Στην ψυχή και το μυαλό μιας γυναίκας που έχει διαγνωσθεί με καρκίνο του μαστού
- 11 ΟΚΤ 2021
Ποια συναισθήματα κατακλύζουν μία γυναίκα όταν έρχεται αντιμέτωπη με μία τόσο σκληρή, αλλά και απρόβλεπτη διάγνωση όπως ο καρκίνος του μαστού; Ποιος ο ρόλος του περιβάλλοντός της και πώς συνδράμει η ψυχολογική υποστήριξη στον ψυχισμό της; Όλα αυτά είναι ερωτήματα, τα οποία αναπόφευκτα σκεφτόμαστε όλοι μας στο άκουσμα μιας ασθένειας, όπως είναι ο καρκίνος.
Ο Καρκίνος του Μαστού είναι πλέον σε μεγάλο βαθμό θεραπεύσιμος, γεγονός το οποίο από τη μία δημιουργεί αισιόδοξα συναισθήματα και δύναμη για αντιμετώπιση από την άλλη όμως εξακολουθεί να βιώνεται από την κάθε γυναίκα που νοσεί ως μια επώδυνη και αγχογόνα κατάσταση.
Ο μαστός είναι ένα κυρίαρχο γυναικείο σύμβολο, σημαίνουσας σημασίας, για την κάθε γυναίκα. Το στήθος εκπέμπει τη θηλυκότητα, τη μητρότητα και την φροντιστικότητα. Ο καρκίνος του μαστού έρχεται και εξοστρακίζει τη γυναίκα αφού εξαιτίας του αισθάνεται ότι χάνει αυτό το οποίο την έκανε μέχρι πρότινος ξεχωριστή, τον μαστό της. Αισθάνεται σαν να τοποθετείται βίαια σε μία άλλη φύση και θέση, την οποία δεν επέλεξε. Η θλίψη της είναι μεγάλη. Η ματαίωσή της τεράστια. Αυτή η σκέψη της ενδέχεται να την κατευθύνει σε μία διαδικασία παραίτησης όχι μόνο από τον εαυτό της αλλά και από την ίδια τη ζωή. Οι ανωτέρω αντιδράσεις είναι απόλυτα φυσιολογικές έπειτα από μία ανακοίνωση μιας τόσο σοβαρής ασθένειας.
Πώς επηρεάζει ο καρκίνος του μαστού την ψυχολογία της γυναίκας
Η εισβολή του καρκίνου στη ζωή επηρεάζει όλη την ψυχοσύνθεση. Προσβάλλει την γενικότερη λειτουργία μιας γυναίκας, καθώς η ψυχολογία της κατακεραυνώνεται με αποτέλεσμα να μην βοηθάει και την σωματική της υγεία, η οποία είναι ήδη επιβαρυμένη εξαιτίας της ασθένειας. Τα συμπτώματα και οι αλλαγές που νιώθει, η αγωνία για την εξέλιξη της θεραπείας και για την έκβαση της ασθένειας, δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Η παθητική στάση όμως δεν βοηθάει καθόλου και αντιθέτως επιμηκύνει το πρόβλημα. Το άγχος, η αγωνία και η αβεβαιότητα γίνονται οι νέοι της συνοδοιπόροι. Οι εσωτερικές της συγκρούσεις και τα πολυάριθμα συναισθήματα (θλίψη, φόβος, απόγνωση, νευρικότητα, οργή, ενοχή) χρειάζονται αναγνώριση, επεξεργασία και διαχείριση τόσο από την ίδια, όσο και από τους γύρω της.
Η συμβολή της ψυχοθεραπείας στη ζωή της κρίνεται αναγκαία προκειμένου να κρατήσει και να διατηρήσει την εσωτερική και εξωτερική της εικόνα, να μην χαθεί μέσα σε αυτή τη νέα πραγματικότητα αλλά και να μην ρουφηχθεί από τις πολλαπλές απώλειες που πιθανών να βιώσει. Καλείται να επανακαθορίσει τη ζωή της, να επαναπροσδιορίζει τα σημαντικά από τα ασήμαντα και να πάρει σημαντικές αποφάσεις ως προς τον τρόπο που θα λειτουργήσει (εαυτός, οικογένεια, σύντροφος, παιδιά, φίλους, περιβάλλον, εργασία). Μέσα από τις συνεδρίες με ένα ψυχολόγο θα προσδιοριστούν όλα αυτά. Πολλές φορές χρειάζεται επίσης να νοηματοδοτηθεί ακόμη και η ασθένεια διαφορετικά, προκειμένου να αντιμετωπιστεί όσο πιο αποτελεσματικά μας επιτρέπουν οι συνθήκες.
Ο καρκίνος του μαστού προσφέρει την ιδιάζουσα «ευκαιρία» στις γυναίκες να έρθουν πιο κοντά με το σώμα τους, καθώς αυτό πλήττεται εξαιτίας της ασθένειας. Είναι σημαντικό να μάθουν να ακούν τα σημάδια του σώματός τους που μέχρι πρότινος προσπερνούσαν. Κατά τη διάρκεια των συνεδριών, οι συναισθηματικές αντιδράσεις της κάθε γυναίκας είναι διαφορετικές και ποικίλουν από την πλήρη ψυχραιμία έως την πιο ανεξέλεγκτη ψυχική αναστάτωση.
