Τι λένε οι εφιάλτες για την υγεία σου;
- 25 ΣΕΠ 2022
Οι εφιάλτες δεν είναι τίποτα περισσότερο από τρομακτικά ή ενοχλητικά όνειρα. Σχεδόν όλοι έχουν εφιάλτες από καιρό σε καιρό, χωρίς πάντα να υπάρχει κάποια αιτία. Ωστόσο, μια νέα επιστημονική έρευνα, υποδεικνύει ότι οι συχνοί εφιάλτες μπορεί να έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην υγεία.
Ειδικότερα, τα άτομα που βλέπουν συχνά εφιάλτες στη μέση ηλικία, μπορεί να αντιμετωπίσουν προβλήματα με την υγεία τους, εμφανίζοντας ταχύτερο ρυθμό γνωστικής έκπτωσης και μεγαλύτερο κίνδυνο άνοιας, καθώς μεγαλώνουν.
Οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν άσχημα όνειρα από καιρό σε καιρό, αλλά περίπου το 5% των ενηλίκων βιώνουν εφιάλτες, δηλαδή όνειρα αρκετά ενοχλητικά για να τους ξυπνήσουν, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Το άγχος, το στρες και η στέρηση ύπνου είναι όλα πιθανά ερεθίσματα. Αλλά προηγούμενη έρευνα σε άτομα με νόσο του Πάρκινσον έχει επίσης συνδέσει τους εφιάλτες, με ταχύτερους ρυθμούς γνωστικής έκπτωσης και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας στο μέλλον.
Για να διερευνήσουν εάν το ίδιο μπορεί να ισχύει και για υγιείς ενήλικες, οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, μελέτησαν δεδομένα από τρεις προηγούμενες μελέτες που εξέτασαν την ποιότητα ύπνου των ανθρώπων και στη συνέχεια τους παρακολουθούσαν για πολλά χρόνια, αξιολογώντας την υγεία του εγκεφάλου τους, μαζί με άλλα αποτελέσματα. Στην έρευνα εξετάστηκαν περισσότεροι από 600 ενήλικες μέσης ηλικίας (ηλικίας 35 έως 64 ετών) και 2.600 άτομα ηλικίας 79 ετών και άνω.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι μεσήλικες που έβλεπαν εφιάλτες τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, είχαν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν γνωστική έκπτωση την επόμενη δεκαετία της ζωής τους, σε σχέση με εκείνους που σπάνια έβλεπαν εφιάλτες. Μεταξύ των ηλικιωμένων συμμετεχόντων, εκείνοι που ανέφεραν συχνά άσχημα όνειρα, είχαν διπλάσιες πιθανότητες να διαγνωστούν με άνοια τα επόμενα χρόνια.
Πώς συνδέονται οι εφιάλτες με την άνοια;
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, μια πιθανότητα είναι ότι οι άνθρωποι που βλέπουν συχνά άσχημα όνειρα, έχουν κακή ποιότητα ύπνου. Γεγονός που με τη σειρά του, μπορεί σταδιακά να οδηγήσει σε συσσώρευση πρωτεϊνών που σχετίζονται με την άνοια. Μια άλλη περίπτωση, είναι η ύπαρξη κάποιου γενετικού παράγοντα που υποστηρίζει και τα δύο φαινόμενα.
Ωστόσο, η υπόθεση που διατυπώνεται σε αυτή τη νέα έρευνα, είναι ότι ο νευροεκφυλισμός στον δεξιό μετωπιαίο λοβό του εγκεφάλου, καθιστά πιο δύσκολο για τους ανθρώπους να ελέγχουν τα συναισθήματά τους ενώ ονειρεύονται. Κάτι που με τη σειρά του οδηγεί σε εφιάλτες.
«Γνωρίζουμε ότι οι νευροεκφυλιστικές καταστάσεις όπως η νόσος του Πάρκινσον και η νόσος του Αλτσχάιμερ, συχνά ξεκινούν πολλά χρόνια πριν διαγνωστεί κάποιος. Σε ορισμένα άτομα που έχουν ήδη υποκείμενη νόσο, τα άσχημα όνειρα και οι εφιάλτες, μπορεί να είναι ένα από τα πρώτα σημάδια», σημειώνουν οι ερευνητές.
Αν υποθέσουμε ότι αυτή η σύνδεση επιβεβαιώνεται, οι εφιάλτες θα μπορούσαν τελικά να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό ατόμων υψηλού κινδύνου.
«Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσει η άνοια, είναι να αποτραπεί η εμφάνισή της. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν αρκετοί τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου, όπως η κακή διατροφή, η έλλειψη άσκησης, το κάπνισμα και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Αν μπορέσουμε να εντοπίσουμε ποιος διατρέχει υψηλό κίνδυνο να εμφανίσει άνοια, μπορεί να είμαστε σε θέση να επιβραδύνουμε την έναρξη της. Ή ίσως ακόμη και να την αποτρέψουμε εντελώς».
Πιο συχνοί οι εφιάλτες για τις γυναίκες, πιο επικίνδυνοι για τους άντρες
Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι εφιάλτες είναι πιο συνηθισμένοι μεταξύ των γυναικών κατά τη διάρκεια της νεότητας και της μέσης ηλικίας, αλλά ότι ο κίνδυνος εφιάλτων στους άνδρες αυξάνεται στη μετέπειτα ζωή.
Περιέργως, η μελέτη διαπίστωσε ότι οι συσχετισμοί ήταν ισχυρότεροι για τους άνδρες παρά για τις γυναίκες. Για παράδειγμα, οι ηλικιωμένοι άνδρες που βίωναν εφιάλτες σε εβδομαδιαία βάση, είχαν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια από τους ηλικιωμένους άνδρες που δεν ανέφεραν άσχημα όνειρα. Αλλά στις γυναίκες, η αύξηση του κινδύνου ήταν 41%.
Μια πιθανή εξήγηση, σύμφωνα με τους ερευνητές είναι ότι οι εφιάλτες που συνδέονται με την άνοια, είναι μόνο εκείνοι που αναπτύσσονται σε μεγαλύτερη ηλικία και στους οποίους οι άνδρες έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση.
