Παχαίνει η εμμηνόπαυση; Μύθοι και αλήθειες
- 18 ΟΚΤ 2024
Η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί μεγάλες αλλαγές στη ζωή της γυναίκας, πολλές από τις οποίες, αν όχι οι περισσότερες, σχετίζονται με τις ορμονικές μεταβολές που συμβαίνουν. Ουσιαστικά αν μπορούσαμε να τις συνοψίσουμε όλες σε μία φράση, αυτή θα ήταν κάπως έτσι: Παύει η προστασία που απολάμβαναν από την έκκριση των οιστρογόνων.
Ένα από τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες που βρίσκονται στην προεμμηνόπαυση ή την εμμηνόπαυση είναι η αύξηση του σωματικού βάρους. Είναι η αλλαγή που παρατηρούν συχνότερα στο σώμα τους. Αντίθετα όμως με ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι δεν είναι η μείωση της έκκρισης των οιστρογόνων, που οδηγεί σε αυτή την αλλαγή και επίσης δεν είναι το βάρος η σημαντικότερη εξ αυτών των αλλαγών.
Γιατί οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση ή την προεμμηνόπαυση αντιμετωπίζουν προβλήματα με το βάρος τους
Αρχικά είναι η αλλαγή στην έκκριση των οιστρογόνων που διαταράσσει την ρύθμιση της όρεξης. Τα οιστρογόνα ασκούν ανασταλτική επίδραση στα σήματα όρεξης που φτάνουν στον εγκέφαλο. Όταν λοιπόν η συγκέντρωσή τους στο αίμα μειώνεται, τότε παύει αυτή η ανασταλτική δράση, η όρεξη αυξάνεται και μαζί της αυξάνεται και η ποσότητα φαγητού που καταναλώνει η γυναίκα στην διάρκεια της ημέρας.
Επίσης, η μείωση της έκκρισης των οιστρογόνων, προδιαθέτει στην εναπόθεση λίπους στην κοιλιακή χώρα. Είτε ως υποδόριο λίπος (κάτω από το δέρμα), είτε ως σπλαχνικό (μέσα από τα κοιλιακά τοιχώματα, γύρω από τα σπλάχνα). Ουσιαστικά πρόκειται για την εμφάνιση της ανδροειδούς τύπου παχυσαρκίας.
Έπειτα, είναι όλες οι φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στην σύσταση του σώματός τους. Μετά την γέννηση και την πάροδο της ηλικίας, η μυϊκή μάζα αυξάνεται μέχρι την ηλικία των 30-33 ετών κατά την οποία φτάνει στο μέγιστο. Μετά την ηλικία αυτή, κατά κανόνα φθίνει. Η μυϊκή μάζα όμως είναι αυτό που ονομάζουμε μεταβολικά ενεργός ιστός, δηλαδή ιστός του σώματος που «καίει» θερμίδες. Όταν λοιπόν η μυϊκή μάζα μειώνεται ή έχει μειωθεί ήδη αρκετά φτάνοντας στην εμμηνόπαυση, μειώνονται και οι θερμίδες που δαπανά μια γυναίκα στην διάρκεια της ημέρας. Δηλαδή, ο βασικός μεταβολικός ρυθμός σε αυτή την ηλικία είναι μικρότερος σε σχέση με μία ή δύο δεκαετίες πριν. Όταν λοιπόν η γυναίκα συνεχίζει να καταναλώνει τις θερμίδες που κατανάλωνε πριν, δαπανώντας όμως λιγότερες σε σχέση με το πρότερο χρονικό διάστημα, το βάρος της σταδιακά αυξάνεται.
Η συννοσηρότητα, επίσης παίζει σημαντικό ρόλο και σε αυτή την ηλικία. Ο συνυπάρχων υποθυρεοειδισμός ή ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές είναι πιθανόν να οδηγήσουν στην αύξηση του βάρους είτε αλλάζοντας ορισμένα μεταβολικά μονοπάτια, είτε επιδρώντας στην όρεξη.
Η σημαντικότερη αλλαγή δεν αφορά μόνο στο βάρος
Όταν μια γυναίκα διάγει περίοδο εμμηνόπαυσης, θα μπορούσαμε περιγραφικά να πούμε ότι «μπαίνει στο ίδιο τσουβάλι με τους άντρες». Πιο συγκεκριμένα, αυξάνεται η εναπόθεση σπλαχνικού λίπους γεγονός που αυξάνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ. Επίσης, η μείωση των οιστρογόνων και η αύξηση των ανδρογόνων, οδηγεί σε αλλαγές στο λιπιδαιμικό προφίλ της (ολική, LDL, HDL χοληστερόλη) και αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Παράλληλα, μειώνεται η οστική πυκνότητα και μπορεί να εμφανιστεί οστεοπενία ή οστεοπόρωση, και πάλι λόγω της μείωσης των οιστρογόνων.
Μην απελπίζεσαι, ενεργοποιήσου!
* O Νικόλαος Δήμζας DVM, RD, MSc είναι Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος, Υπ. Διδάκτωρ Ιατρικής Π.Θ.
