Κι όμως, οι διατροφικές σου συνήθειες μπορούν να σώσουν τον πλανήτη

Foodwave: Ένα κύμα βιωσιμότητας

Αν έχεις αναρωτηθεί ποτέ για το αποτύπωμα των καταναλωτικών σου συνηθειών, τότε οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης και κατανάλωσης σε αφορούν άμεσα. Καθώς βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια παγκόσμια έλλειψη φυσικών πόρων, η κύρια πρόκληση τόσο για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές, είναι πλέον τα περισσότερα αποτελέσματα µε τα λιγότερα μέσα. Mέσα από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Foodwave που οποίο συμμετέχει η ΑctionAid, 25 oργανώσεις, πανεπιστήμια και Δήμοι σε 17 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώνονται και μιλούν για το δικαίωμα στην τροφή και για τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση, να γίνουμε υπεύθυνοι πολίτες και να ενωθούμε όλοι μαζί στον αγώνα ενάντια στην κλιματική κρίση και στην επισιτιστική ανασφάλεια, έναν παγκόσμιο κίνδυνο που κάνει πάνω από 820 εκ. ανθρώπους στον κόσμο να μην έχουν κατάλληλη τροφή. Το πρόγραμμα Foodwave επιχειρεί ουσιαστικά να ευαισθητοποιήσει και να ενεργοποιήσει τους πολίτες, σχετικά με τη σύνδεση της κλιματικής αλλαγής με τη βιώσιμη διατροφή, δημιουργώντας παράλληλα συμμαχίες μεταξύ των νέων, των τοπικών κοινοτήτων και των θεσμικών φορέων. Στο επίκεντρο της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 1η Οκτωβρίου, στο κέντρο της ActionAid στον Κολωνό, με συντονιστή τον Χρήστο Χατζηιωάννου και συμμετέχοντες ομιλητές την food blogger Madame Ginger και τον σεφ Περικλή Κοσκινά, βρέθηκαν ο τρόπος που παράγουμε και καταναλώνουμε την σήμερα την τροφή μας, αλλά και το πώς οι διατροφικές μας συνήθειες μπορούν να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά την κλιματική κρίση.

Μια αλυσίδα έτοιμη να σπάσει

Η κλιματική κρίση απειλεί όχι μόνο τα παγκόσμια οικοσυστήματα, αλλά και τις ανθρώπινες κοινωνίες. Οδηγεί σε ακραία καιρικά φαινόμενα που πλήττουν σοδειές και καλλιέργειες αγροτών σε όλο τον κόσμο, φέρνοντας τον κίνδυνο της επισιτιστικής ανασφάλειας σε πρώτο πλάνο. Ακόμα και αν πιστεύουμε ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα που δεν ακουμπά τη χώρα μας και όλους εμάς, η αλήθεια είναι ότι μας αφορά περισσότερο από ποτέ.

Δυστυχώς οι φτωχότεροι πληθυσμοί είναι αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο από τις αλλαγές στις κλιματικές συνθήκες, ενώ αναμένεται πως αυτές θα επηρεάσουν 2,5 εκ. αγρότες, ψαράδες και κτηνοτρόφους. Ειδικά για τις κοινωνίες μας, ο τρόπος που παράγουμε την τροφή μας, την καταναλώνουμε, ακόμα και τα τρόφιμα που πετάμε, έχει σοβαρές συνέπειες που εμφανίζονται ήδη σε εκατομμύρια ανθρώπους παγκόσμια, όχι μόνο στην υγεία μας, αλλά και στην κλιματική κρίση.

Εδώ και χρόνια και πριν η κλιματική κρίση, δείξει τα δόντια της, ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με πείνα συνεχώς μειωνόταν χάρη στην παγκόσμια προσπάθεια για εξάλειψη της πείνας. Οι ραγδαίοι ρυθμοί στην κλιματική αλλαγή και οι επακόλουθες επιπτώσεις της σε φτωχότερους πληθυσμούς επιδρούν αρνητικά. Η κλιματική κρίση πολλαπλασιάζει δηλαδή τις ήδη υπάρχουσες παγκόσμιες ανισότητες και αδικίες, με καταστροφικές επιπτώσεις στους φτωχότερους και περιθωριοποιημένους πληθυσμούς. Οι χώρες και τα άτομα που συμβάλλουν λιγότερο στην υπερθέρμανση του πλανήτη είναι αυτοί που υποφέρουν περισσότερο από τις συνέπειές της.

