Τι κάνουν τα οιστρογόνα στον εγκέφαλο των γυναικών; Πολύ περισσότερα απ’ όσα νομίζεις
- 14 ΜΑΡ 2025
Τα οιστρογόνα θεωρούνταν για χρόνια απλώς «ορμόνες φύλου», όμως η επίδρασή τους στην υγεία του εγκεφάλου είναι πολύ μεγαλύτερη. Από τη δεκαετία του 1980, η επιστήμη άρχισε να αποκαλύπτει ότι τα οιστρογόνα επηρεάζουν άμεσα περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία. Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι τα οιστρογόνα δεν αφορούν μόνο την αναπαραγωγή, αλλά έχουν ισχυρές νευροπροστατευτικές ιδιότητες.
Τα οιστρογόνα και η υγεία του εγκεφάλου
Μελέτες δείχνουν ότι τα οιστρογόνα επηρεάζουν τη γνωστική λειτουργία, τη διάθεση και τον κίνδυνο ανάπτυξης νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως το Αλτσχάιμερ. Η απώλεια οιστρογόνων στη μέση ηλικία μπορεί να αυξήσει την ευαλωτότητα του εγκεφάλου στη γήρανση, καθώς αυτά παρέχουν προστασία από οξειδωτικό στρες και φλεγμονές.
Ωστόσο, η έρευνα γύρω από τα οιστρογόνα και την εμμηνόπαυση παραμένει περιορισμένη. Σύμφωνα με δεδομένα, το 99% των μελετών για τη βιολογική διαδικασία της γήρανσης δεν περιλαμβάνουν γυναίκες σε εμμηνόπαυση. Παρόλα αυτά, υπάρχουν σαφή στοιχεία για την επίδραση των οιστρογόνων στη λειτουργία του εγκεφάλου.
Οιστρογόνα, μάθηση και μνήμη
iStock
Τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων σχετίζονται με αυξημένη συνδεσιμότητα στον εγκέφαλο, ιδιαίτερα στον ιππόκαμπο, μια περιοχή που εμπλέκεται στη μνήμη και τη μάθηση. Όταν τα επίπεδα οιστρογόνων μειώνονται, παρατηρούνται αλλαγές, όπως η γνωστή «εγκεφαλική ομίχλη» και η μειωμένη ικανότητα απομνημόνευσης νέων πληροφοριών. Αυτές οι επιπτώσεις γίνονται εμφανείς σε διάφορες φάσεις ορμονικών διακυμάνσεων, όπως στην ωχρινική φάση του κύκλου, κατά την εγκυμοσύνη, τη λοχεία και την περιεμμηνόπαυση.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι γυναίκες επηρεάζονται έντονα από τις αυξομειώσεις των ορμονών. Κατά την περιεμμηνόπαυση, οι απρόβλεπτες διακυμάνσεις των οιστρογόνων σχετίζονται με αυξημένα καταθλιπτικά συμπτώματα, ακόμη και αν η γυναίκα δεν έχει ιστορικό κατάθλιψης.
Πώς να φροντίσεις την υγεία του εγκεφάλου σου
1. Αναγνώρισε ότι τα συμπτώματά σου είναι πραγματικά
Οι γυναίκες συχνά νιώθουν ότι δεν ακούγονται από τους γιατρούς τους, όμως η επιστήμη επιβεβαιώνει τη σύνδεση των υποκειμενικών καταγγελιών με αντικειμενικές γνωστικές αλλαγές.
2. Βρες έναν/ μια ειδικό στην εμμηνόπαυση
Η εκπαίδευση των γιατρών σε θέματα εμμηνόπαυσης είναι περιορισμένη. Αναζήτησε επαγγελματίες με εξειδίκευση στο θέμα.
3. Ανάλυσε το ιστορικό σου
Οι γυναίκες που έχουν περάσει κατάθλιψη κατά την εγκυμοσύνη ή τη λοχεία, μπορεί να είναι πιο ευάλωτες στις ορμονικές διακυμάνσεις της περιεμμηνόπαυσης. Κατέγραψε τα μοτίβα σου για να προετοιμαστείς κατάλληλα.
4. Εξέτασε το ενδεχόμενο της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης
Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (HRT) μπορεί να είναι ασφαλής για γυναίκες κάτω των 60 ετών ή μέσα σε 10 χρόνια από την έναρξη της εμμηνόπαυσης. Ωστόσο, δεν συνιστάται για όλες, ειδικά σε περιπτώσεις ιστορικού θρομβώσεων.
5. Αναζήτησε άλλες φαρμακευτικές επιλογές
Αντισυλληπτικά χάπια ή αντικαταθλιπτικά μπορούν να βοηθήσουν στη σταθεροποίηση της διάθεσης και στη μείωση των συμπτωμάτων της περιεμμηνόπαυσης.
6. Φρόντισε σώμα και μυαλό
Η αερόβια άσκηση έχει αποδεδειγμένα αντικαταθλιπτικά οφέλη. Ο διαλογισμός, η yoga και η κοινωνική αλληλεπίδραση μπορούν επίσης να βοηθήσουν. Απόφυγε το αλκοόλ, καθώς επηρεάζει περισσότερο τον εγκέφαλο κατά την εμμηνόπαυση.
7. Αναζήτησε ψυχολογική υποστήριξη
Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να μειώσει την αντίδραση του εγκεφάλου στο στρες και να βελτιώσει τη διάθεση.
Η ορμονική ανισορροπία δεν πρέπει να καθορίζει τη ζωή σου. Με τη σωστή ενημέρωση και στρατηγικές, μπορείς να προστατεύσεις την εγκεφαλική σου υγεία και να διατηρήσεις την ποιότητα ζωής σου, ανεξάρτητα από τις ορμονικές αλλαγές.
