Ναρκισσισμός: Τα σημάδια που μαρτυρούν μια τοξική προσωπικότητα
- 8 ΣΕΠ 2024
Πότε η αυτοπεποίθηση γίνεται αυτοεμμονή και πότε ο εγωκεντρισμός μπορεί να γίνει παθολογικός; Ένας υπέρμετρα εγωκεντρικός άνθρωπος κρύβει απαραίτητα μια ναρκισσιστική προσωπικότητα;
Τι είναι ακριβώς ο ναρκισσισμός;
Pexels
Στον σημερινό κόσμο, ο όρος «ναρκισσισμός» συχνά συγχέεται με την ισχυρή αυτοπεποίθηση. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, ο ναρκισσισμός είναι πολύ πιο περίπλοκος από αυτό. Στον πυρήνα του, είναι μια μεταμφίεση, για μια βαθιά ριζωμένη αίσθηση ντροπής που μπορεί να μην συνειδητοποιεί κανείς, καν ότι υπάρχει. Μπορεί να εντοπιστεί σε πολλές αποχρώσεις κατά μήκος μιας συνέχειας από το εξαιρετικά υγιές εγώ, έως την παθολογική μεγαλοπρέπεια. Μια μεγάλη μελέτη υπολόγισε ότι το 6% των ανθρώπων στις ΗΠΑ πάσχουν από πλήρη ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας. Αλλά είναι πιθανό ότι πολλοί περισσότεροι δεν πληρούν τα αυστηρά διαγνωστικά κριτήρια.
Όλοι οι άνθρωποι φέρουν ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά, ωστόσο ο ναρκισσισμός γίνεται παθογενής, όταν οι εγωκεντρικοί άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν εάν δεν ικανοποιήσουν την ανάγκη τους να τους θαυμάζουν και έχουν την τάση να πιστεύουν ότι έχουν μια «υπεραξία» σε σχέση με τους άλλους. Πώς μπορείς λοιπόν πρακτικά να καταλάβεις εάν εσύ ή κάποιος από τον περίγυρό σου είναι νάρκισσος;
Ναρκισσισμός – Τα άτομα που επιδιώκουν να είναι στο επίκεντρο της προσοχής
Οι ναρκισσιστές, είναι οι άνθρωποι που κυριαρχούν στις συζητήσεις. Αισθάνονται υποχρεωμένοι να μιλήσουν για τον εαυτό τους και υπερβάλλουν μιλώντας για τα επιτεύγματά τους. Μπορεί να εξωραΐζουν τις ιστορίες τους με σκοπό να εντυπωσιάσουν το κοινό τους. Περιγράφουν τον εαυτό τους, ως τον πιο έμπιστο σύμβουλο του αφεντικού τους ή το πιο δημοφιλές άτομο στον κύκλο τους. Αυτές οι δομές, είναι εύκολο να δικαιολογηθούν ως μικρά λευκά ψέματα που βοηθούν να πούμε μια καλύτερη ιστορία. Αλλά στην πραγματικότητα εξυπηρετούν έναν πιο «σκοτεινό» σκοπό: Να στηρίξουν μια εξιδανικευμένη εκδοχή του εαυτού τους που τους αποσπά την προσοχή από τον αφόρητο φόβο ότι στην πραγματικότητα δεν είστε αρκετά καλοί.
Έχουν τη συνήθεια να δίνουν (ανεπιθύμητες) συμβουλές
Σίγουρα προσπαθούν να είναι χρήσιμοι προτείνοντας τα καλύτερα εστιατόρια ή μοιραζόμενοι τη σοφία τους π.χ. σχετικά με την ανατροφή των παιδιών. Αλλά οι ναρκισσιστές αδράχνουν επίσης την παραμικρή ευκαιρία για να επιδείξουν την ανώτερη γνώση και τη διορατικότητά τους. Γνωρίζουν πάντα λίγο καλύτερα και φαίνεται ότι έχουν εσωτερικές πληροφορίες για τα πάντα.
Σιχαίνονται να περιμένουν στην ουρά
Και απογοητεύονται αν κάποιος δεν απαντήσει αμέσως στις κλήσεις τους. Σε κάποιο επίπεδο, νιώθουν ότι αξίζουν ειδική μεταχείριση. Όποιες κι αν είναι οι ανάγκες ενός ναρκισσιστή, πρέπει να ικανοποιηθούν εδώ και τώρα. Είτε το συνειδητοποιούν είτε όχι, ζουν τη ζωή τους με μια αίσθηση δικαιωματισμού και καλώς ή κακώς, περιμένουν από τον κόσμο να περιστρέφεται γύρω τους.
Ναρκισσισμός – Η φιλοδοξία τους δεν έχει όρια
Είναι άλλο πράγμα να έχεις υψηλούς στόχους και να κοπιάζεις για να τους πετύχεις και εντελώς διαφορετικό να πιστεύεις ότι είσαι προορισμένος για μεγαλεία. Αυτός ο τύπος μεγαλειώδους υπόθεσης, είναι ένα κλασικό σύμπτωμα των ναρκισσιστών. Τείνουν να πιστεύουν ότι είναι από τη φύση τους ξεχωριστοί, μέρος μιας ελίτ κατηγορίας που αξίζει μόνο το καλύτερο. Προτιμούν επίσης να συναναστρέφονται με άλλα άτομα «υψηλού επιπέδου» και μπορεί να έχουν εμμονή με τα σύμβολα κοινωνικής θέσης (από τα σωστά παπούτσια μέχρι το σωστό αμάξι) και να υποτιμούν οποιονδήποτε δεν αντιλαμβάνονται ως μέλη του ίδιου αποκλειστικού κλαμπ.
