Κατάθλιψη των Χριστουγέννων: Πώς να ξεπεράσεις το άγχος για τα «τέλεια Χριστούγεννα»

Τι ακριβώς είναι η κατάθλιψη των Χριστουγέννων;

Η κατάθλιψη των Χριστουγέννων δεν είναι μια κλινική διάγνωση, αλλά ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την εποχική συναισθηματική δυσφορία που βιώνουν πολλοί άνθρωποι την περίοδο των γιορτών. Χαρακτηρίζεται από:

• Θλίψη και μοναξιά.
• Έντονο άγχος.
• Κόπωση και έλλειψη ενέργειας.
• Υπερβολική ανησυχία για οικονομικά θέματα.
• Ενοχές ή απογοήτευση λόγω «αποτυχημένων» σχέσεων ή οικογενειακών δυσκολιών.

Αν και δεν ανήκει επίσημα στις ψυχικές διαταραχές, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι σχετίζεται άμεσα με την Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή (Seasonal Affective Disorder – SAD), η οποία εμφανίζεται τους χειμερινούς μήνες λόγω μειωμένου φυσικού φωτός.

Ποιους επηρεάζει περισσότερο;

Σύμφωνα με έρευνες, η κατάθλιψη των Χριστουγέννων τείνει να επηρεάζει κυρίως:

• Γυναίκες:

Οι γυναίκες βιώνουν συχνότερα άγχος και θλίψη κατά τη διάρκεια των γιορτών, καθώς συχνά επωμίζονται περισσότερες ευθύνες για την προετοιμασία των εορτών, ενώ παράλληλα αισθάνονται κοινωνική πίεση να δημιουργήσουν «τέλειες στιγμές».

• Άτομα που ζουν μόνα ή έχουν βιώσει απώλεια:

Η μοναξιά εντείνεται κατά την εορταστική περίοδο, ειδικά για όσους δεν έχουν κοντά τους αγαπημένα πρόσωπα. Τα Χριστούγεννα μπορεί να φέρουν στην επιφάνεια το πένθος για απώλειες ή διαλυμένες σχέσεις.

• Άτομα με οικονομικές δυσκολίες:

Η εμπορευματοποίηση των Χριστουγέννων και οι αυξημένες οικονομικές απαιτήσεις, προκαλούν έντονο οικονομικό άγχος, ειδικά σε άτομα και οικογένειες με περιορισμένο εισόδημα.

• Άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας:

Για όσους ήδη πάσχουν από άγχος, κατάθλιψη ή διαταραχές διάθεσης, η εορταστική περίοδος μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματά τους.

Αιτίες πίσω από την κατάθλιψη των Χριστουγέννων

• Υπερβολικές προσδοκίες

Η κοινωνική πίεση να περάσουμε «τέλεια Χριστούγεννα» δημιουργεί μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Οι εικόνες των τέλειων οικογενειακών στιγμών στα social media, συχνά προκαλούν σύγκριση και απογοήτευση.

• Οικονομική πίεση

Η ανάγκη για δώρα, γεύματα και γιορτινές εκδηλώσεις μπορεί να υπερβεί τις οικονομικές δυνατότητες πολλών ατόμων, οδηγώντας σε άγχος και ενοχές.

• Μοναξιά και κοινωνική απομόνωση

Η απουσία αγαπημένων προσώπων ή η έλλειψη κοινωνικών δεσμών κάνει τη μοναξιά πιο έντονη τα Χριστούγεννα.

• Συναισθηματική εξάντληση

Η υπερβολική προσπάθεια να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες των άλλων και να «τηρήσουμε τα έθιμα» μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική εξάντληση.

• Μνήμες απώλειας

Για όσους έχουν βιώσει απώλεια αγαπημένων προσώπων, η περίοδος των γιορτών ενδέχεται να φέρνει στην επιφάνεια μνήμες και συναισθηματικό πόνο.

Πώς να την αντιμετωπίσεις

• Θέσε ρεαλιστικές προσδοκίες

Αποδέξου ότι τα Χριστούγεννα δεν χρειάζεται να είναι τέλεια. Εστίασε στις στιγμές που σε κάνουν χαρούμεν@ και όχι σε αυτό που «πρέπει» να κάνεις.

• Δημιούργησε νέες παραδόσεις

Αν οι παλιές συνήθειες σού προκαλούν θλίψη, δοκίμασε να δημιουργήσεις νέες παραδόσεις που να αντικατοπτρίζουν τις δικές σου επιθυμίες και ανάγκες.

• Μην απομονώνεσαι

Αναζήτησε παρέα, είτε πρόκειται για φίλους, οικογένεια ή οποιαδηποτε ομάδα ανθρώπων στην οποία ανήκεις. Ο εθελοντισμός είναι επίσης μια υπέροχη λύση για να νιώσεις χρήσιμ@ και συνδεδεμέν@ με τους γύρω σου.

• Πρόσεξε την υγεία σου

Φρόντισε τη διατροφή σου, κοιμήσου επαρκώς και βάλε τη σωματική άσκηση στην καθημερινότητά σου, καθώς βοηθά στη βελτίωση της διάθεσης και τη μείωση του στρες.

• Πες «όχι» όταν χρειάζεται

Μην υπερφορτώνεσαι με υποχρεώσεις που δεν επιθυμείς. Είναι ΟΚ να βάλεις όρια και να κάνεις πράγματα που σου φέρνουν πραγματική χαρά.

• Αναζήτησε βοήθεια

Αν αισθάνεσαι ότι η θλίψη και το άγχος γίνονται ανεξέλεγκτα, μην διστάσεις να απευθυνθείς σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας.

Η κατάθλιψη των Χριστουγέννων είναι μια πραγματικότητα που επηρεάζει πολλούς ανθρώπους, ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου. Τα αίτιά της είναι βαθιά συνδεδεμένα με τις προσδοκίες, την κοινωνική πίεση και τις συναισθηματικές μνήμες που συνοδεύουν αυτή την περίοδο.

Αν φέτος νιώθεις ότι οι γιορτές σε επιβαρύνουν, δώσε στον εαυτό σου την άδεια να χαλαρώσει, να θέσει όρια και να απολαύσει τις απλές στιγμές. Τα Χριστούγεννα δεν χρειάζεται να είναι τέλεια. Αρκεί να είναι αληθινά και να γεμίζουν την καρδιά σου με γαλήνη και αγάπη.