Πώς μπορείς να βοηθήσεις και να στηρίξεις κάποιον με διπολική διαταραχή;

Είναι σημαντικό για τα άτομα με διπολική διαταραχή να κατανοήσουν πώς να αντιμετωπίσουν την κατάστασή τους. Ωστόσο, είναι επίσης σημαντικό οι άνθρωποι στη ζωή τους, φίλοι ή μέλη της οικογένειας, να ξέρουν πώς να βοηθήσουν όταν περνούν ένα μανιακό ή καταθλιπτικό επεισόδιο.

Τι είναι η διπολική διαταραχή

Η διπολική διαταραχή, που παλαιότερα ονομαζόταν μανιοκατάθλιψη, είναι σύμφωνα με την MayoClinic μια κατάσταση ψυχικής υγείας, που προκαλεί ακραίες εναλλαγές της διάθεσης που περιλαμβάνουν συναισθηματικά υψηλά (μανία ή υπομανία) και χαμηλά επίπεδα (κατάθλιψη).

Στα συναισθηματικά χαμηλά επίπεδα, τα άτομα με διπολική διαταραχή, μπορεί να αισθάνονται λυπημένοι, απελπισμένοι ή/και να χάνουν το ενδιαφέρον τους για τις περισσότερες δραστηριότητες. Όταν η διάθεση  μετατοπίζεται σε μανία ή υπομανία, μπορεί να αισθάνονται ευφορία, γεμάτοι ενέργεια ή ασυνήθιστα ευερέθιστοι. Αυτές οι εναλλαγές της διάθεσης μπορούν να επηρεάσουν τον ύπνο, την ενέργεια, τη δραστηριότητα, την κρίση, τη συμπεριφορά και την ικανότητα καθαρής σκέψης.

Επεισόδια εναλλαγών της διάθεσης μπορεί να συμβούν σπάνια ή πολλές φορές το χρόνο. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι θα εμφανίσουν κάποια συναισθηματικά συμπτώματα μεταξύ των επεισοδίων, κάποιοι μπορεί να μην εμφανίσουν κανένα.

Αν και είναι μια δια βίου πάθηση, οι εναλλαγές της διάθεσης και άλλα συμπτώματα, είναι διαχειρίσιμα ακολουθώντας ένα πρόγραμμα θεραπείας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αντιμετωπίζεται με φάρμακα και ψυχολογική συμβουλευτική (ψυχοθεραπεία).

Συμπτώματα

Ανάλογα με τον τύπο (πιο πολλά καταθλιπτικά, μανιακά επεισόδια ή μικρά επεισόδια) η διπολική διαταραχή διαχωρίζεται σε υποκατηγορίες (τύπος Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV ).  Τα συμπτώματα μπορεί να προκαλέσουν απρόβλεπτες αλλαγές στη διάθεση και τη συμπεριφορά, με αποτέλεσμα σημαντική αγωνία και δυσκολία στη ζωή.

Αν και η διπολική διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως διαγιγνώσκεται στην εφηβεία ή στις αρχές της δεκαετίας των 20. Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο και με την πάροδο του χρόνου.

Προκλήσεις της διπολικής διαταραχής

Όταν τα άτομα με διπολική διαταραχή παρουσιάζουν αλλαγές στη διάθεση, συνήθως βιώνουν σοβαρές αλλαγές στα επίπεδα ενέργειας και δραστηριότητας τους, στα πρότυπα ύπνου και σε άλλες καθημερινές συμπεριφορές. Ψυχωτικά συμπτώματα, όπως παραισθήσεις, μπορεί επίσης να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια σοβαρών επεισοδίων. Αυτά μπορεί να είναι τρομακτικά, τόσο για το άτομο με διπολική διαταραχή, όσο και για τους γύρω του.

Η διπολική διαταραχή είναι συνήθως μια δια βίου πάθηση. Ενώ πολλά άτομα με διπολική διαταραχή, μπορεί να μην εμφανίσουν συμπτώματα για μεγάλες χρονικές περιόδους, τα συμπτώματά τους μπορεί να επανέλθουν ανά πάσα στιγμή. Μερικές φορές τα άτομα με διπολική διαταραχή αγχώνονται κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων, αβέβαιοι για το πότε μπορεί να έχουν ένα επόμενο επεισόδιο.

Πώς μπορώ να βοηθήσω κάποιον με διπολική διαταραχή;

Η ζωή με τη διπολική διαταραχή δεν είναι εύκολη. Αλλά η υποστήριξή σου, μπορεί να κάνει θετική διαφορά στη ζωή κάποιου με την πάθηση, ειδικά κατά τη διάρκεια επεισοδίων. Ακολουθούν μερικά βήματα που μπορείς να ακολουθήσεις για να βοηθήσεις.

