Μεταβολικό σύνδρομο: Ο άγνωστος «ένοχος» πίσω από τα παραπανίσια κιλά

Ποια είναι τα συμπτώματα του μεταβολικού συνδρόμου;

Οι περισσότερες από τις διαταραχές που σχετίζονται με το μεταβολικό σύνδρομο δεν έχουν εμφανή σημάδια ή συμπτώματα. Έτσι, ενώ ένα σημάδι που είναι ορατό είναι η μεγάλη περίμετρος της μέσης, τα συμπτώματα γενικά του μεταβολικού συνδρόμου ποικίλλουν. Για παράδειγμα, η υψηλή αρτηριακή πίεση, τα υψηλά τριγλυκερίδια και η χαμηλή HDL (καλή) χοληστερόλη, συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα.

Εκδηλώνεται με αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων, σημαντική μείωση στα επίπεδα ενέργειας, αύξηση του σωματικού βάρους με εναπόθεση σπλαχνικού λίπους στην περιοχή της κοιλιάς, διαταραχές στην έμμηνο ρύση, ενώ αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου και διαβήτη.

Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως:

• Σκουρόχρωμο δέρμα στις μασχάλες σας ή στην πλάτη και στα πλάγια του λαιμού σας (acanthosis nigricans).
• Θολή όραση
• Αυξημένη δίψα
• Αυξημένη ούρηση, ιδιαίτερα τη νύχτα.
• Κούραση

Πρόκειται λοιπόν για μια νόσο, η οποία δεν έχει συγκεκριμένα συμπτώματα που οδηγούν στη διάγνωσή της. Η διάγνωση γίνεται μέσω εργαστηριακών δεικτών. 

Τι προκαλεί το μεταβολικό σύνδρομο;

Αρκετοί παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη του μεταβολικού συνδρόμου. Και είναι ένα πολύπλοκο δίκτυο παραγόντων. Αλλά οι ερευνητές πιστεύουν ότι η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι ο κύριος ένοχος πίσω από το σύνδρομο.

Η αντίσταση στην ινσουλίνη συμβαίνει όταν τα κύτταρα στους μύες, το λίπος και το συκώτι δεν ανταποκρίνονται όπως θα έπρεπε στην ινσουλίνη, μια ορμόνη που το πάγκρεας παράγει και είναι απαραίτητη για τη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα.

Για διάφορους λόγους, τα κύτταρα των μυών, του λίπους και του ήπατος μπορεί να μην ανταποκριθούν στην ινσουλίνη. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να απορροφήσουν αποτελεσματικά τη γλυκόζη από το αίμα ή να την αποθηκεύσουν. Αυτό είναι αντίσταση στην ινσουλίνη. Ως αποτέλεσμα, το πάγκρεας παράγει περισσότερη ινσουλίνη για να προσπαθήσει να ξεπεράσει τα αυξανόμενα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Κάτι που οδηγεί σε υψηλά επίπεδα σακχάρου και προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2. Η αντίσταση στην ινσουλίνη και η υπερινσουλιναιμία μπορούν επίσης να συμβάλουν σε:

• Καρδιαγγειακές παθήσεις
• Λιπώδη νόσο του ήπατος
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

Οι κύριοι ένοχοι για την αντίσταση στην ινσουλίνη

Τα ακόλουθα μπορούν όλα να συμβάλουν στην αντίσταση στην ινσουλίνη:

• Υπερβολικό λίπος γύρω από την κοιλιά ή παχυσαρκία:

Το σωματικό λίπος απελευθερώνει χημικές ουσίες, που μειώνουν την επίδραση της ινσουλίνης. Όσο περισσότερο σωματικό λίπος υπάρχει στο σώμα, τόσο περισσότερο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον τρόπο λειτουργίας της ινσουλίνης. Μελέτες δείχνουν ότι το υπερβολικό σωματικό λίπος γύρω από την κοιλιά ειδικότερα (σπλαχνικό λίπος), αυξάνει τον κίνδυνο αντίστασης στην ινσουλίνη. 

• Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας:

Οι μύες χρησιμοποιούν πολλή γλυκόζη και αποθηκευμένη γλυκόζη (γλυκογόνο) για να λειτουργήσουν. Η σωματική δραστηριότητα κάνει το σώμα πιο ευαίσθητο στην ινσουλίνη και χτίζει μυς που μπορούν να απορροφήσουν περισσότερη γλυκόζη στο αίμα. Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα και να προκαλέσει αντίσταση στην ινσουλίνη.

• Ορισμένα φάρμακα:

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν αντίσταση στην ινσουλίνη, συμπεριλαμβανομένων των κορτικοστεροειδών, ορισμένων φαρμάκων για την αρτηριακή πίεση, ορισμένων ψυχιατρικών φαρμάκων και θεραπειών για τον HIV.

• Γενετική:

Τα γονίδια από τους βιολογικούς γονείς μπορούν να συμβάλουν στην αντίσταση στην ινσουλίνη. Μπορούν επίσης να συμβάλουν στην παχυσαρκία, την υψηλή αρτηριακή πίεση και την υψηλή χοληστερόλη.

Πώς αντιμετωπίζεται το μεταβολικό σύνδρομο;

Οι κύριοι στόχοι της θεραπείας του μεταβολικού συνδρόμου είναι ο περιορισμός του κινδύνου καρδιακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, ή/και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Οι αλλαγές αυτές περιλαμβάνουν:

• Διατήρηση ενός υγιούς βάρους  ή προσπάθεια για απώλεια βάρους
• Τακτική άσκηση
• Υγιεινή διατροφή με έμφαση σε τροφές που κάνουν καλό στην καρδιά 
• Ποιοτικός ύπνος
• Αποφυγή ή διακοπή του καπνίσματος
• Διαχείριση του στρες

Είναι αναστρέψιμο;

Ναι, είναι δυνατό να αναστρέψεις το μεταβολικό σύνδρομο. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να κάνουν πολλά για να βελτιώσουν την υγεία. Τα φάρμακα μπορούν επίσης να βοηθήσουν. Σε συνεργασία με έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης μπορείς να βρεις το καλύτερο σχέδιο για τις ανάγκες σου.