Η βουλιμία χτυπάει την πόρτα και μετά τα 18

Αφορμή για αυτή τη γνωριμία, ήταν το έργο “Τροφή για σκέψη”. Ένα portal που παρέχει επιστημονική ενημέρωση για τις διαταραχές πρόσληψης τροφής δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου αυτού της Ανάσα, ενώ παράχθηκε έντυπο ενημερωτικό υλικό για μαθητές, εφήβους, εκπαιδευτικούς, γονείς. Επίσης, δημιουργήθηκε ένα app για μαθητές, έγινε μελέτη πάνω σε θεραπευτικές οδηγίες για την αντιμετώπιση των διαταραχών πρόσληψης τροφής, προβλήθηκαν ενημερωτικά σποτ και πραγματοποιήθηκε ένα διήμερο Πανελλήνιο Φόρουμ με διεθνή συμμετοχή.

Από τη συζήτηση που έγινε, μου κέρδισε την προσοχή το γεγονός ότι τόσο η βουλιμία όσο και η ανορεξία, αποτελούν διαταραχές γένους θηλυκού. Εμφανίζονται 8-9 φορές συχνότερα σε γυναίκες από ό,τι σε άνδρες και συνήθως στην εφηβική ηλικία. Ωστόσο, παρουσιάζεται αύξηση των περιπτώσεων κυρίως σε παιδιά, ενήλικες  αλλά και σε άντρες.

Ναι, ενήλικες. Αυτή ήταν η δεύτερη πληροφορία που δεν είχα υπόψη. Έτσι, θέλησα να μιλήσω με την επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Ημέρας Ανάσα, Μαρία Κούντζα, αρχικά για τη βουλιμία. Παρακάτω μπορείς να δεις τη συζήτηση μας και να μάθεις όλα όσα πρέπει να ξέρεις για αυτή τη διαταραχή.

Τι είναι η βουλιμία;

Η βουλιμία είναι μια πάθηση με ψυχολογικό υπόστρωμα που χαρακτηρίζεται από ύπαρξη επεισοδίων υπερφαγίας και κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων τροφής που αντιασταθμίζεται με διάφορους καθαρκτικούς τρόπους, όπως πολύ έντονη γυμναστική, διουρητικά σκευάσματα, πρόκληση εμετού.

Οι περισσότεροι βουλιμικοί ασθενείς δεν είναι παχύσαρκοι, είναι αδύνατοι. Έχουν διαταραχή της αντίληψης του σώματος τους.

Πόσο πιθανό είναι να εκδηλωθεί μετά τα 18;

Σύμφωνα με επιδημιολογικές έρευνες που έχουν γίνει σε άλλα κράτη (στην Ελλάδα δεν υπάρχουν στοιχεία) περίπου 2-3% των γυναικών μπορεί να εμφανίσει μια τέτοια διαταραχή κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Συνήθως, εκδηλώνεται σε γυναίκες ηλικίας 16 έως 19 χρονών αλλά υπάρχουν αποκλίσεις προς τα πάνω.

Σαφώς μια γυναίκα μπορεί να εμφανίσει βουλιμία και μετά τα 25 ή τα 30 της χρόνια. Δεν είναι το συνηθέστερο αλλά συμβαίνει.

Άλλωστε, μεσολαβεί ένα διάστημα μέχρι ο ασθενής να πάρει απόφαση να ζητήσει βοήθεια. Η μέση ηλικία για να ξεκινήσει θεραπεία ένας βουλιμικός είναι 25-30 χρονών. Μπορεί από την ημέρα που έχει το πρώτο βουλιμικό επεισόδιο μέχρι τη μέρα που θα ξεκινήσει τη θεραπεία, να περάσουν και 10 χρόνια.

Ποια είναι τα αίτια;

Η βουλιμία είναι μια πολυπαραγοντική νόσος. Τα αίτια είναι ψυχολογικά. Η ψυχολογική δυσφορία εκφράζεται στο σύμπτωμα αυτό. Δεν εντοπίζεται κάποιο παθολογικό οργανικό αίτιο, το υπόστρωμα είναι καθαρά ψυχολογικό. Η αίτια μπορεί να εντοπιστεί και σε παράγοντες που έχουν να κάνουν με βιώματα, παιδική ηλικία, οικογένεια σχολείο, ιδιοσυγκρασία. Υποθέσεις γίνονται και για βιολογικούς παράγοντες αλλά δε μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα αν υπάρχει ή όχι κληρονομικότητα.

Ποια σημάδια δείχνουν βουλιμία;

Χωρίς να μπορεί κανείς να είναι σίγουρος, βουλιμία μπορεί να υπάρχει αν διαπιστώνεται αλλαγή σε σχέση με το φαγητό, έντονη ενασχόληση με τη διατροφή και τις θερμίδες, κατανάλωση πολύ φαγητού αλλά μη πρόσληψη βάρους. Μιλάμε πάντα για πρόσληψη τροφής σε υπερβολικό βαθμό, με εμμονικό τρόπο. Ένα άτομο που έχει βουλιμία, επίσης, συνήθως απομονώνεται και έχει μια πιο καταθλιπτική συμπεριφορά. 

Ποιες είναι οι επιπτώσεις στη ζωή της γυναίκας που πάσχει από βουλιμία;

Γενικά οι βουλιμικοί ασθενείς δεν απευθύνονται εύκολα σε ειδικό και προσπαθούν να κρατήσουν κρυφό το σύμπτωμα από το περιβάλλον τους, ακόμα και από το πολύ κοντινό τους.

Η διαταραχή αυτή, τους επηρεάζει ψυχολογικά, τους εξαντλεί σε ψυχολογικό επίπεδο, τους οδηγεί σε ψυχολογική απομόνωση. Αποφεύγουν να πάνε σε φαγητό, δεν αγαπούν το σώμα τους και συνήθως έχουν δυσκολία με το άλλο φύλο.

Πέραν αυτών, είναι σύνηθες να υπάρχουν και σωματικές επιπλοκές. Μπορεί να είναι φθορά της οδοντοστοιχίας λόγω των εμετών, προβλήματα με τους ηλεκτρολύτες λόγω της λήψης καθαρκτικών, καρδιακές αρρυθμίες όταν πέφτει πολύ το κάλλιο. Επιπλοκές κρίσιμες πολλές φορές για την ίδια τη ζωή του ατόμου που νοσεί.

Τι να κάνω αν μια φίλη μου είναι βουλιμική;

Το να ζητήσει βοήθεια ένα άτομο που πάσχει από βουλιμία, είναι ένα τεράστιο βήμα.  Δεν χρειάζεται να υπάρχει επικριτική διάθεση απέναντι στον άνθρωπο που έχει βουλιμία. Έχει σημασία να τον κατανοήσουμε. Περνάει πολύ δύσκολα, αυτός έχει το πρόβλημα και αυτός που ταλαιπωρείται είναι ο ίδιος. Όσο μπορούμε να τον προσεγγίσουμε, θα πρέπει να τον συμβουλέψουμε να απευθυνθεί σε ειδικό για να ξεκινήσει θεραπεία. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Με τη θεραπεία πάνε καλά τα πράγματα.

Η βουλιμία χωρίς θεραπεία δύσκολα ελέγχεται για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ο κορμός της θεραπείας είναι η ψυχολογική υποστήριξη και κάποιες φορές κάποια φαρμακευτκή αγωγή. Από εκεί και πέρα, αν χρειάζεται γίνεται και παρέμβαση σε σωματικό επίπεδο.