ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Τα σωστά βήματα για να εξετάσεις μόνη σου το στήθος σου

Ο μαστός είναι το όργανο που χαρακτηρίζει την θηλυκότητα. Είναι επίσης το όργανο που πιο συχνά από κάθε άλλο νοσεί από κάποια νεοπλασματική ασθένεια στο γυναικείο φύλο. Είναι γεγονός ότι μία στις οκτώ γυναίκες θα παρουσιάσει κάποια στιγμή στην ζωή της καρκίνο του μαστού. Ωστόσο, τα καλά νέα είναι ότι η πρόληψη μπορεί να ανιχνεύσει τη νόσο σε πρώιμο στάδιο και στις περισσότερες περιπτώσεις να επιτρέψει την πλήρη ίαση.

Η πρόληψη του καρκίνου του μαστού επιβάλλεται σε μία σύγχρονη κοινωνία και αποτελείται κυρίως από την ετήσια μαστογραφία μετά τα 40. Η αυτοψηλάφηση του μαστού παρ’όλα αυτά είναι μία απλή πρακτική που δύναται να ενισχύσει την έγκαιρη διάγνωση της νόσου.

Γίνεται από την ίδια την γυναίκα, στην άνεση του σπιτιού της, δεν την υποβάλλει σε ακτινοβολία και δεν κοστίζει. Συνιστάται να γίνεται μία φορά τον μήνα και παίρνει λίγα μόλις λεπτά.

Η αυτοψηλάφηση θα πρέπει να γίνεται κάθε μήνα στην ίδια φάση του κύκλου, καθώς η δομή του μαστού αλλάζει ανάλογα με τις ορμονικές διακυμάνσεις. Η καλύτερη στιγμή είναι αμέσως μετά την περίοδο, τότε που ο μαστός είναι λιγότερο πρησμένος και ευαίσθητος, σε αντίθεση με τις ημέρες της ωορρηξίας και της εμμήνου ρύσεως. Οι γυναίκες που δεν έχουν περίοδο μπορούν να διαλέξουν μία εβδομάδα κάθε μήνα για την εξέταση, όπως την πρώτη ή την τελευταία.

Η εξέταση ξεκινάει με μία φάση επισκόπησης των μαστών. Η γυναίκα κάθεται μπροστά στον καθρέφτη και παρατηρεί το στήθος της, τόσο από μπροστά όσο και από το πλάι. Ελέγχει το μέγεθος και το σχήμα των μαστών. Επίσης ψάχνει για τυχόν αλλαγές στο περίγραμμα, στο χρώμα, στο δέρμα και την θηλή. Οι ίδιες παράμετροι εξετάζονται βάζοντας τα χέρια στους γοφούς και γέρνοντας ελαφρώς προς τα εμπρός και έπειτα σηκώνοντας τα χέρια ψηλά και βάζοντάς τα πίσω από το κεφάλι. Είναι απόλυτα φυσιολογικό ο ένας μαστός να είναι λίγο μεγαλύτερος από τον άλλον και να έχει το σύνηθες χρώμα και την φυσιολογική αγγείωση. Αν παρατηρήσουμε κάποιο εξόγκωμα, κάποια αλλαγή στο δέρμα ή στην θηλή, κάποια άτυπη έκκριση θα πρέπει αμέσως να ειδοποιήσουμε τον ιατρό μας. Ωστόσο δεν χρειάζεται να πανικοβληθούμε. Η συντριπτική πλειονότητα των ευρημάτων οφείλονται σε καλοήθεις καταστάσεις!

Η ψηλάφηση γίνεται με τις άκρες των τριών μεσαίων δακτύλων και η γυναίκα εξετάζει το στήθος της σε δύο στάσεις, όρθια και ξαπλωμένη. Όρθια, βάζει το ένα χέρι πίσω από το κεφάλι και με το άλλο χέρι κάνει μικρές κυκλικές κινήσεις ξεκινώντας από την θηλή και περιγράφοντας όλο και μεγαλύτερους κύκλους μέχρι το εξωτερικό του μαστού και την μασχάλη. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται από την άλλη πλευρά. Η φάση αυτή μπορεί να γίνει και κάτω από το ντους, με λίγο αφρόλουτρο για να γλιστράνε ελεύθερα τα δάκτυλα πάνω στο δέρμα. Μία παρόμοια διαδικασία ακολουθείται και στην ύπτια θέση. Με το ένα χέρι πίσω από το κεφάλι, η γυναίκα χρησιμοποιεί το άλλο χέρι για να ψηλαφήσει το στήθος της. Σε αυτή τη στάση ο μαστός έχει την λιγότερη τάση και επιτρέπει την εξέτασή του σε όλα τα στρώματα, από την επιφάνεια μέχρι τα πιο βαθιά. Με μικρές κυκλικές κινήσεις και με διαβαθμισμένη πίεση, πρώτα επιφανειακά και ύστερα πιο βαθιά, οι άκρες των δακτύλων μετακινούνται σε παράλληλες νοητές γραμμές από πάνω προς τα κάτω, ξεκινώντας από το εξωτερικό του μαστού και πηγαίνοντας προς το στέρνο. Το ίδιο επαναλαμβάνεται στον άλλο μαστό.

Να τονίσουμε σε αυτό το σημείο ότι η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταλήξει ως προς τα οφέλη της αυτοψηλάφησης. Αυτό είναι συνέπεια του γεγονότος ότι πολλές φορές οι γυναίκες ψηλαφούν στο στήθος τους απολύτως φυσιολογικά ευρήματα, όπως τους λοβούς του μαστικού αδένα ή μικρές εκτασίες των γαλακτοφόρων πόρων που τους δημιουργούν περιττό άγχος και τις παραπέμπουν να προβούν σε ανώφελες εξετάσεις.

Η αυτοψηλάφηση έχει σκοπό να εξοικειώσει την γυναίκα με τον μαστό της και να την καταστήσει γνώστρια του σώματός της. Κατ’αυτόν τον τρόπο θα είναι η πρώτη που θα εντοπίσει κάποια αλλαγή, αν αυτή επέλθει. Στις περιπτώσεις όπου έχει κάποια αμφιβολία θα πρέπει να το συζητήσει με τον ιατρό της ο οποίος θα την καθοδηγήσει και θα την καθησυχάσει όταν δεν υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος. Αν ακολουθούνται σωστές πρακτικές και υπάρχει καλή ενημέρωση από τα μέσα και από την ιατρική κοινότητα, η αυτοψηλάφηση είναι ένα αποτελεσματικό προληπτικό εργαλείο και λίγα μόνο λεπτά κάθε μήνα μπορεί μία μέρα να σώσουν μία γυναίκα.

Τζεννάρο Καστάλντο MD

Χειρουργός, Μαιευτήρας, Γυναικολόγος