Γιατί ζαλίζομαι όταν σηκώνομαι; Τι μπορεί να σημαίνει και τι να κάνεις
- 27 ΜΑΡ 2022
Είναι ένα κοινό φαινόμενο με ένα ασυνήθιστο όνομα: Ορθοστατική υπόταση. Σημαίνει απλώς ότι όταν αλλάζεις στάση από ξαπλωμένη ή καθιστή, σε όρθια, η αρτηριακή πίεση πέφτει και αισθάνεσαι στιγμιαία ζαλάδα.
Γιατί ζαλίζομαι όταν σηκώνομαι;
Αυτό συμβαίνει επειδή το αίμα λιμνάζει στα πόδια προσωρινά όταν σηκώνεσαι όρθια. Το σώμα σου χρειάζεται λίγο χρόνο για να το αντισταθμίσει πιέζοντας αίμα από τις μεγάλες φλέβες στα πόδια, ανεβάζοντας παράλληλα τους παλμούς της καρδιάς. Η ορθοστατική υπόταση μπορεί να εμφανιστεί επίσης μετά από ένα γεύμα. Αυτό συμβαίνει γιατί η πέψη εκτρέπει τη ροή του αίματος και μπορεί να μειώσει την αρτηριακή σου πίεση.
Έως και το 20% των ατόμων άνω των 65 ετών εμφανίζουν κάποιου βαθμού ορθοστατική υπόταση. «Εάν είναι περιστασιακό ή ήπιο, δεν χρειάζεται επιθετική αντιμετώπιση. Αλλά αν αισθάνεσαι ότι μπορεί να πέσεις ή ότι επηρεάζεται η ποιότητα της ζωής σου, τότε πρέπει να απευθυνθείς σε γιατρό», υπογραμμίζει ο Δρ Κρίστιαν Ραφ, καρδιολόγος στο Νοσοκομείο Brigham and Women’s.
Γιατί ζαλίζομαι όταν σηκώνομαι – Πώς να αποτρέψεις την ορθοστατική υπόταση
Εάν η ζαλάδα κατά την αλλαγή θέσης, είναι ήπια ή περιστασιακή, υπάρχουν ορισμένα πρακτικά μέτρα για να την αποτρέψεις:
Έλεγξε τα φάρμακα που παίρνεις
Μια ποικιλία φαρμάκων μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση. Αυτό συμβάλλει σε έναν αξιοσημείωτο αριθμό περιπτώσεων. Μπορεί να βοηθήσει να μειώσεις τις δόσεις ή να σταματήσεις να παίρνεις φάρμακα που δεν χρειάζεσαι απολύτως, μετά από συζήτηση με τον γιατρό σου.
Επαρκής ενυδάτωση
Ένα άλλο κοινό έναυσμα για τη ζαλάδα, είναι η αφυδάτωση. Το αίμα είναι κυρίως νερό και ο όγκος στο σύστημά σου, μπορεί να πέσει κατά τη διάρκεια της νύχτας και να μειώσει την αρτηριακή πίεση. Αυτό εξηγεί γιατί η ζάλη, όταν σηκώνεσαι από το κρεβάτι, είναι τόσο συχνή. Το να πίνεις πολύ νερό πριν πας για ύπνο δεν είναι η καλύτερη λύση, καθώς μπορεί να τον διαταράξει. Περίμενε μέχρι να σηκωθείς, για να ξεκινήσεις την κατανάλωση υγρών.
Αργές κινήσεις
Αφού κοιμηθείς, αν κάθεσαι για μεγάλο χρονικό διάστημα ή μετά από ένα πλήρες γεύμα, αφιέρωσε λίγο χρόνο πριν σηκωθείς σε όρθια θέση. Μπορείς επίσης να δοκιμάσεις να σφίξεις τους μύες των ποδιών, πριν σταθείς όρθια. Αυτό θα βοηθήσει στην κυκλοφορία του αίματος στο σώμα σου.
