ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Ο λόγος που σε εκνευρίζει όποιος μασουλάει δυνατά ή χτυπάει τα δάχτυλα στο τραπέζι

Photo by Gabriel Matula on Unsplash

Όταν ήμουν παιδί, είχε πέσει στα χέρια μου μια κασέτα (ναι τότε δεν υπήρχαν άλλα μέσα αναπαραγωγής) με παραμύθια. Μεταξύ αυτών και από τη φωνή της Αιμιλίας Υψηλάντη, έμαθα απ' έξω και ανακατωτά την ιστορία της Λευκής Καμήλας. Ξιπασμένη και απροσάρμοστη, κάτι σαν την Μαντάμ Σουσού της Ανατολής με τρίχωμα και καμπούρα, επέπληττε (μεταξύ όλων των άλλων) τις άλλες καμήλες για τον τρόπο που βοσκούσαν το χορτάρι. Την ενοχλούσε αφόρητα ο θόρυβος που έκαναν με τα δόντια τους, την ώρα που μασούσαν την τροφή τους.

Για να είμαι ειλικρινής, η άβολη περίπτωση της απόλυτης ησυχίας, την ώρα που μια μασέλα (τεχνητή ή μη) διαλύει την τροφή της υπομονετικά, μπορεί να προκαλέσει έντονο εκνευρισμό

Ή εκείνες οι φορές που κάποιος ρουφά, μασά και καταπίνει μια κουταλιά από το μπολ με το γάλα και τα δημητριακά στο πρωινό, ενώ εσύ πασχίζεις να μην βγάλεις το τέρας που ξύπνησε μαζί σου και δεν λέει να ηρεμήσει πριν την πρώτη γουλιά καφέ, ενδέχεται να αποδειχθούν πρόκληση για τα νεύρα.

 

Ο όρος «μισοφωνία» περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον καθηγητή Ιατρικής, Barron H. Lerner, σε άρθρο στους New York Times

Κι ενώ οι παρατεταμένοι μονότονοι ήχοι μπορούν να γίνουν μαρτύριο, ανάλογης δραστικότητας με εκείνο της σταγόνας, για όλους, υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να οδηγηθούν κυριολεκτικά στην παράνοια με παρόμοιους ήχους. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «Μισοφωνία» και περιγράφτηκε για πρώτη φορά πριν από 17 περίπου χρόνια. Ένας επίμονος βήχας, ο χτύπος του μολυβιού στο θρανίο ή το διαδοχικό χτύπημα της άκρης των δακτύλων σε σκληρή επιφάνεια μπορεί να γίνουν εμμονή. Εφιάλτης! Και δεν είναι θέμα περιέργειας ή οξύθυμου χαρακτήρα.

Άνθρωποι που πάσχουν από μισοφωνία, παρουσιάζουν ευαισθησία στους ήχους αυτούς σε σημεία που κατά περιπτώσεις δεν μπορούν να συγκεντρωθούν σε τίποτα, αισθάνονται θυμό, οργή, ακόμη και αηδία. Ο όρος περιγράφτηκε για πρώτη φορά από τον καθηγητή Ιατρικής Barron H. Lerner, με πολλούς από την επιστημονική κοινότητα να αμφισβητούν την εγκυρότητα της «παθολογικής αυτής κατάστασης». 

Οι μελέτες δικαιώνουν τους θιασώτες της μισοφωνίας

Ωστόσο, μεταγενέστερες μελέτες έδειξαν πως σε ανθρώπους με τέτοια ευαισθησία, υπάρχει όντως σύνδεση του ακοολογικού, με το μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου. Αυτό το τελευταίο ευθύνεται για την παραγωγή συναισθημάτων, με αποτέλεσμα οι ήχοι αυτοί να προκαλούν έντονα συναισθήματα και συνακόλουθο στρες. Η πιο πρόσφατη έρευνα για το θέμα, από το πανεπιστήμιου του Newcastle δείχνει πως η μισοφωνία επηρεάζει ακόμη και την ικανότητά τους να μαθαίνουν.

