Πονοκέφαλος: Τι τον προκαλεί και πότε μπορεί να γίνει επικίνδυνος;
- 16 ΑΠΡ 2022
Ο πονοκέφαλος ή κεφαλαλγία θεωρείται το συχνότερο σύμπτωμα για το οποίο αναζητείται ιατρική συμβουλή. Σχεδόν όλοι μας έχουν βιώσει πονοκέφαλο και οι περισσότεροι μάλιστα, αρκετές φορές. Ένας μικρός πονοκέφαλος είναι κάτι περισσότερο από μια ενόχληση και ανακουφίζεται με ένα παυσίπονο χωρίς ιατρική συνταγή, με κάποιο φαγητό ή ρόφημα ή μια σύντομη ανάπαυση. Αλλά αν ο πονοκέφαλος είναι σοβαρός ή ασυνήθιστος, μπορεί να είναι σύμπτωμα σοβαρής παθολογικής κατάστασης.
Ο πονοκέφαλος ως μια από τις πιο εξαπλωμένες διαταραχές παγκοσμίως
Το 52% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν πονοκεφάλους κάθε χρόνο. Το 16% μάλιστα τους βιώνει σε καθημερινή βάση, ενώ το 14% έχει ημικρανίες, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική μελέτη. Τα νέα στοιχεία αναδεικνύουν τους πονοκεφάλους ως μια από τις πιο εξαπλωμένες διαταραχές παγκοσμίως.
Οι ερευνητές του Νορβηγικού Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας, με επικεφαλής τον δρα Λαρς Γιάκομπ Στόβνερ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό The Journal of Headache and Pain, αξιολόγησαν στοιχεία από 357 δημοσιευμένες έρευνες της περιόδου 1961-2020, οι οποίες αφορούσαν διάφορες χώρες και άτομα διαφόρων ηλικιών.
Από τον συνυπολογισμό των διαθέσιμων στοιχείων, εκτιμήθηκε ότι σχεδόν το 5% των ανθρώπων νιώθει πονοκέφαλο για περισσότερες από 15 μέρες το μήνα, ενώ το 16% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχει πονοκέφαλο κάθε μέρα και το 7% ημικρανία. Όλα τα είδη πονοκεφάλου είναι συχνότερα στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες, ιδίως οι ημικρανίες (το 17% των γυναικών έναντι 8,6% των ανδρών). Το ίδιο συμβαίνει και με τους πονοκεφάλους που διαρκούν για τουλάχιστον 15 μέρες του μήνα (το 6% των γυναικών έναντι σχεδόν 3% των ανδρών).
«Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πονοκέφαλοι και οι ημικρανίες πιθανώς τείνουν να αυξηθούν. Αυτό πάντως που είναι ξεκάθαρο γενικά, είναι ότι οι διαταραχές του πονοκεφάλου είναι άκρως εξαπλωμένες παγκοσμίως», δηλώνει ο επικεφαλής της έρευνας. Για το λόγο αυτό, χρειάζονται περισσότερες προσπάθειες πρόληψης και καλύτερης θεραπείας.
Πονοκέφαλος και τι μπορεί να τον προκαλεί
Οι γιατροί δεν καταλαβαίνουν πλήρως τι προκαλεί τους περισσότερους πονοκεφάλους. Γνωρίζουν ότι ο εγκεφαλικός ιστός και το κρανίο δεν ευθύνονται ποτέ αφού δεν έχουν νεύρα που καταγράφουν τον πόνο. Αλλά τα αιμοφόρα αγγεία στο κεφάλι και τον λαιμό μπορούν να σηματοδοτήσουν τον πόνο, όπως και οι ιστοί που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και ορισμένα κύρια νεύρα που προέρχονται από τον εγκέφαλο. Το τριχωτό της κεφαλής, τα ιγμόρεια, τα δόντια, οι μύες και οι αρθρώσεις του λαιμού μπορούν επίσης να προκαλέσουν πόνο στο κεφάλι.
Τα είδη των πονοκεφάλων
Παρά την ύπαρξη πολλών μορφών κεφαλαλγίας το 90% των συχνότερων συμπτωμάτων, οφείλεται σε ένα από τα παρακάτω είδη:
- Ημικρανία: Είναι ο πονοκέφαλος που χαρακτηρίζεται από σφυγμώδη πόνο και συνοδεύεται από συμπτώματα όπως ναυτία, φωτοφοβία, ηχοφοβία δημιουργώντας μεγάλη δυσκολία στην καθημερινότητα του ατόμου.
- Κεφαλαλγία τάσης: Η κεφαλαλγία τάσης (tension headache) είναι η συχνότερη μορφή πονοκεφάλου. Πρόκειται για έναν διάχυτο, ήπιας έως μέτριας έντασης πονοκέφαλο που περιγράφεται σαν «μια σφιχτή ζώνη γύρω από το κεφάλι».
- Αθροιστική κεφαλαλγία: Η αθροιστική κεφαλαλγία (cluster headache) είναι από τους πιο επώδυνους πονοκεφάλους που υπάρχουν. Το χαρακτηριστικό της είναι ότι παρουσιάζει έξαρση σε ορισμένες χρονικές περιόδους (πχ για κάποιες εβδομάδες). Από το γεγονός αυτό, ότι αθροίζεται, δηλαδή συσσωρεύεται χρονικά, παίρνει και το όνομά της.
- Κεφαλαλγία από φαρμακευτική αγωγή
Πότε ένας πονοκέφαλος μπορεί να γίνει ανησυχητικός ή επικίνδυνος
Ορισμένοι πονοκέφαλοι απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα. Ακολουθούν ορισμένα προειδοποιητικά σημάδια για το πότε ένας πονοκέφαλος μπορεί να γίνει ανησυχητικός ή επικίνδυνος:
- Πονοκέφαλοι που εμφανίζονται για πρώτη φορά μετά την ηλικία των 50 ετών
- Μια σημαντική αλλαγή στο μοτίβο των πονοκεφάλων
- Ένας ασυνήθιστα έντονος πονοκέφαλος
- Πόνος στο κεφάλι που αυξάνεται με το βήχα ή την κίνηση
- Πονοκέφαλοι που επιδεινώνονται σταθερά
- Αλλαγές στην προσωπικότητα ή στη νοητική λειτουργία
- Πονοκέφαλοι που συνοδεύονται από πυρετό, δυσκαμψία του αυχένα, σύγχυση, μειωμένη εγρήγορση ή μνήμη ή νευρολογικά συμπτώματα όπως οπτικές διαταραχές, μπερδεμένη ομιλία, αδυναμία, μούδιασμα ή επιληπτικές κρίσεις
- Πονοκέφαλοι που συνοδεύονται από κόκκινα μάτια και πόνο σε αυτά
- Πονοκέφαλοι που συνοδεύονται από πόνο και ευαισθησία κοντά στους κροτάφους
- Πονοκέφαλοι μετά από χτύπημα στο κεφάλι
- Πονοκέφαλοι που εμποδίζουν τις κανονικές καθημερινές δραστηριότητες
- Πονοκέφαλοι που εμφανίζονται απότομα, ειδικά αν διακόπτουν τον ύπνο
- Πονοκέφαλοι σε ασθενείς με καρκίνο ή εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