Άλλαξε διατροφικές συνήθειες
Εάν η ζαλάδα εμφανίζεται μετά τα γεύματα, δοκίμασε να τρως μικρότερα, αλλά πιο συχνά γεύματα. Μπορείς επίσης να περιορίσεις τους υδατάνθρακες που καταναλώνεις, όπως το άσπρο ψωμί και άλλες τροφές που παρασκευάζονται με επεξεργασμένο αλεύρι, λευκό ρύζι, πατάτες και ζαχαρούχα ποτά.
Άσκηση
Λίγη ελαφριά άσκηση το πρωί μπορεί επίσης να βοηθήσει στην κίνηση του αίματος και στην άνοδο της αρτηριακής σου πίεσης. Επίσης, απόφυγε να στέκεσαι για πολλή ώρα σε μια συγκεκριμένη στάση. Αυτό αυξάνει τη συγκέντρωση αίματος στα πόδια. Για τον ίδιο λόγο, φρόντιζε να σηκώνεσαι συχνά από τη θέση σου.
Γιατί ζαλίζομαι όταν σηκώνομαι; – Τι μπορεί να σημαίνει όταν η πίεση ανεβαίνει
Περίπου το 40% των ανθρώπων, παγκοσμίως, έχουν υψηλή πίεση αίματος. Εκτός από τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, οι άνθρωποι με υπέρταση στη μέση ηλικία, έχουν πενταπλάσια πιθανότητα για εξασθένηση της γνωστικής λειτουργίας τους και διπλάσια για άνοια και Αλτσχάιμερ.
Ενώ τυπικά, η συστολική πίεση πέφτει ελαφρά, όταν κάποιος στέκεται όρθιος, μια νέα μελέτη δείχνει ότι όταν σηκώνεσαι συμβαίνει το αντίθετο. Δηλαδή η πίεση ανεβαίνει, κάτι που φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Οι ερευνητές, σύμφωνα με το ΑΠΕ, μελέτησαν 1.207 ανθρώπους, από 18 έως 45 ετών, με υψηλή πίεση. Από τους συμμετέχοντες, κανένας δεν έπαιρνε αντι-υπερτασικά φάρμακα, ενώ όλοι θεωρούνταν χαμηλού καρδιαγγειακού κινδύνου με βάση τον τρόπο ζωής τους και το ιατρικό ιστορικό τους.
Η πίεση των συμμετεχόντων μετρήθηκε τόσο σε ξαπλωτή ή καθιστή στάση, όσο και σε όρθια. Στους περισσότερους, η πίεση έπεφτε κατά μέσο όρο 3,8 mm Hg στην όρθια στάση. Αλλά σε ορισμένους, η πίεση ήταν αυξημένη κατά μέσο όρο 11,4 mm Hg όταν στέκονταν όρθιοι. Στη διάρκεια μίας περιόδου 17 ετών συνέβησαν 105 εμφράγματα, εγκεφαλικά και άλλα σοβαρά καρδιαγγειακά επεισόδια.
Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μία μεγάλη αύξηση στην αρτηριακή πίεση όταν κάποιος είναι όρθιος, σε σχέση με την καθιστή ή την ξαπλωτή στάση, συνιστά προγνωστικό δείκτη αυξημένου κινδύνου για έμφραγμα, εγκεφαλικό ή άλλο σοβαρό καρδιαγγειακό περιστατικό. Η πιθανότητα τέτοιου επεισοδίου είναι σχεδόν διπλάσια στους ανθρώπους που εμφανίζουν μεγαλύτερη αύξηση στην πίεση τους, μεταξύ καθιστής και όρθιας στάση. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αφορά τους καπνιστές. Επίσης, η επινεφρίνη ήταν υψηλότερη στα άτομα με αύξηση της πίεσης σε όρθια στάση. Αντίθετα η χοληστερίνη τους ήταν χαμηλότερη.
