Ο μεσαίωνας του 21ου αιώνα: Πάνω από 1 δισ. άνθρωποι πιστεύουν στο κακό μάτι, τις κατάρες και τη μαγεία
- 28 ΝΟΕ 2022
Οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, έχουν παράλογες πεποιθήσεις. Μερικές από αυτές είναι θρησκευτικές, άλλες είναι δεισιδαιμονίες και μερικά είναι απλώς πράγματα που λέμε στον εαυτό μας ή στα οποία κολλάμε χωρίς ιδιαίτερο λόγο.
Μια νέα επιστημονική μελέτη ανέλυσε μια τέτοια παράλογη πεποίθηση και διαπίστωσε ότι ένας εντυπωσιακά μεγάλος αριθμός συμμετεχόντων σε ορισμένες χώρες πιστεύει στη μαγεία, το κακό μάτι και τις κατάρες. Για παράδειγμα, πάνω από τους μισούς ανθρώπους στη Ρωσία και το 90% στην Τυνησία, συμμερίζονται αυτές τις πεποιθήσεις.
Το κακό μάτι και η μαγεία
Η μαγεία εμφανίζεται σε πολλές μορφές στο μύθο και τον πολιτισμό, αλλά συνήθως ορίζεται ως η ικανότητα να προκαλείς κακό στους ανθρώπους με υπερφυσικά μέσα. Οι μάγισσες μπορούν να κάνουν ξόρκια, να εξαπολύουν κατάρες και έχουν την ικανότητα να προκαλούν άσχημα πράγματα στους ανθρώπους. Γενικά να χρησιμοποιούν «μαύρη» μαγεία.
Οι πεποιθήσεις στη μαγεία έχουν τεκμηριωθεί ιστορικά εδώ και αιώνες και εξακολουθούν να εμφανίζονται στη σύγχρονη εποχή. Αξιοσημείωτα, υπήρξαν λίγες μελέτες σχετικά με την επικράτηση τέτοιων πεποιθήσεων σε μεγάλο βαθμό λόγω της σπανιότητας δεδομένων για αυτό το θέμα. Για να το αντιμετωπίσει αυτό, ο Boris Gershman του Αμερικανικού Πανεπιστημίου στην Ουάσιγκτον, συγκέντρωσε το μεγαλύτερο διαθέσιμο σύνολο δεδομένων ερευνών για τη μαγεία, με 140.000 άτομα από 95 χώρες και περιοχές.
Το σύνολο δεδομένων της συγκεκριμένης έρευνας, είναι ακόμα πολύ μικρό για μια παγκόσμια μελέτη, αλλά είναι η καλύτερη διαθέσιμη πληροφορία. Τα δεδομένα συγκεντρώθηκαν μεταξύ 2008 και 2017, κατά τη διάρκεια έρευνας που διεξήχθη από το Pew Research Center και άλλους επαγγελματικούς οργανισμούς ερευνών που περιλάμβαναν ερωτήσεις σχετικά με τη θρησκεία και την πίστη σε υπερφυσικά στοιχεία.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι πάνω από το 40% των ερωτηθέντων, δήλωσε ότι πιστεύει ότι ορισμένοι άνθρωποι μπορούν να κάνουν ξόρκια, που προκαλούν κακά πράγματα σε κάποιον. Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον 1 δισεκατομμύριο πιστεύουν στη μαγεία. Επειδή όμως, υπήρχαν πολλές χώρες που δεν συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη, ο πραγματικός αριθμός θα μπορούσε να είναι αρκετές φορές υψηλότερος. Για παράδειγμα, δεν υπήρχαν στοιχεία για την Κίνα και την Ινδία, οι οποίες μαζί, αποτελούν πάνω από το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού.
Ο επιπολασμός, η αναλογία δηλαδή ενός συγκεκριμένου πληθυσμού που διαπιστώνεται ότι επηρεάζεται από τις συγκεκριμένες πεποιθήσεις, διέφερε πολύ, με πάνω από 90% σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής, έως 9% στη Σουηδία. Συνολικά, ο επιπολασμός στις χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, ήταν κατά μέσο όρο 43%.
Από αυτό το σύνολο δεδομένων, ο Gershman εξέτασε στη συνέχεια παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να σχετίζονται με τις πεποιθήσεις στη μαγεία. Βρήκε ότι κατά μέσο όρο, τα άτομα με ανώτερη εκπαίδευση και οικονομική ασφάλεια, είναι λιγότερο πιθανό να πιστεύουν στη μαγεία.
Υπήρχαν επίσης πολιτιστικοί και κοινωνικοί παράγοντες που συσχετίστηκαν με την πίστη μαγεία. Για παράδειγμα, οι κομφορμιστικοί πολιτισμοί με αδύναμους θεσμούς και χαμηλά επίπεδα κοινωνικής εμπιστοσύνης, συνδέονταν επίσης με υψηλότερες πεποιθήσεις στη μαγεία.
Ένας μεσαίωνας τον 21ο αιώνα
Οι συγγραφείς της έρευνας, υπογραμμίζουν ότι αυτές οι πεποιθήσεις αυτές, πρέπει να ληφθούν υπόψη για τη χάραξη πολιτικής και άλλες κοινωνικές πρωτοβουλίες.
«Η μελέτη τεκμηριώνει ότι η πίστη στη μαγεία, στο κακό μάτι και στις κατάρες, εξακολουθούν να είναι διαδεδομένες σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον, ο επιπολασμός τους σχετίζεται συστηματικά με μια σειρά από πολιτισμικά, θεσμικά, ψυχολογικά και κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά», καταλήγει η μελέτη.
