Κόπωση λήψης αποφάσεων: Όταν δεν μπορείς να αποφασίσεις για τίποτα
- 18 ΝΟΕ 2022
Καθημερινά ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια συνεχή ροή αποφάσεων. Μερικές από αυτές τις επιλογές είναι μικρές και μετά βίας πιάνουν χώρο στον εγκέφαλό μας. Άλλες πάλι είναι μεγαλύτερες και απαιτούν περισσότερη προσπάθεια.
Αυτές οι καθημερινές αποφάσεις και το σχετικό τους βάρος, προστίθενται σε ένα φαινόμενο που ονομάζεται κόπωση λήψης αποφάσεων, το οποίο έχει γίνει περισσότερο αισθητό με τον COVID-19. Αν και δεν παίρνουμε απαραιτήτως περισσότερες αποφάσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας από ό,τι πριν, η φύση τους έχει αλλάξει. Και αυτή η αλλαγή έχει γίνει πιο αγχωτική και πιο τρομακτική.
Η κόπωση λήψης αποφάσεων δεν είναι ιατρική διάγνωση. Αντίθετα, είναι η πρόκληση της αντιμετώπισης ενός υπερβολικού φόρτου πληροφοριών και επεξεργασίας που μπορεί να αντιμετωπίσει οποιοσδήποτε από εμάς σε διαφορετικά σημεία της ζωής του. Αλλά ακόμη και αν διαβάζεις για πρώτη φορά για αυτό, μπορεί να έχεις νιώσει τα αποτελέσματά του. Τι πρέπει να γνωρίζεις λοιπόν για την κόπωση λήψης αποφάσεων, πώς να εντοπίσεις τα σημάδια της και τi μπορείς να κάνεις για να την αντιμετωπίσεις;
Τι ακριβώς είναι η κόπωση λήψης αποφάσεων;
Η κόπωση λήψης αποφάσεων, είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την τάση που έχουμε να χάνουμε την ικανότητά μας να παίρνουμε καλές αποφάσεις, αφού ήδη έχουμε κάνει είτε πάρα πολλές, είτε ιδιαίτερα δύσκολες επιλογές.
Είναι σαν μια ψυχική ή γνωστική υπερφόρτωση που παρατηρείται, όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με πάρα πολλές αποφάσεις. Με την πάροδο του χρόνου, τα πράγματα μπορεί να γίνουν ακόμα πιο δύσκολα και να οδηγήσει σε ευερεθιστότητα, κούραση και αδυναμία συγκέντρωσης. Είναι σαν το μυαλό σου, να έχει κατακλυστεί από πληροφορίες. Όσο περισσότερη προσπάθεια καταβάλλουμε για να λάβουμε συγκεκριμένες αποφάσεις, τόσο λιγότερη προσπάθεια θέλουμε να καταβάλουμε για τις επόμενες. Και έτσι, είτε μετά από μια σειρά επιλογών, είτε από επιλογές που αισθανόμαστε ιδιαίτερα δύσκολες, τείνουμε να ακολουθούμε τον πιο εύκολο τρόπο την επόμενη φορά.
Ποια είναι τα σημάδια;
Η κόπωση λήψης αποφάσεων, μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματικές αλλαγές όπως ευερεθιστότητα και σε προβλήματα όπως κόπωση και έλλειψη συγκέντρωσης. Αλλά το να νιώθεις κουρασμένη ή νευρική, δεν είναι απαραίτητα σημάδια ότι ταλαιπωρείσαι από κόπωση λήψης αποφάσεων.
Αντίθετα, προσπάθησε να εντοπίσεις στην καθημερινότητά σου, στιγμές που απλά δεν μπορείς να μπεις στον κόπο να κάνεις μια επιλογή. Αν για παράδειγμα, προσπαθείς να βρεις τί να μαγειρέψεις και δεν ξέρεις, όχι επειδή δεν σε ενδιαφέρει, αλλά επειδή δεν έχεις την ενέργεια να κάνεις μια επιλογή, αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό σημάδι κόπωσης λήψης αποφάσεων. Επίσης, μπορεί να αφήνεις κάποιον άλλον να αποφασίζει για εσένα, επειδή δεν αντέχεις να προσπαθείς να πάρεις μια απόφαση μόνη σου. Ή μπορεί να στέκεσαι μπροστά στην ντουλάπα σου χωρίς να μπορείς να επιλέξεις τι να φορέσεις. Ή όταν περιηγείσαι σε ατελείωτες επιλογές στο Netflix, αλλά δεν μπορείς να επιλέξεις τι θέλεις να παρακολουθήσεις.
Πώς έχει επηρεάσει η πανδημία COVID-19 την κόπωση των αποφάσεων;
Πριν η πανδημία αναγκάσει πολλούς από εμάς να μείνουμε σπίτι, η λήψη αποφάσεων τις περισσότερες φορές γινόταν στον αυτόματο πιλότο. Δεν απαιτούσαν ιδιαίτερη ενέργεια εκ μέρους μας, επειδή ήταν αυτόματες.
Η πανδημία περιόρισε με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους τις επιλογές μας. Τις αύξησε ή τις έκανε πιο δύσκολες. Η τηλεργασία, η έλλειψη ρουτίνας και οι διαφόρων ειδών περιορισμοί, δημιούργησαν ένα νέο ευρύ φάσμα αποφάσεων. Οι άλλοτε αυτόματες αποφάσεις που παίρναμε, ακόμα και τα πιο απλά πράγματα έγιναν πιο αγχωτικά. Το βάρος αυτών των επιλογών, έχει συμβάλει στην αύξηση της κόπωσης λήψης αποφάσεων.
Πώς μπορείς να αποφύγεις την κόπωση λήψης αποφάσεων;
Αν και είναι δύσκολο να αποφευχθεί εντελώς η κόπωση λήψης αποφάσεων, υπάρχουν ορισμένες τακτικές, που μπορούν να κάνουν την καθημερινότητα πιο εύκολη. Αρχικά, προσπάθησε να αυτοματοποιήσεις όσες περισσότερες αποφάσεις μπορείς. Αυτό μπορεί να σημαίνει μια νέα πρωινή ρουτίνα ή να τρως το ίδιο πράγμα για πρωινό κάθε μέρα, ή να περιορίσεις τις επιλογές σου στο καθημερινό σου ντύσιμο.
Δεύτερον, ειδικά όσο βρισκόμαστε ακόμα εν μέσω πανδημίας, μπορείς να μειώσεις τις προσδοκίες που έχεις από τον εαυτό σου. Τα πράγματα δεν χρειάζεται να είναι τέλεια αυτή τη στιγμή και η διατήρηση της ψυχικής σου υγείας, αξίζει πολύ περισσότερο, από οποιαδήποτε υποχρέωση.
Τρίτον, μπορείς μαζί με τους πιο κοντινούς σου ανθρώπους, να πάρεις αποφάσεις εκ των προτέρων. Όποιος κι αν είναι στο δίκτυό σου — συγκάτοικοι, οικογένεια, φίλοι — αξίζει να αφιερώσεις λίγο χρόνο, συζητώντας μαζί για αποφάσεις, ώστε να μπορέσεις να καταλάβεις, ποιες είναι οι σημαντικές για την ευημερία σου προτεραιότητες και ποιες όχι.
Τέλος, τόσο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όσο και αφού τα πράγματα επανέλθουν στο φυσιολογικό, προσπάθησε να παίρνεις σημαντικές ή δύσκολες αποφάσεις, μετά από ένα διάλειμμα. Η δύναμη της θέλησης, αποκαθίσταται μετά από ένα καλό φαγητό ή έναν καλό ύπνο.