1. Ενημερώσου κατάλληλα

Όσο περισσότερα γνωρίζεις, τόσο περισσότερο θα μπορείς να βοηθήσεις. Για παράδειγμα, η κατανόηση των συμπτωμάτων των μανιακών και καταθλιπτικών επεισοδίων, μπορεί να σε βοηθήσει να αντιδράσεις κατάλληλα, κατά τη διάρκεια σοβαρών αλλαγών στη διάθεση.

2. Μάθε να ακούς

Δεν χρειάζεται πάντα να δίνεις απαντήσεις ή συμβουλές για να είσαι χρήσιμη. Στην πραγματικότητα, το να μάθεις να ακούς, είναι ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείς να κάνεις για κάποιον με διπολική διαταραχή, ειδικά όταν θέλει να σου μιλήσει για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει.

• Δώσε ενεργά προσοχή σε αυτά που λέει
• Μείνε ήρεμη κατά τη διάρκεια των συνομιλιών σας
• Απόφυγε τα επιχειρήματα
• Απόφυγε κάθε θέμα που φαίνεται να τον/την εκνευρίζει ή να τον/την απογοητεύει

3. Επικεντρώσου στα θετικά

Τα άτομα με διπολική διαταραχή,  συχνά αισθάνονται απελπισμένα, επομένως η επιβεβαίωση των δυνατοτήτων και των θετικών ιδιοτήτων τους, μπορεί να τους βοηθήσει να ανακάμψουν από τα καταθλιπτικά επεισόδια τους πιο εύκολα.

4. Υποστήριξε, μην πιέζεις

Η υποστήριξή σου μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη. Ωστόσο, πρέπει να ξέρεις πότε να υποχωρήσεις, αφήνοντας έναν επαγγελματία υγείας ή ψυχικής υγείας να παρέμβει. Ενώ τα άτομα με διπολική διαταραχή είναι ικανά να λαμβάνουν συνειδητές αποφάσεις, πρέπει να καταλάβεις πότε συμπεριφορές τους είναι εκτός ελέγχου. Επίσης, μην το παίρνεις προσωπικά εάν το άτομο βιώσει μια οπισθοδρόμηση, ενώ προσπαθείς να βοηθήσεις. Να θυμάσαι ότι και οι δύο κάνετε το καλύτερο που μπορείτε.

5. Να δείχνεις κατανόηση

Μπορεί να είναι δύσκολο για τα άτομα με ψυχικές διαταραχές να καταλάβουν τι βιώνουν. Όσοι πάσχουν από διπολική διαταραχή μπορεί να μην γνωρίζουν γιατί αλλάζει η διάθεσή τους. Η προσπάθεια να κατανοήσεις τί περνάει το άτομο και να προσφέρεις την υποστήριξή σου, μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά στο πώς αισθάνεται.

6. Μην παραμελείς τον εαυτό σου

Ενώ φροντίζεις κάποιον με διπολική διαταραχή, μπορεί να είναι εύκολο να ξεχάσεις να φροντίζεις τον εαυτό σου. Αλλά πριν βοηθήσεις κάποιον, πρέπει να βεβαιωθείς ότι έχεις τον χρόνο και τη συναισθηματική ικανότητα να το κάνεις. Εάν αποφασίσεις να βοηθήσεις κάποιον, βεβαιώσου ότι κοιμάσαι αρκετά, τρως σωστά και ασκείσαι τακτικά.

7. Να δείχνεις υπομονή και αισιοδοξία

Η διπολική διαταραχή είναι μια μακροχρόνια πάθηση, επομένως τα συμπτώματα θα έρχονται και θα εξαφανίζονται, σε όλη τη ζωή ενός ατόμου. Η διαταραχή είναι απρόβλεπτη, με περιόδους χωρίς συμπτώματα που εναλλάσσονται με ακραία επεισόδια διάθεσης. Προσπάθησε να παραμείνεις υπομονετική και αισιόδοξη.

8. Μάθε να ζητάς βοήθεια

Κανείς δεν ξέρει πώς να χειριστεί τη διπολική διαταραχή καλύτερα από τους ειδικούς που έχουν εκπαιδευτεί για τη θεραπεία της. Εάν βοηθάς ένα άτομο με διπολική διαταραχή και νιώθεις ότι τα πράγματα γίνονται πολύ δύσκολα στον χειρισμό του, απευθύνσου αμέσως σε έναν γιατρό ή ειδικό ψυχικής υγείας.