Πολλές γυναίκες χρειάζεται να συνειδητοποιήσουν πως τώρα- περισσότερο από ποτέ- οφείλουν οι ίδιες να φροντίζουν την υγεία τους και να μην διαφεύγουν σε καταχρήσεις διαφόρων τύπων (τσιγάρο, αλκοόλ, υπερβολικό φαγητό, ασιτία, κατανάλωση τροφίμων χαμηλότερης διατροφικής αξίας, διακοπή άθλησης) για να ανακουφιστούν από τον σωματικό και ψυχικό τους πόνο. Ενδεχομένως η ενασχόλησή τους με τις καταχρήσεις να γίνεται ασυνείδητα για να τιμωρήσουν ακόμη περισσότερο τον εαυτό τους.
Η ψυχολογική στήριξη θα ενισχύσει σε αυτές τις γυναίκες τη διάθεση για να ξανακερδίσουν τη ζωή. Μέσα από την ψυχοθεραπεία θα κάνουν έναν απολογισμό για την μέχρι τώρα πορεία τους. Θα ενεργοποιηθούν προκειμένου να μην αρνούνται να τελούν την θεραπεία τους ευλαβικά, να μην διστάζουν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση και να μην σταματήσουν να πηγαίνουν στα προγραμματισμένα ραντεβού για ακτινοβολίες ή χημειοθεραπείες.
Οι αναπόφευκτες ψυχολογικές διακυμάνσεις
Οι αλλαγές που συμβαίνουν είναι πολλές και σε πολλαπλά επίπεδα. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως οι συναισθηματικές διακυμάνσεις που σχετίζονται με καταστάσεις χρόνιου πόνου, προκαλούν καταθλιπτική διάθεση και διαρκής ανησυχία, επομένως η ενίσχυση της ψυχικής μας κατάσταση λειτουργεί καταπραϋντικά. Η χρόνια αρνητική σωματική και ψυχική διεργασία, ενδέχεται να πλήξει την αυτοεκτίμηση των γυναικών, δημιουργώντας την αίσθηση του αβοήθητου.
Επιπρόσθετοι στόχοι των συνεδριών:
> Εκπαίδευση των γυναικών να μάθουν πώς να αντιμετωπίσουν τις σωματικές και τις συναισθηματικές αλλαγές που σχετίζονται με τον καρκίνο.
> Ανεύρεση των κατάλληλων τρόπων επικοινωνίας της κατάστασης στα παιδιά τους, ώστε να γίνει με ευαισθησία και προσοχή.
>Εκμάθηση ελέγχου του άγχους, του στρες και των έντονων καταθλιπτικών συναισθημάτων.
> Συμφιλίωση και εμπερίεξη όλων τα συναισθημάτων τους (θλίψη, φόβος, θυμός).
> Διαχείριση των διαπροσωπικών τους σχέσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι σύντροφοι των γυναικών υποφέρουν και αυτοί. Έρευνες αναφέρουν ότι οι άνδρες των οποίων οι σύντροφοι είχαν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού είχαν σχεδόν 40% περισσότερες πιθανότητες από άλλους άνδρες να νοσηλευτούν για σοβαρή κατάθλιψη ή/και άλλες διαταραχές της διάθεσης.
Ο τρόπος σκέψης των ατόμων που την πλαισιώνουν, φαίνεται πως διαδραματίζει σημαντικό ρόλο καθώς επηρεάζει την συμπεριφορά αντιμετώπισης προς τον πόνο. Οι γυναίκες τείνουν να σκέφτονται καταστροφικά, αναμασώντας τις λεπτομέρειες και βιώνοντας την αίσθηση του αβοήθητου. Οι διαπροσωπικές τους σχέσεις συχνά κλονίζονται, καθώς οι ίδιες απομακρύνονται, θεωρώντας πως η συμβολή των άλλων δεν τις βοηθάει.
Η πορεία της θεραπείας εξαρτάται και από την ψυχοσύνθεση της κάθε γυναίκας, το σθένος της και την ποιότητα στήριξης τόσο από το οικογενειακό, όσο και από το φιλικό της περιβάλλον. Το σώμα είναι ο ναός της ψυχής μας, έλεγε ο Πλάτωνας… επομένως όταν ο καρκίνος εισχωρήσει ο «ναός» μας ταλανίζεται, η ψυχή μας μένει απροστάτευτη και χρειάζεται υποστήριξη. Μέσα από αυτή τη φράση γίνεται αντιληπτή η σύνδεση των ψυχικών και σωματικών διεργασιών καθώς και η ισχυρή τους αλληλεπίδραση.
Η ενίσχυση της ψυχική υγείας μπορεί να συνδράμει σημαντικά στην βελτίωση της σωματικής αντίδρασης στη θεραπεία.