Ο Tim Griffiths, καθηγητής Γνωστικής Νευρολογίας στο βρετανικό πανεπιστήμιο αναφέρει πως άτομα που έχουν αυτή την πάθηση, ενδεχομένως να δυσκολεύονται ακόμη και να συγκεντρωθούν, με αποτέλεσμα αυτό να έχει συνέπειες στην απόδοσή τους ως μαθητές και φοιτητές, αλλά φυσικά και στην εργασία τους. Για τις ανάγκες της έρευνας, επιστρατεύτηκαν 72 φοιτητές, μισοί από τους οποίους κλήθηκαν να μελετήσουν ένα κείμενο με ένα άτομο να μασάει τσίχλα στο δωμάτιο. Αυτοί που χρειάστηκε να υποβληθούν στο μαρτύριο της τσίχλας, απέδωσαν λιγότερο από εκείνους διάβασαν σε απόλυτη ησυχία.

Τι προκαλεί την αντίδραση

Σύμφωνα με όσους υποστηρίζουν την ύπαρξη της διαταραχής, υπάρχουν συγκεκριμένοι ήχοι που μπορούν να πυροδοτήσουν συναισθήματα αηδίας ή οργής. Αυτοί συνοψίζονται από την εμπειρία στα εξής:

1. Ήχοι κατά το φαγητό και το ποτό: Από το χαρακτηριστικό “αααααχ” μετά από μια απολαυστική γουλιά μπίρα, σε ένα ρέψιμο, μάσημα κα.

2. Αναπνοή: όταν κανείς βαριανασαίνει, ρουθουνίζει, ροχαλίζει, εκπνέει έντονα από τη μύτη, έχει λόξυγγα

3. Φωνές: Οι ένρινες φωνές, το ψυθίρισμα, η παρήχηση που συνήθως κάνει το “Σ” και ακούγεται σαν σφύριγμα

4. Ηχορύπανση: Ο ήχος πληκτρολογίου, το «κλικ» του ποντικιού, ο ήχος του στιλό ή του μολυβιού πάνω στο χαρτί

5. Ήχου αντικειμένων: πιάτα που χτυπάνε μεταξύ τους, ο ήχος πιρουνιού στα δόντια

6. Πλαστικός ήχος: η συμπίεση ενός πλαστικού μπουκαλιού με νερό όταν αδειάσει, μια μπάλα που αναπηδά, ο ήχος πλαστικής σακούλας και το τρίξιμο πλαστικών συσκευασιών.

7. Αυτοκίνητα: Ο παρατεραμένος ήχος της αναμμένης μηχανής, ο συναγερμός (ποιον δεν στέλνει για ηρεμιστικά), ο ήχος των κλειδιών που χτυπούν στο τιμόνι ενός εν κινήσει αυτοκινήτου

8. Βαρύς εξοπλισμός: κλιματισμός, μηχανές γκαζόν ή καθαρισμού ξερών φύλλων, αλυσίδες

9. Ήχοι ζώντων: διάφοροι ήχοι ζώων, το κλάμα ενός μωρού, οι φωνές παιδιών

Τα παραπάνω δεν αποτελούν φυσικά επιστημονική απόδειξη πως κανείς πάσχει από μισοφωνία. Για πολλά από αυτά μπορεί ο καθένας μας να διαπιστώσει πως μπορούν πολύ εύκολα να προκαλέσουν εκνευρισμό, ειδικά αν διαρκούν πέραν του φυσιολογικού.

Κάνε το τεστ

I repeat… μπορεί οι έρευνες να βρίσκουν πως η μισοφωνία δεν είναι αποκύημα της φαντασίας, ωστόσο καθετί που μας ενοχλεί σε σημείο που να μην μπορούμε να το διαχειριστούμε έχει μια αντιμετώπιση. Απευθύνσου στον ειδικό, ζήτησε την συμβουλή κάποιου γιατρού και δες πως μπορείς να αντιμετωπίσεις το πρόβλημά σου.

Με βάση ωστόσο τα παραπάνω ευρήματα, και αφού πια κατέχεις την γνώση του τι σημαίνει μισοφωνία, φτιάξαμε ένα γρήγορο τεστ, που θα σε κατατοπίσει. Μια σειρά ερωτοπααντήσεων για να δεις πόσο κοντά ή μακριά από την κατάσταση αυτή βρίσκεσαι. Δεν πρόκειται για επιστημονική μέθοδο φυσικά και το όποιο αποτέλεσμα σαφώς δεν αποτελεί διάγνωση.

Ξεκινάμε;

 

Κεντρική φωτογραφία: Gabriel Matula on Unsplash