Υπολογίζεται πως η περιβαλλοντική κρίση θα επηρεάσει αρνητικά 2,5 εκ αγρότες μικρής κλίμακας, ψαράδες και κτηνοτρόφους για τους οποίους η ζωή τους εξαρτάται άμεσα από το από το περιβάλλον. Στην ίδια μοίρα βρίσκεται και η γεωργία η οποία συντηρεί τις ζωές των δύο τρίτων από τους πιο ακραία φτωχούς του πλανήτη (750 εκατ. άνθρωποι).

Αντιμετωπίζοντας στην κλιματική κρίση με βιώσιμη γεωργία

Σε αντίθεση με την βιομηχανική γεωργία, η βιώσιμη προσέγγιση της γεωργίας μπορεί να διασφαλίσει το δικαίωμα όλων στην τροφή, να περιορίσει την κλιματική αλλαγή και να προάγει την εργασία και την κοινωνική σταθερότητα. Η ActionAid στηρίζει αγρότες και κοινότητες σε όλον τον κόσμο να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να καλλιεργούν τη γη τους με τρόπο βιώσιμο και δίκαιο ώστε να διασφαλίσουμε το δικαίωμα της πρόσβασης στην τροφή.

Τι μπορείς να κάνεις για την κλιματική κρίση

Οι καθημερινές μας διατροφικές συνήθειες αλλά και τα προϊόντα που επιλέγουμε να αγοράζουμε, να καταναλώνουμε ή και τελικά να πετάμε συνδέονται με τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση. Η παγκόσμια παραγωγή και κατανάλωση της τροφής μας ευθύνεται για το 30% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και για το 70% της κατανάλωσης πόσιμου νερού. Στατιστικά στοιχεία, που υπογραμμίζουν την ανάγκη για κινητοποίηση τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Τι μπορούμε όμως πρακτικά να κάνουμε για να αντιστρέψουμε τους όρους;

• Βιώσιμη διατροφή

Η υιοθέτηση μιας βιώσιμης διατροφής σε παγκόσμιο επίπεδο μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε μείωση των εκπομπών από 41%–74% ως το 2030.

• Οι επιλογές που κάνουν τη διαφορά

Οι καθημερινές επιλογές που κάνουμε στη διατροφή μας, τα προϊόντα που επιλέγουμε και καταναλώνουμε ή ακόμα και πετάμε, έχουν άμεσες επιπτώσεις για το παρόν και το μέλλον του πλανήτη. Πόσο ωραίο και ωφέλιμο για εμάς και για το περιβάλλον θα ήταν να μπορούσαμε να παράγουμε τα δικά μας φρούτα και λαχανικά, στο μπαλκόνι μας; Εδώ μπορείς να βρεις ένα toolkit με 10 συμβουλές για το πώς μπορείτε να καλλιεργήσετε λαχανικά σε γλάστρες, πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε τους σπόρους της ντομάτας, να δημιουργήσετε το δικό σας φυσικό λίπασμα από οργανικά απόβλητα και άλλα πολλά.

• Η λαϊκή αγορά της γειτονιάς

Η στήριξη που δίνουμε στις λαϊκές αγορές της γειτονιάς μας, στους μικρούς και ντόπιους παραγωγούς και σε βιώσιμα και εποχιακά προϊόντα δεν έχει μόνο θετικό αντίκτυπο στην υγεία μας αλλά και στην κοινωνία και στο περιβάλλον.

• Πες όχι στα πλαστικά και στις σπατάλες

Αποφεύγοντας τα πλαστικά, μειώνουμε το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα, ενώ αγοράζοντας μόνο ό,τι πρόκειται να καταναλώσουμε, αποφεύγουμε τη σπατάλη τροφίμων. Ειδικά, για τη σπατάλη τροφίμων, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ΟΗΕ Ελλάδα κατέχει την αρνητική πρωτιά στην Ευρώπη, ενώ το σοκαριστικό είναι ότι ταυτόχρονα, ένα μεγάλο ποσοστό στη χώρα μας, πάνω από 10%, βρίσκεται σε επισιτιστική ανασφάλεια. Φυσικά πέρα από την αξία των ατομικών πρωτοβουλιών με κατεύθυνση προς τη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση τροφής, το πρόγραμμα Foodwave διεκδικεί δίκαια και βιώσιμα συστήματα διατροφής τα οποία σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα όρια του πλανήτη, σε παγκόσμιο επίπεδο.