Οι αλήθειες της Θετικής Ψυχολογίας και οι εφαρμογές τους στον χώρο εργασίας

Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να φωτίσουμε σημαντικά σημεία αυτής της νέας επιστήμης, στην προσπάθειά μας να επιτρέψουμε στην αλήθεια να λάμψει.

Η Θετική Ψυχολογία ξεκίνησε ως έκκληση στους ψυχολόγους να ξαναθυμηθούν τον «ξεχασμένο» στόχο της ψυχολογίας, δηλαδή την ανάπτυξη των δυνατοτήτων και την αξιοποίηση των ταλέντων του σύγχρονου ανθρώπου. Σε μια εποχή αφθονίας, που η διαταραχή και η κατάθλιψη αποδεικνύεται πως θα συνεχίσουν να αντιπροσωπεύουν υψηλά ποσοστά του πληθυσμού παγκοσμίως, ο νέος αυτός κλάδος επιχειρεί να προτείνει μια διαφορετική προσέγγιση.

Οι ψυχολογικές διαταραχές και η προβληματική συμπεριφορά αποτελούν μεταβλητές που ερευνώνται στα πλαίσια αυτού, με τη διαφορά ότι γίνεται προσπάθεια αξιοποίησης των θετικών διαστάσεων της ανθρώπινης ύπαρξης και η μελέτη της επίδρασής τους σε αυτή τη κατεύθυνση.

Τι είναι Θετική Ψυχολογία;

Κατά τους Sheldon & King, «δεν είναι τίποτα παραπάνω από την επιστημονική διερεύνηση ανθρώπινων ικανοτήτων και αρετών (Σοφία, Ανθρωπιά Δικαιοσύνη, Κουράγιο, Υπέρβαση, Εγκράτεια). Η Θετική Ψυχολογία επαναφέρει στο επίκεντρο τον «κανονικό-μέσο» άνθρωπο, με απώτερο στόχο να κατανοήσει τι φέρνει αποτέλεσμα γι’ αυτόν, πώς αναπτύσσεται και πώς μπορεί να βελτιωθεί.

Προσπαθεί να εξετάσει τη φύση της προσαρμοστικότητας και των εκμαθημένων ικανοτήτων. Διερωτάται σχετικά με το πώς η πλειοψηφία των ανθρώπων, παρά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες καταφέρνει να επιβιώσει με αξιοπρέπεια, διατηρώντας μια αίσθηση σκοπού.

Κατά συνέπεια, η Θετική Ψυχολογία ενσαρκώνει μια τάση των ψυχολόγων να προσεγγίσουν και να κατανοήσουν τις ανθρώπινες δυνατότητες, τα κίνητρα και τα συναισθήματα».

Η Θετική Ψυχολογία, επηρεαζόμενη και από τον Υπαρξισμό, τα Ψυχοδυναμικά Μοντέλα, καθώς και από την Προσωποκεντρική- Πελατοκεντρική προσέγγιση, πιστεύει στο «καλό» των ανθρώπων, στην έμφυτη τάση για αυτοπραγμάτωση και την αρμονική συνύπαρξη με το κοινωνικό γίγνεσθαι.

H «ιδανική τελειότητα»

Οι άνθρωποι, κρύβουμε τεράστιες δυνατότητες μέσα μας τις οποίες και μπορούμε να τις επιλέγουμε ανα πάσα στιγμή προκειμένου να βελτιωθούμε και να κινηθούμε προς την «ιδανική τελειότητα». Η Θετική Ψυχολογία λοιπόν, μας μαθαίνει πώς να στρέφουμε την προσοχή μας στο «θετικό» και πώς είναι τελικά το να ζούμε σύμφωνα με τις επιταγές των ισχυρών στοιχείων του χαρακτήρα μας και των ταλέντων μας.

Όπως έχει διαπιστωθεί σε μια σημαντική για τον κλάδο έρευνα, σειρά από θετικές μεταβλητές, όπως η χαρά, το ενδιαφέρον, η ευχαρίστηση, η ηδονή, η εύρεση νοήματος, η έκφραση θετικών συναισθημάτων και η αισιοδοξία, είναι υπεύθυνες για το αίσθημα ικανοποίησης από τη ζωή και τη δόμηση ισχυρών και διαπροσωπικών δεσμών.

Επίσης, συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας, σε μεγαλύτερη επαγγελματική ικανοποίηση, σε ώθηση παροχής βοήθειας προς τρίτους και σε βελτίωση των πιθανοτήτων επίτευξης των στόχων ζωής του ανθρώπου. Τέλος, με βάση την ίδια έρευνα, οι άνθρωποι που βιώνουν τα παραπάνω φαίνεται να είναι πιο υγιείς, σε καλύτερη φυσική κατάσταση και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.

Κατά συνέπεια, η μελέτη των θετικών διαστάσεων είναι σημαντική καθώς μπορεί να αποκαλύψει το μυστικό για τη βίωση μιας ολοκληρωμένης και ισορροπημένης ζωής, για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και ταυτόχρονα για την εξάλειψη των συνεπειών της βίωσης αρνητικών και προβληματικών καταστάσεων.

Βασικές παραδοχές της Θετικής Ψυχολογίας

1. Οι άνθρωποι είναι προσαρμοστικοί και επιδιώκουν την κοινωνική συναναστροφή.
2. Οι άνθρωποι μπορούν να ακμάσουν και να αναπτυχθούν.
3. Οι ικανότητες και οι αρετές του ατόμου είναι βασικοί άξονες της ψυχολογικής ευημερίας.
4. Η ευτυχία είναι κοινωνικό αγαθό.
5. Η βίωση θετικών συναισθημάτων έχει συγκεκριμένες αιτίες, οι οποίες είναι μοναδικές και σταθερές και διαφορετικές από αυτές που προκαλούν τα αρνητικά συναισθήματα.
6. Τα θετικά συναισθήματα διακρίνονται στη βάση διαφορετικών χαρακτηριστικών και οδηγούν σε διαφορετικά αποτελέσματα.
7. Ο ηδονισμός/ η ηδονή δεν αποτελεί από μόνος/η του/της θετική συνθήκη για την ψυχολογική ευημερία.
8. Τα αρνητικά συναισθήματα είναι εξίσου σημαντικά με τα θετικά.

Θετική Ψυχολογία και οι εφαρμογές της στον Εργασιακό Χώρο

Στο σημείο αυτό αξίζει να τονισθεί πως η Θετική Ψυχολογία μπορεί να βρει πρακτικές εφαρμογές σε όλες τις διαστάσεις του πεδίου της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού.

Στην επιλογή και τοποθέτηση ανθρώπινου δυναμικού, στον σχεδιασμό και την οργάνωση της εργασίας, στο σχεδιασμό και στην ανάπτυξη της καριέρας στην ανάπτυξη και εκπαίδευση του προσωπικού, στη μελέτη της ηγεσίας και στο χτίσιμο της ομάδας.

Έρευνες και θεωρίες του κλάδου μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να συνταχθεί η περιγραφή της θέσης εργασίας που έχει προκύψει με βάση τα θετικά χαρακτηριστικά που απορρέουν από αυτήν. Στο ίδιο πνεύμα μπορούν να κινηθούν οι επερχόμενες συνεντεύξεις και τα ψυχομετρικά εργαλεία που πλαισιώνουν το συγκεκριμένο στάδιο.

Με τη βοήθεια συγκεκριμένων εργαλείων αξιολόγησης, το προσωπικό εκπαιδεύεται με βάση τα κυριότερα θετικά χαρακτηριστικά του. Τέλος, η Θετική Ψυχολογία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη καλή, καθημερινή επικοινωνία μεταξύ εργαζομένων σε όλες τις βαθμίδες, ξεκινώντας όπως είναι φυσικό από την ίδια την διοίκηση.

Συμπερασματικά, αξίζει να δώσουμε μια ακόμη ευκαιρία σε μια επιστήμη που περιστρέφεται γύρω από τη χαρά, την ικανοποίηση, τη περηφάνια, το ενδιαφέρον, την αγάπη, την γαλήνη, την ευχαρίστηση, την ευγνωμοσύνη, την ελπίδα και τον θαυμασμό. Μπορεί τελικά να αποβεί οδηγός για την κατάκτηση της υποκειμενικής ευτυχίας.