Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Πάρκινσον: Η νόσος που επηρεάζει κάθε πλευρά της ζωής

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της νόσου του Πάρκινσον, η οποία τιμάται κάθε χρόνο στις 11 Απριλίου, καθιερώθηκε το 1997 με πρωτοβουλία της ΕΕ και την υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Τον ίδιο χρόνο δόθηκε στη δημοσιότητα η «Χάρτα της EPDA», που σκοπό είχε να ενημερώσει τους πάσχοντες από την ασθένεια για τα δικαιώματά τους, αλλά και να ευαισθητοποιήσει το παγκόσμιο κοινό. Από τον Απρίλιο του 2005, η κόκκινη τουλίπα είναι επίσημα το παγκόσμιο σύμβολο της ασθένειας Πάρκινσον.

Τα δικαιώματα των ασθενών με Πάρκινσον

Σύμφωνα με τη «Χάρτα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας για τη Νόσο Πάρκινσον» οι άνθρωποι που πάσχουν από τη νόσο έχουν το δικαίωμα να:

• Συμβουλεύονται γιατρούς με εξειδίκευση στη νόσο Πάρκινσον

• Να λαμβάνουν γνώση για σωστή και έγκυρη διάγνωση

• Να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υποστήριξης και βοήθειας

• Να λαμβάνουν συνεχή φροντίδα

• Να παίρνουν ενεργό μέρος στη διαχείριση/αντιμετώπιση της ασθένειάς τους

Τι είναι η νόσος του Πάρκινσον;

Η νόσος του Πάρκινσον επηρεάζει όλες τις πλευρές της καθημερινής ζωής. Ανακαλύφθηκε το 1817 από τον James Parkinson και από το 1876 έχει πάρει το όνομα του. Μέχρι τότε η ασθένεια ήταν γνωστή ως «Τρομώδης Παράλυση».

Είναι μια προοδευτική, χρόνια και περίπλοκη, νευροεκφυλιστική ασθένεια της μέλαινας ουσίας, η οποία είναι υπεύθυνη για την παραγωγή της ντοπαμίνης. Με άλλα λόγια είναι το αποτέλεσμα της καταστροφής των νευρικών κυττάρων που παράγουν τον νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη στον εγκέφαλο.

Η ντοπαμίνη βοηθά την δημιουργία και τον έλεγχο της κίνησης του σώματός μας. Λόγω αυτής της έλλειψης της ντοπαμίνης, τα μηνύματα του εγκεφάλου δεν μεταδίδονται ομαλά στους μυς, με αποτέλεσμα προβλήματα ελέγχου της κίνησης.

Η έλλειψη της ντοπαμίνης είναι η αιτία συμπτωμάτων όπως:

• τρόμος (τρεμούλα)
• δυσκαμψία
• βραδυκινησία
• ακαμψία
• ελλιπής ισορροπία
• αστάθεια και κακός συντονισμός των μελών του σώματος.

Μια παρόμοια εκφυλιστική διαδικασία απαντάται στη φύση με τη γήρανση, αλλά στη νόσο του Πάρκινσον αυτή η διαδικασία επιταχύνεται.

Συμπτώματα

Η νόσος του Πάρκινσον κατά κύριο λόγο χαρακτηρίζεται από κινητικά συμπτώματα. Ωστόσο, συνδέεται επίσης και με συμπτώματα που δεν έχουν άμεση σχέση με την κίνηση, όπως:

• απώλεια της γεύσης και της αίσθησης της όσφρησης
• διαταραχές ύπνου
• γαστρεντερικά προβλήματα
• δυσκοιλιότητα
• δυσκολία κατάποσης

Στο ιστορικό της νόσου του Πάρκινσον επίσης περιλαμβάνονται διαταραχές όπως άγχος, πόνος, κόπωση, κατάθλιψη, σεξουαλική δυσλειτουργία, παραισθήσεις και ψύχωση, γνωστική δυσλειτουργία και άνοια. Αυτά τα συμπτώματα συχνά έχουν ως αποτέλεσμα την ανάγκη για επιπλέον φροντίδα και για νοσηλεία.

Ενώ τα κινητικά συμπτώματα έχουν εδώ και καιρό θεωρηθεί ως τα θεμελιώδη συμπτώματα της νόσου, τα μη κινητικά συμπτώματα αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο ως καίρια για την ευημερία των ασθενών. Παρόλο που δεν είναι ακόμα τόσο εκτεταμένα αναγνωρισμένα, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής των ανθρώπων και αποτελούν σημαντική αιτία νοσηλείας.

Η βαρύτητα της νόσου του Πάρκινσον διαφέρει από άτομο σε άτομο, καθώς κάθε περίπτωση είναι μοναδική. Υπολογίζεται συνήθως με ειδικές κλίμακες που την διαχωρίζουν σε στάδιο από το 0 μέχρι το 5, όπου το στάδιο 0 περιλαμβάνει αυτούς που δεν έχουν συμπτώματα και το στάδιο 5 είναι η πιο σοβαρή μορφή. Τα συμπτώματα μπορούν να ποικίλλουν από την μία ημέρα στην άλλη. Σχεδόν πάντα, ωστόσο, περιλαμβάνουν επιπτώσεις τόσο σωματικές, όσο και γνωστικές και ψυχολογικές.

Αντιμετώπιση της νόσου του Πάρκινσον

Η θεραπεία για τη νόσο του Πάρκινσον βασίζεται σε συνδυασμό:

• αλλαγών στον τρόπο ζωής
• φαρμακευτικής αγωγής
• διάφορων ειδών θεραπειών

Η επαρκής ανάπαυση, η άσκηση και μια ισορροπημένη διατροφή είναι σημαντικά. Η λογοθεραπεία, η εργοθεραπεία και η φυσικοθεραπεία μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη βελτίωση της επικοινωνίας και της αυτοφροντίδας.

Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, θα απαιτηθεί φαρμακευτική αγωγή για να βοηθήσει στη διαχείριση των διαφόρων συμπτωμάτων σωματικής και ψυχικής υγείας που σχετίζονται με την ασθένεια.