Πώς θα μάθεις να λες “όχι” και να το εννοείς

Κάθε μέρα ανυπομονείς να τελειώσει γρήγορα το σήμερα με απώτερο σκοπό να γυρίσεις σπίτι να ξεκουραστείς και αν προλάβεις να ανταλλάξεις λίγες ουσιαστικές κουβέντες με τα αγαπημένα σου πρόσωπα. Αναπωλείς διακοπές του παρελθόντος και ανυπομονείς να έρθουν οι επόμενες για τις οποίες κάθε χρόνο δείχνεις ολοένα και πιο επιφυλακτική. Αναρωτιέσαι πώς πέρασαν έτσι τα χρόνια κιι αν έκανες τελικά όλα όσα ονειρευόσουν απο παιδί. «Ποιο παιδί λες;» μέσα από σου και γελάς. Πάνε αυτά, τα ξεχνάμε. Αυτοσαρκάζεσαι για να αποφύγεις τα δράματα. Περισυλλογίζεσαι πως τέτοιου είδους σκέψεις μοιάζουν ανώριμες και πως δεν αρμόζουν σε έναν άνθρωπο σαν και εσένα. Λες «συγκεντρώσου» στον εαυτό σου και επιστρέφεις για ακόμη μια φορά στην καθημερινότητα που με πλήρη βεβαιότητα λές πως σε «ευχαριστεί» και δεν έχεις κανένα απολύτως παράπονο γιατί θα ήσουν και αχάριστη εάν το έκανες. Ξέρεις πως κατα βάθος άλλα πράγματα είναι εκείνα που επιθυμείς να κάνεις αλλά δεν σε πειράζει. Δεν κάνει να σε πειράζει. Άλλωστε, ξέρεις πως όλοι γύρω σου βιώνουν μια παρόμοια κατάσταση, ίσως και χειρότερη απο τη δική σου. Ακούς, βλέπεις, παρατηρείς τριγύρω. Ξέρεις πως είναι άσκοπο το να αντιδράσεις και να πράξεις διαφορετικά. «Ίσως να είμαι πολύ τυχερή» τελικά λες και σε αυτή τη φράση κρύβονται ένα σωρό αδικοχαμένα «θέλω». Άκρως ρεαλιστικός συλλογισμός, ποιος να σου πει το αντίθετο;

Όμως, υπάρχει ένα τεράστιο «όμως». Κουράστηκες να λες «ναι» σε όλους και σε όλα. Κάθε μέρα δηλώνεις με αποφασιστικότητα πώς θα αλλάξει αυτό και κάθε επόμενη ημέρα ξυπνάς (πάλι) κουρασμένη και θυμωμένη με τον εαυτό σου που δεν μπόρεσες να πεις αυτή τη μία και μοναδική μαγική λεξούλα που θα είχε κάνει όλη τη διαφορά. Αυτό το πολυπόθητο «όχι»! Πόσο πολύ άραγε φοβάμαστε κάποιες φορές αυτά τα «όχι» μας;

Πολλές φορές στη προσπαθειά μας να πάρουμε αποδοχή, να γίνουμε αρεστοί, να γίνουμε αγαπητοί ακόμη και να μην θυμώσουν οι άλλοι μαζί μας, συνηθίζουμε να παραβλέπουμε τα δικά μας «θέλω» και τις δικές μας προσωπικές ανάγκες. Είναι επίσης σύνηθες όταν μας προτείνουν ή μας ζητούν κάτι οι άλλοι να λέμε πάντα «ναι» ενώ επί της ουσίας θέλουμε κατά βάθος να ακουστεί μόνο η λέξη «όχι» και να την εννοούμε.

Πάψε να είσαι πάντα ο «καλός άνθρωπος»

Πάψε να είσαι πάντα το «καλό παιδί», η «υπομονετική συνάδελφος», η «καλόβολη φίλη» και η «συγκαταβατική σύντροφος». Στον κόσμο αυτό δεν έχεις έρθει μόνο για να ευχαριστήσεις όλους όσοι παίρνουν μέρος στη ζωή σου και στην καθημερινότητα σου. Αντικειμενικά μιλώντας, είναι φύση αδύνατον να υπηρετείς και να κάνεις όλα τα «θέλω» της κοινωνίας πράξη. Δεν είναι μάλιστα τυχαίο πως η λέξη «όχι» δείχνει να είναι η αγαπημένη λέξη των περισσότερων επιτυχημένων ανθρώπων ανα τον κόσμο. Πρέπει να γίνει αντιληπτό πως εάν δυσκολεύεσαι να πεις «όχι» σ’ αυτούς που αγαπάς, το πιθανότερο είναι να συνηθίζεις να λες «ναι» σχεδόν σε κάθε περίπτωση. Εάν τα πράγματα τείνουν να μένουν στα απλά και καθημερινά, τότε είναι κατανοητό να μην χρειάζεται να πεις «όχι». Δυστυχώς όμως σπάνια μένουν εκεί. 

