Ποιος είναι ο δικός σου τρόπος για να αγαπάς;

Από τη Μυρτώ Μπεχράκη, Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια

1. Η αγάπη έχει πάθος.

2. Η αγάπη είναι σαν παιχνίδι.

3. Η αγάπη χρειάζεται σεβασμό και εμπιστοσύνη.

4. Η αγάπη είναι αποτέλεσμα συμβατότητας.

5. Η αγάπη είναι σαν εμμονή.

6. Η αγάπη είναι ανιδιοτελής.

Όπως εξηγεί ο Καναδός ψυχολόγος John Lee, η κάθε πρόταση αναφέρεται σε μια μορφή αγάπης και καμία δεν είναι καλύτερη ή χειρότερη από την άλλη. Είναι απλά διαφορετικές και όλες αντιπροσωπεύονται ισάξια από τη φράση ‘Σε αγαπώ’. Ποιες είναι λοιπόν αυτές οι μορφές;

1. Ο Έρως (Eros)

Η αγάπη έχει πάθος, πόθο, χημεία και έλξη. Ο έρωτας με τη πρώτη ματιά είναι πιθανός, αν όχι αναγκαίος. Αισθάνεσαι ότι ο σύντροφός σου είναι τέλειος, εξωτερικά και εσωτερικά. Θέλεις να επικοινωνείτε συχνά μέσα στην ημέρα, να ακούς τη φωνή του ή έστω να ανταλλάσσετε συνεχώς μηνύματα. Θυμάσαι τον έρωτα ανάμεσα στον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα; Τη στιγμή που συναντήθηκαν τα βλέμματα τους, ήξεραν ότι ήταν φτιαγμένοι ο ένας για τον άλλον. Αυτός είναι ο έρωτας.

2. Η αγάπη – παιχνίδι (Ludus)

Η αγάπη είναι σαν μια κατάκτηση και εξαρτάται από τις στρατηγικές που θα χρησιμοποιήσεις. Προσπαθείς να διατηρείς συνεχώς το ενδιαφέρον, μιας και αυτό που αναζητάς είναι η έξαψη. Θέλεις όμως να είσαι και αυτόνομη. Για αυτό είναι πιο πιθανό να αναζητήσεις κάποιον άλλο σύντροφο αν δεν είσαι ευτυχισμένη σε μια σχέση, από το να προσπαθήσεις να φτιάξεις τα προβλήματα. Η γαλλική ταινία Jeux d’enfants (Love me if you dare) περιγράφει ακριβώς αυτού του είδους την αγάπη. Ο Julien και η Sophie παίζουν επί σειρά ετών ένα ανταγωνιστικό παιχνίδι όπου προκαλεί ο ένας τον άλλον να κάνει περίεργα κόλπα ως μια έμμεση απόδειξη της αγάπης τους.

3. Η ‘φιλική’ αγάπη (Storge)

Αυτού του είδους η αγάπη εξελίσσεται σταδιακά. Βασίζεται στην ομοιότητα των χαρακτήρων, στο βαθύ σεβασμό και στη στοργή. Για αυτό και είναι πιθανό να αγαπήσεις κάποιον φίλο σου, εφόσον ξέρεις ότι η αγάπη που σας δένει είναι πολύ δυνατή και αισθάνεσαι ότι μπορείς να μοιραστείς τη ζωή σου μαζί του. Οπότε, δεδομένου ότι κάθε ερωτική σχέση χρειάζεται χρόνο, το κλειδί βρίσκεται στο να είστε δεσμευμένοι ο ένας στο άλλον και να υπάρχει πάντα ένα δίχτυ ασφάλειας και σταθερότητας μεταξύ σας.

