ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Τι συμβολίζει η φιγούρα του Άγιου Βασίλη και γιατί είναι τόσο σημαντική για τα παιδιά

Unsplash

Ο Άγιος Βασίλης, σε όποια γλώσσα και να τον προφέρεις (Santa Claus, Pere Noel, Sinterklaas, Weinachsmamm), η φιγούρα του παχουλού ασπρομάλλη γέροντα με τα κόκκινα ρούχα και το σάκο με τα δώρα, μιλάει σε όλες τις γλώσσες και σε όλες τις καρδιές. Μια φιγούρα  που παραπέμπει σε ένα κοινό πρόσωπο διδάσκοντας πως η αγάπη δεν κοιτά τη διαφορετικότητα. Ο Άγιος Βασίλης αποτελεί την προσμονή για τις ευχές και τις επιθυμίες που κάθε παιδί ζητάει να πραγματοποιηθούν.

Μια εικόνα που κατορθώνει για τα παιδικά μυαλά να επισκεφτεί σε μια νύχτα κάθε σπίτι και να φέρει τα δώρα. Για τους γονείς είναι ο Άγιος Βασίλης είναι ο από «μηχανής θεός» που τον «χρησιμοποιούν» για να τιθασεύσουν τα δύσκολα παιδιά λέγοντας ότι μόνο στα καλά παιδιά φέρνει δώρα. 

Ακόμα και αν όλοι μας γνωρίζουμε ότι ο Άγιος Βασίλης είναι ένα φανταστικό πρόσωπο, στο βάθος του μυαλού μας έχει κρατηθεί η κρυφή ελπίδα ύπαρξης του, με μια άλλη υπόσταση, η οποία μπορεί να πραγματοποιήσει τις ευχές μας ή να μας επιβραβεύσει για τις προσπάθειες του χρόνου που έφυγε. Δεν είναι λίγοι οι ενήλικες που έχουν ταξιδέψει έως την Φινλανδία όχι μόνο να δουν την χώρα των Λαπώνων, αλλά για να βρεθούν κοντά στο Ροβανιέμι και να δουν τη φιγούρα που σαγήνευε την παιδική τους ηλικία.

Η επιλογή της ηλικίας του Άγιου Βασίλη άλλωστε δεν είναι τυχαία. Ο Άγιος Βασίλης σκιαγραφείται σαν ένας άγιος, παντοδύναμος, γενναιόδωρος άνθρωπος που θα μπορέσει να κάνει πραγματικότητα την κάθε παιδική επιθυμία, που μέχρι και οι γονείς αδυνατούν. Ο  Άγιος Βασίλης συμβολίζεται ως ασπρομάλλης ηλικιωμένος άνδρας που η πίστη του καθενός σε αυτόν θα μπορέσει να τον σώσει από το αδιέξοδο που ζει. 

Ο λόγος που ο Άγιος Βασίλης είναι μεγάλος σε ηλικία

Η επιλογή επομένως μιας γέρικης φιγούρας σηματοδοτεί τη σοφία, την εμπειρία και τη γνώση, εν αντίθεση με μια νεαρή φιγούρα που αντιπροσωπεύει τον αυθορμητισμό και τη παρορμητικότητα. Στον ασύνειδο κόσμο παιδιών και μεγάλων, οι γέροντες διακατέχονται από ουδετερότητα, αγνότητα, παντοδυναμία και ανιδιοτελή αγάπη. Στην καθημερινότητα μας, συχνά η αντιπαλότητα ή η ανεπάρκεια των πατρικών φιγούρων αντισταθμίζεται από έναν μεστωμένο άνδρα ή τον πάππου που δίνει λύσεις και συμβουλές σχεδόν για τα πάντα.

Ένας ασπρομάλλης ηλικιωμένος συνήθως δεν φέρει στοιχεία επιθετικότητας, ανταγωνισμού ή οιδιποδειακού άγχους που μπορεί να προκαλούν οι γονείς, κυρίως των ιδίων φύλων, ασυνείδητα στις ψυχές των μικρών παιδιών. Η εικόνα του Άγιου Βασίλη εγγράφεται ψυχολογικά ως ιδανικός, αποκομμένος από ακολασίες σεξουαλικού περιεχομένου.

*Ευχαριστούμε τη Φραντζέσκα Καραγιάννη, MSc Κλινική Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια