Ύπνος και αϋπνία: Τι συμβαίνει στο σώμα όταν δεν κοιμάσαι αρκετά;
- 21 ΜΑΙ 2022
Ξενύχτια για διάβασμα, σημαντικές επαγγελματικές προθεσμίες, νέα μωρά, «χαλαρά ποτάκια» που σε αφήνουν με hangover. Όλοι αργά ή γρήγορα, για τον έναν ή τον άλλο λόγο καταλαβαίνουμε τι σημαίνει στέρηση ύπνου. Και ενώ μερικά ξενύχτια μπορεί να μην είναι μεγάλη υπόθεση, ο συνολικός αντίκτυπος της στέρησης ύπνου μπορεί να έχει πιο σοβαρές συνέπειες στην σωματική και ψυχική υγεία. Σε ακραίες περιπτώσεις, η στέρηση ύπνου μπορεί τελικά να οδηγήσει σε θάνατο.
Ο ύπνος, μαζί με τη διατροφή και την σωματική άσκηση, αποτελούν σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, τα θεμέλια της καλής υγείας. Στην πραγματικότητα και τα τρία είναι τόσο αλληλένδετα, που το καθένα πρέπει να είναι απόλυτη προτεραιότητα.
Ο χρόνιος, κακής ποιότητας ύπνος, αυξάνει τον κίνδυνο για σοβαρές, ιατρικές παθήσεις, όπως η παχυσαρκία, οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, το σώμα μας εκκρίνει ορμόνες που βοηθούν στον έλεγχο της όρεξης, του μεταβολισμού και της επεξεργασίας της γλυκόζης. Ο κακός ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής κορτιζόλης, γνωστή και ως «ορμόνη του στρες».
Πόσο ύπνο χρειαζόμαστε πραγματικά;
Φυσικά οι απαιτήσεις ύπνου ποικίλλουν μεταξύ των ατόμων και εξαρτώνται επίσης από την ηλικία. Για παράδειγμα, τα βρέφη χρειάζονται περίπου διπλάσιο ύπνο από τους ενήλικες. Ο καθένας είναι διαφορετικός, αλλά σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), οι ενήλικες πρέπει να κοιμούνται μεταξύ 7 και 9 ωρών κάθε βράδυ. Και αντίθετα με ό,τι πολλοί πιστεύουν, μία-δύο επιπλέον ώρες τα Σαββατοκύριακα δεν μπορούν να αναπληρώσουν τον χαμένο ύπνο κατά τη διάρκεια μιας πολυάσχολης εβδομάδας. Θα μπορούσε επίσης να απορρυθμίσει το εσωτερικό ρολόι του σώματός και πιθανώς να οδηγήσει σε αϋπνία το βράδυ της Κυριακής. Η τήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου, είναι ο καλύτερος τρόπος για να ρυθμίσεις το ρολόι του οργανισμού σου.
Ύπνος και αϋπνία – Τι συμβαίνει στο σώμα μετά από 24 ώρες χωρίς ύπνο
Ένα άτομο μπορεί να βιώσει μειωμένο συντονισμό και προβλήματα μνήμης μετά από 24 ώρες αυπνίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα αρχίσουν να βιώνουν τις επιπτώσεις της στέρησης του ύπνου μετά από ακριβώς 24 ώρες. Μεταξύ αυτών:
- υπνηλία
- ευερεθιστότητα
- αδυναμία συγκέντρωσης και μνήμης
- μειωμένος συντονισμός
- άστοχη κρίση
- προβλήματα βραχυπρόθεσμης μνήμης
- αυξημένα επίπεδα ορμονών στρες, όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη
- αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα
- υψηλότερο κίνδυνο ατυχημάτων
- μυϊκή ένταση
Ύπνος και αϋπνία – Τι συμβαίνει στο σώμα μετά από 36 ώρες χωρίς ύπνο
36 ώρες χωρίς ύπνο, μπορεί να επιφέρουν σοβαρές ζημιές στον οργανισμό. Ο κύκλος ύπνου-αφύπνισης, βοηθά στη ρύθμιση της απελευθέρωσης ορισμένων ορμονών, συμπεριλαμβανομένης της κορτιζόλης, της ινσουλίνης και της ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης. Ως αποτέλεσμα, η παρατεταμένη χρονική περίοδος χωρίς ύπνο μπορεί να αλλάξει αρκετές σωματικές λειτουργίες όπως:
- την όρεξη
- τον μεταβολισμό
- τη θερμοκρασία σώματος
- τη διάθεση
- τα επίπεδο άγχους
Στις 36 ώρες χωρίς ύπνο μπορεί να:
- νιώθεις υπερβολική κόπωση
- έχεις ορμονικές ανισορροπίες
- έχεις μειωμένη διάθεση
- αντιμετωπίζεις διάσπαση προσοχής
- παρατηρείς διαταραχές στην ομιλία σου
- λαμβάνεις ριψοκίνδυνες αποφάσεις
‘Ύπνος και αϋπνία – Τι συμβαίνει στο σώμα μετά από 48 ώρες χωρίς ύπνο
Μετά από δύο 48 ώρες χαμένου ύπνου, οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να μείνουν ξύπνιοι. Μπορεί να βιώσουν περιόδους ελαφρού ύπνου, διάρκειας έως και 30 δευτερολέπτων. Κατά τη διάρκεια αυτών των «μικρών ύπνων», ο εγκέφαλος βρίσκεται σε κατάσταση ύπνου. Οι μικροί αυτοί ύπνοι συμβαίνουν ακούσια και μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση ή αποπροσανατολισμό. 48 ώρες χωρίς ύπνο διαταράσσουν επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα. Οι φλεγμονώδεις δείκτες, που βοηθούν το σώμα να αποτρέψει και να στοχεύσει ασθένειες, αρχίζουν να κυκλοφορούν σε αυξημένα επίπεδα.
Ύπνος και αϋπνία – Τι συμβαίνει στο σώμα μετά από 72 ώρες χωρίς ύπνο
Μετά από 72 ώρες χωρίς ύπνο, οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν μια έντονη επιθυμία για ύπνο. Τρεις μέρες χωρίς ύπνο περιορίζουν βαθιά την ικανότητα σκέψης, ειδικά εκτελεστικές λειτουργίες όπως η εκτέλεση πολλαπλών εργασιών, η ανάμνηση λεπτομερειών και η προσοχή. Αυτό το επίπεδο στέρησης ύπνου, μπορεί να δυσκολέψει την ολοκλήρωση ακόμη και απλών εργασιών. Σε αυτό το στάδιο αϋπνίας επηρεάζονται και τα συναισθήματα. Τα άτομα που έχουν υποστεί αυτό το επίπεδο στέρησης ύπνου μπορεί να εμφανίσουν καταθλιπτική διάθεση, άγχος ή παράνοια.
Σχετικές έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι η στέρηση ύπνου καθιστά πιο δύσκολη την επεξεργασία των συναισθημάτων των άλλων. Σε μια μελέτη, οι συμμετέχοντες με 30 ώρες στέρησης ύπνου είχαν δυσκολία να ξεχωρίσουν θυμωμένες και χαρούμενες εκφράσεις προσώπων. Τέλος, αρκετές ημέρες στέρησης ύπνου μπορεί να αλλάξουν σημαντικά την αντίληψη σου προς την πραγματικότητα, καθώς μπορεί να επηρεάζεται από παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις.
