ψέματα. Είτε πρόκειται για ένα «λευκό», αθώο ψέμα, είτε για ένα μεγαλύτερο και πιο περίτεχνα σχεδιασμένο ψέμα, τα ψέματα αποτελούν μέρος της ανθρώπινης φύσης.
Τα ψέματα ως κοινωνική τακτική
Ο Robert Feldman, PhD, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, μελετά τον «λεκτικό δόλο». Ο ίδιος, υποστηρίζει ότι ο κύριος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι ψεύδονται, είναι ότι το ψέμα είναι μια πολύ αποτελεσματική, κοινωνική τακτική. Οι άνθρωποι συνήθως δεν περιμένουν να ακούσουν ένα ψέμα. Η προσδοκία τους, είναι η αλήθεια, γεγονός που επιτρέπει συχνά στους ανθρώπους που λένε ψέματα να ξεφεύγουν.
Σύμφωνα με τον Feldman υπάρχουν επτά κύριοι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι διαστρεβλώνουν την αλήθεια.
Ψέματα για να κολακεύσουμε τους άλλους
Η κολακεία είναι μια από τις πιο κοινές μορφές εξαπάτησης, κάτι που δεν φαίνεται να προκαλεί έκπληξη. Οι άνθρωποι είναι δύσπιστοι απέναντι σε κάθε μορφή κολακείας, γιατί ξέρουν ότι δεν πρόκειται πάντα για ειλικρινής δηλώσεις. Κάποιος μπορεί να σας κάνει ένα ψεύτικο κομπλιμέντο για να γίνει φίλος σας, να αποφύγει την αμηχανία, να σας πείσει να του κάνετε μια χάρη, ή για να σας κάνει να τον εμπιστευτείτε.
Ψέματα για να αποφύγουμε την αμηχανία
Το ψέμα για να αποφύγει κάποιος την αμηχανία, επιστρέφει στην επιθυμία να γίνουμε αρεστοί στους άλλους και να μην απογοητεύσουμε κανέναν. Το κλασικό «δεν θα μπορέσω να έρθω απόψε, γιατί δεν αισθάνομαι καλά», που έχεις χρησιμοποιήσει για να αποφύγεις μια έξοδο, είναι ένα τέτοιο ψέμα.
Ψέματα για να επηρεάσουμε τους άλλους
Οι άνθρωποι λένε ψέματα για να πείσουν τους άλλους να κάνουν αυτό που θέλουν. Τέτοια ψέματα μπορεί να χρησιμοποιήσει ένας πωλητής, προσπαθώντας να πουλήσει ένα προϊόν προκειμένου να μας πείσει να το αγοράσουμε. Θα αλλάξει η ζωή μας αν το αποκτήσουμε; Πιθανώς όχι. Είναι αποτελεσματική τακτική; Συχνά ναι.
Ψέματα για να αποφευχθεί ένα αρνητικό αποτέλεσμα
Σκεφτείτε ένα παιδί που έσπασε ένα βάζο. Όταν οι γονείς ρωτούν αν ευθύνεται εκείνο για τη ζημιά, πιθανότατα θα το αρνηθεί, παρόλο που πρόκειται για ένα προφανές ψέμα. Καθώς μεγαλώνουμε, ωστόσο, μαθαίνουμε να γινόμαστε πιο επιδέξιοι ψεύτες. Πράγμα που σημαίνει ότι οι άνθρωποι συνεχίζουν να κρύβουν την αλήθεια, για να προστατεύσουν τον εαυτό τους. Ωστόσο, είναι πολύ πιο δύσκολο να γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι είναι ανέντιμοι. Άλλωστε πολλοί μπορεί να πουν επίσης ένα ψέμα, για να προστατεύσουν τους άλλους.
Για να επιτευχθεί ένα θετικό αποτέλεσμα
Οι άνθρωποι μπορεί να πουν ένα ψέμα, προκειμένου να έχουν ένα θετικό αποτέλεσμα για τον εαυτό τους ή για τους άλλους. Ένα «φουσκωμένο» βιογραφικό σε μια συνέντευξη για δουλειά, είναι ένας κλασικός τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι λένε ψέματα για να πάρουν αυτό που θέλουν.
Για να εντυπωσιάσουμε
Οι άνθρωποι θέλουν να είναι αρεστοί. Θέλουν να τους θαυμάζουν και να εντυπωσιάζουν τους γύρω τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα άτομο μπορεί ακόμη και να θέλει να εκφοβίσει άλλους, διαστρεβλώνοντας την αλήθεια. Ένας διευθυντής, για παράδειγμα, μπορεί να υπερβάλει για τις προηγούμενες επιτυχίες του, προκειμένου να μην αμφισβητηθούν οι αποφάσεις του. Και ας μην ξεχνάμε την Anna Delvey, η οποία ξεγέλασε τον περίγυρό της ως πλούσια κληρονόμος και κατάφερε να ζήσει ανάμεσα στην ελίτ της Νέας Υόρκης.
Ψέμα στο ψέμα
Ένα ψέμα μπορεί εύκολα να αποκτήσει μορφή χιονοστιβάδας. Αν λες ψέματα για κάτι μικρό αρχικά, για να διατηρήσεις αυτό το ψέμα, μερικές φορές πρέπει να πεις ψέματα με όλο και μεγαλύτερους τρόπους. Κανένα ψέμα δεν είναι πολύ μικρό, γι’ αυτό η ειλικρίνεια, είναι πάντα η καλύτερη πολιτική.
