Μύθοι και αλήθειες σχετικά με τον αυτισμό
- 25 ΙΑΝ 2022
Έχει αυξηθεί ο αυτισμός τα τελευταία χρόνια; Κι όμως όχι. Η συχνότητα διάγνωσης εντοπισμού του αυτισμού είναι αυτή που έχει αυξηθεί και όχι η διαταραχή ως διαταραχή. Αν και παρουσιάζει μία αύξουσα πορεία τα τελευταία χρόνια, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι όντως η συχνότητα εμφάνισης του αυτισμού έχει αλλάξει. Η αύξηση συνδέεται περισσότερο με τις καλύτερες και αποτελεσματικότερες μεθόδους διάγνωσης που εφαρμόζονται στις μέρες μας και όχι απαραίτητα με την πραγματική άνθιση της διαταραχής. Σε ποιο φύλο απαντάται συχνότερα; «Εξαφανίζεται» με την ενηλικίωση;
Αυτά κι άλλα πολλά ερωτήματα, θα απαντηθούν ακολούθως ως μύθοι και αλήθειες σχετικά με τον αυτισμό.
Μύθοι για τη διαταραχή του αυτισμού
- Ο αυτισμός προκαλείται από «ψυχρό γονεϊκό περιβάλλον».
- Ο αυτισμός περιορίζεται στην παιδική ηλικία.
- Ο αυτισμός χαρακτηρίζεται πάντοτε από ειδικές ή «έλλογες» δεξιότητες.
- Ο αυτισμός είναι ψυχιατρική ασθένεια.
- Ο αυτισμός είναι απλά ένα «κέλυφος» μέσα στο οποίο ένα «φυσιολογικό» παιδί περιμένει να εξέλθει.
- Ο αυτισμός εμφανίζεται μόνο σε παιδιά. Μεγαλώνοντας «εξαφανίζεται».
- Τα άτομα με αυτισμό είναι όλα ίδια.
Αλήθειες σχετικά με τον αυτισμό
• Ο αυτισμός δεν χαρακτηρίζεται πάντοτε από ειδικές ή «έλλογες» δεξιότητες. Αυτές οι περιπτώσεις ατόμων είναι σπάνιες. Σύγχρονες μελέτες υποδεικνύουν ότι το πολύ 1 στους 200 ανθρώπους με τη διαταραχή αυτή μπορεί να διαθέτει κάποια τέτοια ικανότητα. Οι περισσότεροι αυτιστικοί άνθρωποι εμφανίζουν μια μεγάλη ποικιλία διαφορετικών ικανοτήτων.
• Η λανθασμένη συμπεριφορά των γονέων κατά τη διάρκεια της κύησης ή/και μετά δεν μπορεί να προκαλέσει αυτισμό. Ο αυτισμός δεν συνδέεται με τη στάση και τη συμπεριφορά των γονέων πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη.
• Ο αυτισμός δεν συνδέεται με τις κοινωνικο-οικονομικές τάξεις. Δεν υπάρχει καμία σύνδεση μεταξύ του αυτισμού και της κοινωνικής ή οικονομικής κατάστασης. Ο αυτισμός συναντάται σε όλα τα στρώματα.
• Τα άτομα με αυτισμό δεν αδιαφορούν για τις κοινωνικές σχέσεις. Τα άτομα με αυτισμό έχουν και αυτά ανάγκη από επικοινωνία και επαφή, αλλά δυστυχώς δεν διαθέτουν τα κατάλληλα επικοινωνιακά εργαλεία για να το αποδείξουν και να το διεκδικήσουν. Συνήθως τα παιδιά με αυτισμό δυσκολεύονται να δημιουργήσουν φιλίες και σχέσεις, καθώς τους είναι δύσκολο να αναγνωρίσουν τις προθέσεις και τα συναισθήματα των γύρω τους.
• Τα άτομα με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας μπορούν να σπουδάσουν. Εάν λάβουν ειδική εκπαίδευση και υποστήριξη εντός και εκτός των σχολικών δομών, θα καταφέρουν όχι μόνο να σπουδάσουν αλλά και να διαπρέψουν.