4. Η πρακτική αγάπη (Pragma)

Αυτή η αγάπη οδηγείται περισσότερο από τη λογική και λιγότερο από το συναίσθημα. Θέλεις να μοιράζεσαι τους ίδιους στόχους με το σύντροφό σου, μιας και είναι πιο σημαντικό να σκέφτεστε με τη ίδια λογική από το να αισθάνεστε κοντά ο ένας με τον άλλον. Αν για παράδειγμα ρωτάς συχνά τον εαυτό σου ‘Θα μπορεί να στηρίξει οικονομικά το σπίτι μας;’ Ή αναρωτιέσαι αν θα είσαι αρκετά καλή νοικοκυρά για να τον ευχαριστείς, τότε το πιο πιθανό είναι ότι αγαπάς πρακτικά. Για τους ‘πρακτικούς’ εραστές, η αποδοχή του συντρόφου τους από τους άλλους είναι σχεδόν καθοριστική. Η κωμωδία ‘My Big Fat Greek Wedding’ δείχνει ακριβώς την αναγκαιότητα και τη σημαντικότητα για το μοίρασμα των κοινών αξιών. Όταν έμαθε η οικογένεια της Τούλας ότι ο Ίαν είναι χορτοφάγος επικράτησε νεκρική σιγή και η μητέρα της φώναξε ‘Τι εννοείς ότι δεν τρως κρέας; … Εντάξει! Θα μαγειρέψω αρνάκι!’. Και η Τούλα χαμογέλασε αμήχανα.

5. Η παράλογη αγάπη (Mania)

Η σχεδόν μανιώδης αγάπη χαρακτηρίζεται από έντονες εναλλαγές στη διάθεση, ζήλια και εμμονές. Θέλεις να αγαπήσεις και να αγαπηθείς πολύ από τον άλλον, διότι αισθάνεσαι ότι όταν έχεις την αγάπη του δεν σου λείπει τίποτα και είσαι ευτυχισμένη. Έτσι, με το που γνωρίζεις κάποιον, ξεκινάς αμέσως να σκέφτεσαι το μέλλον σας και κατά πόσο μπορεί ο σύντροφός σου να σε ηρεμεί στις περιόδους τις κρίσεις. Για αυτό και συνήθως αναπτύσσεις σχέσεις εξάρτησης. Η παρακάτω στιχομυθία από την ταινία ‘The End of the Affair’ περιγράφει ακριβώς αυτού του είδους την αγάπη:

Bendrix: …. Και ζηλεύω αυτό το κουμπί

Sarah: Κακόμοιρο, αθώο κουμπί.

Bendrix: Δεν είναι καθόλου κακόμοιρο. Είναι μαζί σου όλη την ημέρα. Εγώ δεν είμαι.

Sarah: Να υποθέσω ότι ζηλεύεις και τα παπούτσια μου;

Bendrix: Ναι.

Sarah: Γιατί;

Bendrix: Διότι θα σε πάρουν μακριά από εμένα.

6. Η ανιδιοτελής αγάπη (Agape)

Ίσως έχεις δει το ‘The Notebook’. Αν όχι, σου προτείνω να το δεις. Είναι από τις πιο πετυχημένες αναφορές στην αλτρουιστική, ανιδιοτελή και αγνή αγάπη. Αυτού του είδους η αγάπη θυμίζει σε κάποια σημεία τη μητρική, αλλά φυσικά εμπεριέχει και ερωτικά στοιχεία. Είναι εκείνη στην οποία δίνεις εξολοκλήρου τον εαυτό σου στον σύντροφό σου, δίχως να περιμένεις αντάλλαγμα. Συγχωρείς εύκολα και ξεχνάς τα κακώς κείμενα, εφόσον η αγάπη σου για τον άλλον είναι ατελείωτη.

Εν κατακλείδι:

Αναμφισβήτητα με τα χρόνια αλλάζουμε. Η κάθε σχέση είναι ξεχωριστή, δεν κατηγοριοποιείται έτσι απλά και πολλά στοιχεία από κάθε μορφή αγάπης συνυπάρχουν. Είναι σημαντικό όμως να αναγνωρίζουμε το πώς αγαπάμε συνήθως, για να βλέπουμε τα λάθη (και τα σωστά) του παρελθόντος και για να θέτουμε στόχους για το μέλλον. Εξάλλου, όταν ξέρουμε τις ανάγκες μας και τις επικοινωνούμε στον άλλο, έχουμε περισσότερες πιθανότητες να τις καλύψουμε.

Βιβλιογραφία:

Lee, J. A. (1973). Colours of love: An exploration of the ways of loving. Toronto: New Press