Ξέρουν πώς να χρησιμοποιούν τη γοητεία τους
Οι ναρκισσιστές έχουν την ικανότητα να κάνουν τους άλλους να νιώθουν σημαντικοί. Οι ερωτικές τους σχέσεις πιθανότατα κινούνται με πάθος και γρήγορους ρυθμούς, όπως ειδύλλια στα παραμύθια. Αλλά όλη αυτή η προσοχή και ο θαυμασμός που δείχνουν, σε ένα άτομο είναι μέρος μιας ανείπωτης συμφωνίας: Περιμένουν να τους κάνουν να νιώσουν το ίδιο ελκυστικοί και έξυπνοι.
Ναρκισσισμός – Είναι ανταγωνιστικοί
Στην κοσμοθεωρία ενός ναρκισσιστή, υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Και οι ναρκισσιστές πρέπει να κερδίζουν σχεδόν σε κάθε τομέα. Πρέπει να είναι οι καλύτεροι σε όλα και από οποιοδήποτε άλλο. Οι «αντίπαλοί» τους μπορεί να είναι άγνωστοι ή πρόσωπα που αγαπούν. Αυτή η καταναγκαστική προσπάθεια να βγουν στην κορυφή, δυσκολεύει τον εορτασμό των επιτυχιών άλλων ανθρώπων. Όπως ας πούμε, μια σημαντική επαγγελματική επιτυχία ενός φίλου τους. Εκείνη τη στιγμή, κάποιος άλλος είναι ο «νικητής».
Φημίζονται για το ότι κρατάνε κακία
Για τους περισσότερους εκεί έξω, φαίνεται ότι απλά έχουν ισχυρή αυτοπεποίθηση. Το είδος του ανθρώπου που αδιαφορεί για τη γνώμη των άλλων. Αλλά για τους ναρκισσιστές, αυτό δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Ενδιαφέρονται βαθιά για τη διατήρηση της εξιδανικευμένης εικόνας τους και δυσκολεύονται να ανεχθούν κάθε είδους αποδοκιμασία ή προσβολή. Ανεξάρτητα από το πόσο εποικοδομητική μπορεί να είναι μια κριτική, την αντιμετωπίζουν σαν μια τεράστια προσωπική επίθεση. Μια επίθεση που δεν πρόκειται μάλιστα να ξεχάσουν. Οι ναρκισσιστές, όταν αισθανθούν αδικημένοι ή εγκαταλελειμμένοι, δεν το ξεπερνούν. Αντί να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματά τους, θυμώνουν και αναζητούν εκδίκηση, με τη μια ή την άλλη μορφή.
Δεν φταίνε ποτέ εκείνοι
Οι ναρκισσιστές δεν παραδέχονται ποτέ ότι μπορεί να κάνουν λάθος. Αρνούνται να λογοδοτήσουν για τα λάθη και την κακή συμπεριφορά τους, και αντ’ αυτού μεταθέτουν την ευθύνη σε κάποιον άλλο. Ακόμη και μέσα στις στενές προσωπικές τους σχέσεις, οι ναρκισσιστές πιστεύουν ότι υπάρχει πάντα ένας νικητής και ένας χαμένος και θα κάνουν ό,τι χρειάζεται για να κερδίσουν.
Ναρκισσισμός – Εκμεταλλεύονται τους ανθρώπους
Μπορεί να μην γίνεται σκόπιμα, αλλά συμβαίνει, επειδή οι νάρκισσοι έχουν την τάση να βλέπουν τις καταστάσεις με βάση το τι σημαίνουν για τους ίδιους, και μόνο για ίδιους. Ο λόγος; Η έλλειψη ενσυναίσθησης. Η αδυναμία αντίληψης του συναισθηματικού κόσμου των άλλων, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του ναρκισσισμού και το χαρακτηριστικό το οποίο τον κάνει τόσο επικίνδυνο. Οι ναρκισσιστές περιμένουν από τους άλλους να περιστρέφονται γύρω από τις ανάγκες τους, αλλά αρνούνται να κάνουν το ίδιο για οποιονδήποτε άλλον. Αυτό σημαίνει ότι για να αποκτήσουν αυτό που θέλουν, δεν διστάζουν να χειραγωγήσουν ή να εκφοβίσουν, όποιον βρεθεί στον δρόμο τους.
Έχουν έναν εθισμό
Όταν κάποιος είναι εθισμένος σε κάτι και παίρνει τη «δόση» του νιώθει, άθικτος, αλεξίσφαιρος, στην κορυφή του κόσμου. Στην ουσία, είναι η ίδια αίσθηση μεγαλοπρέπειας που λαχταρούν οι ναρκισσιστές. Η «δόση» μπορεί να προέρχεται, για παράδειγμα από το αλκοόλ, τις αισθητικές επεμβάσεις, τον υπερκαταναλωτισμό. Δεν έχει σημασία. Οι εθισμένοι ναρκισσιστές συνεχίζουν να στρέφονται στις «δόσεις» του ξανά και ξανά για να αποκτήσουν αυτό το απίστευτο συναίσθημα υπεροχής. Όταν η επίδραση ξεθωριάζει, συχνά γεμίζουν με ντροπή. Και όταν η ντροπή γίνεται αφόρητη, στρέφονται και πάλι στον εθισμό τους.
