Όλα όσα πρέπει να ξέρεις για τον HPV. Γιατί είναι πιο συνηθισμένος από όσο νομίζεις
- 4 ΣΕΠ 2024
Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) αποτελεί έναν από τους πιο συχνά σεξουαλικώς μεταδιδόμενους ιούς ανά τον κόσμο. Υπολογίζεται ότι περισσότερο από το 75% των σεξουαλικά ενεργών ατόμων πθα προσβληθούν από ένα τουλάχιστον στέλεχος του ιού στη διάρκεια της ζωής τους. Παρακάτω λοιπόν, ρίχνουμε μια ματιά στα πιο σημαντικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις. Γιατί η γνώση, είναι δύναμη.
HPV: Τι ακριβώς είναι και πως μεταδίδεται
Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων είναι ένα σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα που μπορεί να μεταδοθεί μέσω του κολπικού, του πρωκτού ή του στοματικού σεξ ή μέσω της στενής επαφής δέρμα με δέρμα. Αυτό το τελευταίο έχει εξαιρετική σημασία να υπογραμμιστεί, καθώς πρακτικά σημαίνει ότι μπορείς να κολλήσεις τον HPV από κάποιον χωρίς ποτέ να έχεις κάνει σεξ μαζί του. Yπάρχουν 40 τύποι ιών των ανθρωπίνων θηλωμάτων που μπορούν να εξαπλωθούν μέσω της σεξουαλικής επαφής. Αυτοί είναι οι τύποι που μπορούν να μολύνουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων, καθώς και το στόμα και το λαιμό.
Εξαιρετικά σπάνια ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από την μητέρα στο νεογνό μετά από κολπικό τοκετό. Η χρήση του ανδρικού προφυλακτικού μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού HPV, αλλά η προστασία που παρέχει είναι πολύ μικρότερη σε σύγκριση με τα άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Αυτό συμβαίνει γιατί όπως αναφέρθηκε η μετάδοση του ιού μπορεί να γίνει και από περιοχές που δεν καλύπτονται με το προφυλακτικό.
Πώς ξέρεις ότι έχεις HPV;
Δυστυχώς, η πλειονότητα των ανθρώπων που έχουν HPV δεν εμφανίζουν συμπτώματα, γι’ αυτό και μπορεί εύκολα να μείνουν αδιάγνωστοι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο ιός HPV μπορεί να βρίσκεται στο δέρμα ή τους βλεννογόνους, χωρίς να προκαλεί απολύτως κανένα σύμπτωμα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι ιοί της οικογένειας HPV μπορεί να προκαλέσουν θηλώματα ή κονδυλώματα.
Ορισμένοι τύποι HPV προκαλούν τα γεννητικά κονδυλώματα (μυρμηγκιές) που εμφανίζονται συχνότερα στα χέρια και τα πόδια. Άλλοι τύποι του ιού (HPV-6, HPV-11) προκαλούν τα γεννητικά κονδυλώματα, τα οποία εμφανίζονται κυρίως στο αιδοίο, τον κόλπο και το πέος. Τα κονδυλώματα αυτά μπορεί να εμφανισθούν εβδομάδες έως μήνες μετά την επαφή με το άτομο που είχε τον ιό.
Τα καλά νέα είναι ότι αυτά τα κονδυλώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν, να αφαιρεθούν αρκετά εύκολα και δεν προκαλούν καρκίνο. Οπότε αν τα κολλήσεις, αυτό σημαίνει ότι έχεις αυτό που θεωρείται ο «χαμηλού κινδύνου» τύπος HPV.
Προκαλεί ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων καρκίνο;
Οι τύποι 16,18,31,33,35,39,45,51,52,56,58,59,68,73 και 82 χαρακτηρίζονται «υψηλού κινδύνου» και θεωρούνται καρκινογόνοι. Η μόλυνση από αυτούς τους ιούς είναι δυνατό να προκαλέσει διάφορες προκαρκινικές αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας, στο αιδοίο και στον πρωκτό. Η πρόοδος αυτών των προκαρκινικών αλλοιώσεων θα οδηγήσει μετά από αρκετούς μήνες ή έτη, σε καρκίνο του αντίστοιχης περιοχής.
Δυο τύποι του ιού (HPV-16 και HPV-18) είναι περισσότερο επιθετικοί και ευθύνονται για την πλειοψηφία των περιπτώσεων καρκίνου τραχήλου της μήτρας. Για να είμαστε ωστόσο ξεκάθαροι: Η ύπαρξη HPV «υψηλού κινδύνου» δεν οδηγεί αναπόφευκτα σε καρκίνο, αλλά αυξάνει τον κίνδυνο. Για αυτό και αν διαγνωστείς με αυτά θα πρέπει να βρίσκεσαι σε πιο στενή ιατρική παρακολούθηση.
Η παρακολούθηση αυτή γίνεται πρωτίστως με την κυτταρολογική εξέταση Παπανικολάου (τεστ Παπ), κατά την οποία λαμβάνονται κύτταρα από τον τράχηλο της μήτρας για κυτταρολογική εξέταση και ανίχνευση προκαρκινικών αλλοιώσεων.
Τι είναι το εμβόλιο για τον HPV;
Τόσο παγκοσμίως όσο και στην ελληνική αγορά διατίθενται δύο εμβόλια: το διδύναμο και το τετραδύναμο.
- Το διδύναμο εμβόλιο παρέχει προστασία απέναντι στα δύο πιο επιθετικά στελέχη του ιού, το HPV-16 και HPV-18.
- Το τετραδύναμο εμβόλιο παρέχει προστασία απέναντι στα στελέχη HPV-16 και HPV-18 και για τα στελέχη HPV-6 και HPV-11, τα οποία ευθύνονται για περίπου το 90%των γεννητικών κονδυλωμάτων.
Ο εμβολιασμός και για τα δύο εμβόλια ολοκληρώνεται σε 3 δόσεις σε διάστημα 6 μηνών. Το εμβόλιο έχει τη μέγιστη απόδοση σε γυναίκες που δεν έχουν μολυνθεί από τον ιό και γι’ αυτό ο εμβολιασμός συστήνεται πριν την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας. Τα εμβόλια προσφέρουν στις μέχρι τώρα μελέτες προστασία για τουλάχιστον 8 χρόνια, χωρίς να χρειάζεται στο διάστημα αυτό επαναληπτική δόση.
Στην Ελλάδα ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV έχει ενταχθεί επίσημα στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών του Υπουργείου Υγείας. Τα εμβόλια χορηγούνται δωρεάν από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία για όλα τα κορίτσια 12-15 ετών και τις νεαρές γυναίκες ηλικίας 16-26 ετών. Από την Άνοιξη του 2022, στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών παιδιών και εφήβων εντάχθηκε ο εμβολιασμός κατά του Ιού των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (HPV) και στα τα αγόρια ηλικίας 9 έως 18 ετών.