• Τα άτομα με αυτισμό εάν εκπαιδευτούν στις κοινωνικές δεξιότητες μπορούν να καταφέρουν να αναπτύξουν κάποιες κοινωνικές συνδιαλλαγές. Με τη σωστή διδασκαλία και εκπαίδευση μπορούν να αποκτήσουν κάποιες κοινωνικές δεξιότητες, η κατάκτηση όμως ή όχι αυτών εξαρτάται πάντα από τις ατομικές δυνατότητες του κάθε ατόμου. Άτομα υψηλής λειτουργικότητας ενδέχεται να δημιουργήσουν την δική τους οικογένεια, να αποκτήσουν κοινωνικό περιβάλλον και να αριστεύσουν επαγγελματικά.
• Δεν μπορούν όλα τα άτομα με αυτισμό να ζήσουν μόνα τους, αυτόνομα. Συνήθως, δυστυχώς δεν καταφέρνουν να διαβιούν αυτόνομα. Οι πιθανότητες για κάτι τέτοιο εξαρτάται κυρίως από το επίπεδο αυτισμού που διέπει το κάθε άτομο (υψηλής, μέτριας, χαμηλής λειτουργικότητας), αλλά και δευτερευόντως από την απαιτούμενη εκπαίδευση και υποστήριξη που έχει λάβει από μικρή ηλικία.
• Με το πέρασμα των χρόνων η κατάσταση των ατόμων με αυτισμό δεν επιδεινώνεται, αλλά αλλάζει. Ο αυτισμός δεν είναι μία εκφυλιστική νόσος. Η λειτουργικότητα των ατόμων με αυτισμό δεν μειώνεται όσο μεγαλώνουν, αλλά μεγεθύνεται το χάσμα ανάμεσα στους τελευταίους και στα άτομα των αντίστοιχων χρονολογικών ηλικιών. Αυτό έχει ως απόρροια να πιστεύεται πως οι δυσχέρειες επιδεινώνονται.
• Ένα άτομο με αυτισμό δεν μπορεί να καταφέρει με την κατάλληλη θεραπεία να ξεπεράσει τον αυτισμό. Ο αυτισμός είναι μία ισόβια κατάσταση. Ακόμη και εάν το άτομο ξεκινήσει πρόγραμμα αποκατάστασης από πολύ μικρή ηλικία και σημειώσει σημαντική πρόοδο με το πέρασμα των χρόνων, η διαταραχή δεν παύει να υφίσταται.
• Τα άτομα με αυτισμό έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά στοιχεία μεταξύ τους, αλλά το κάθε ένα από αυτά είναι μοναδικό. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι με αυτισμό ίδιοι. Υπάρχουν τόσοι «αυτισμοί» όσοι και οι άνθρωποι με αυτισμό.
• Δεν έχουν όλοι νοητική υστέρηση. Κάθε άτομο με αυτισμό διαφέρει αρκετά από το άλλο, καθώς οι δυσχέρειες εμφανίζονται σε διαφορετικό βαθμό σε κάθε περίπτωση. Αμερικάνικη έρευνα το 2018 έδειξε ότι το 31% των παιδιών με αυτισμό παρουσιάζουν νοητική υστέρηση, το 25% είναι οριακά εκτός των ορίων της νοητικής υστέρησης, ενώ το 44%, το μεγαλύτερο δηλαδή ποσοστό, έχουν φυσιολογικό δείκτη νοημοσύνης.
• Ο αυτισμός εμφανίζεται συχνότερα στα αγόρια. Πράγματι, έρευνες αποδεικνύουν ότι τέσσερα στα πέντε παιδιά με αυτισμό είναι αγόρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές φορές η διάγνωση για τα κορίτσια καθυστερεί, διότι τα κορίτσια συχνά μπορούν και κρύβουν τα συμπτώματα του αυτισμού.
MSc Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