Η αυτοκαταστροφική μας φύση

Σύντομα βρίσκεσαι να αναλαμβάνεις αμέτρητες ευθύνες στη δουλειά, στη σχολή, αν είσαι φοιτήτρια και στο σπίτι αν έχεις ή ακόμη και αν δεν έχεις φτιάξει τη δική σου οικογένεια. Πιάνεις τον εαυτό σου να δυσκολεύεται να θέσει τα όρια του, είτε στον συνάδελφο στη δουλειά, είτε στον σύντροφό σου που με κάθε τρόπο κάταφερε και σήμερα να σου επιβληθεί, είτε ακόμη και στα παιδιά σου που ενώ γνωρίζουν πόσο κουρασμένη είσαι δεν δείχνουν να κατανοούν και συνεχίζουν να κάνουν φασαρία ενώ εσύ προσπαθείς να ξεκουραστείς. Αδυνατείς μάλιστα πολλές φορές να πείς «όχι» και στους ίδιους σου τους γονείς και ας ξέρεις πως δεν είσαι πλέον έφηβη, και ας ξέρεις πως το ξέρουν και εκείνοι.

Κοινώς; ‘Εχεις τοποθετήσει τον εαυτό σου στην τελευταία θέση του εξώστη. Ο ρόλος σου; Δέυτερος στην ίδια σου την ζωή και φυσικά χωρίς καν να το έχεις καταλάβει έχεις μπεί στον αυτόματο αδιαφορώντας για το πότε θα πρέπει να πατήσεις φρένο. Για να ικανοποιήσεις τους λεγόμενους «άλλους» έχεις καταφέρει να βρεις τη δύναμη να αφήσεις στην άκρη τα δικά σου «θέλω» και «μπορώ». Επιλέγεις να κλείσεις τα μάτια αρνούμενη να κοιτάξεις κατάματα τις επιθυμίες σου. Και παρότι το σώμα σου και το μυαλό σου σε ειδοποιούν καθημερινά με διάφορα σημάδια πως η σωματική και ψυχική σου υγεία είναι πάνω απο όλα, εσύ επιλέγεις για ακόμη μία φορά να αφήσεις στην άκρη τις προσωπικές σου ανάγκες. Έως πότε όμως;  Eγώ θα έλεγα Ως εδώ και ελπίζω να συμφωνήσεις.

Η έλλειψη αυτο-αγάπης

Όλα- μα όλα- τα προβλήματα οφείλονται πάντα στην έλλειψη αγάπης προς τον εαυτό μας. Δεν πρέπει ποτέ να μπαίνεις στη διαδικασία να βλάπτεις ή να παραμερίζεις τον εαυτό σου για να επωφελούνται πάντα κάποιοι άλλοι. Εάν ήρθες στον κόσμο αυτό για να ικανοποιείς μονίμως τις ανάγκες, τις προσδοκίες και τις επιθυμίες του οποιοδήποτε άλλου είναι βέβαιο πως τότε θα είσαι εσύ μια ζωή η παραπονεμένη και στερημένοη που επιτρέπει να του κλέβουν τις προσωπικές του χαρές και ανάγκες. Δεν είναι πράξη εγωιστική το να αγαπάς και να νοιάζεσαι για τον εαυτό σου, Μην τα μπερδεύεις, είναι πράξη αυτοσεβασμού και δείγμα αυτοεκτίμησης για ένα καλύτερο «ΕΣΥ».

Ζωή από την αρχή

Αλλαγή συμπεριφοράς τώρα. Πάρε μια βαθιά ανάσα και έλα να το πούμε μαζί! «ΟΧΙ». Ευχαριστώ πολύ εαυτέ μου αλλά δεν θα πάρω. Απο σήμερα σου ανακοινώνω πως αποφασίζω να δίνω αλλά και να παίρνω. Αποφασίζω από αυτή τη χρονική στιγμή να αναζητώ αληθινές και αμοιβαίες σχέσεις. Αποφασίζω να εκφράζω τις ενοχλήσεις μου και τους προβληματισμούς μου. Όχι άλλη άσκοπη υπομονή, προσβολές και υποχρεώσεις πάνω απο τις δυνάμεις μου. Ναι σε ό,τι με κάνει να χαμογελάω. Ναι σε ό,τι με κάνει να ανυπομονώ να ξυπνήσω το πρωί. Ναι στα όνειρα και στις αισιόδοξες σκέψεις. Παύω πια να γίνομαι συμπαθής επειδή απλά λέω «ναι» σε όλα. Θέλω να με αγαπάνε για αυτό που είμαι. Ακούς; Θέλω να με αγαπάνε επειδή αγαπάω και φροντίζω τον εαυτό μου. Επειδή είμαι καλή επιρροή στους γύρω μου αλλά και εκείνοι σε εμένα. Θέλω να επιζητούν την παρέα μου, την γνώμη μου και την παρουσία μου επειδή έχω μια δυνατή προσωπικότητα, μια ζεστή αγκαλιά, απεριόριστη αγάπη στη καρδιά μου αλλά και το θάρρος πλέον για να αντιμετωπίσω τους φόβους και τις αδυναμίες μου! «Όχι», λοιπόν, γιατί τα «ναι» μου δεν θα είχαν καμία απολύτως αξία, εάν δεν είχαν ακουστεί πρώτα και κάποια «όχι» μου.

Ευχαριστούμε την Κέλλυ Σεφέρου (BSc in Psychology, MSc in Health Psychology)