Τι συμβαίνει επιτέλους με τις πολυκυστικές ωοθήκες;
- 28 ΝΟΕ 2016
Το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών (Polycystic Ovarian Syndrome – PCOS) είναι μία πολύπλοκη πάθηση που απασχολεί πολλές γυναίκες κατά την αναπαραγωγική τους ηλικία. Όπως προδίδει το όνομα, δεν πρόκειται για μία ασθένεια αλλά για ένα σύνδρομο, δηλαδή για ένα συνάθροισμα σημείων και συμπτωμάτων που σχετίζονται με μία κλινική εικόνα.
Παρουσιάζεται σε ένα ποσοστό 10%-15% του γυναικείου πληθυσμού και αποτελεί την πιο συχνή ενδοκρινολογική πάθηση στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Συνήθως εκδηλώνεται κατά την εφηβεία ενώ σπάνια μπορεί να πρωτοεμφανιστεί σε μεγαλύτερες ηλικίες, κυρίως λόγω μιας απότομης αύξησης του σωματικού βάρους που, όπως θα δούμε στη συνέχεια, έχει άμεση συσχέτιση με το σύνδρομο. Παρόλα αυτά η διάγνωση μπορεί να καθυστερήσει καθώς τα συμπτώματα μπορεί να συμπίπτουν με αυτά της φυσιολογικής ωρίμανσης της ωοθηκικής λειτουργίας.
Τα αίτια του Συνδρόμου δεν έχουν ξεκαθαριστεί πλήρως. Είναι κοινώς αποδεκτό ότι πρόκειται για μία πολυπαραγοντική κατάσταση η οποία είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης του κληρονομικού φορτίου της γυναίκας με διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η διατροφή και το σωματικό βάρος.
Στη βάση της πάθησης αναγνωρίζεται μία απορρύθμιση της ωοθηκικής λειτουργίας και του μεταβολισμού των οιστρογόνων και των ανδρογόνων, ενώ σε πολλές περιπτώσεις συνυπάρχει μία περιφερική αντίσταση στην ινσουλίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει το μεταβολισμό του σακχάρου.
Τα κύρια συμπτώματα αντικατοπτρίζουν την παθογενετική βάση του συνδρόμου και αποτελούνται από διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, κυρίως ολιγομηνόρροια ή αμηνόρροια, και από τις κλινικές εκδηλώσεις της υπερανδρογοναιμίας όπως το λιπαρό δέρμα, η ακμή, η τριχοφυΐα στο πρόσωπο και στο σώμα και η αλωπεκία (πτώση και αραίωση των μαλλιών). Επίσης, στις γυναίκες με αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να συνοδεύεται από παχυσαρκία, δυσλιπιδαιμία, υπέρταση και Σακχαρώδη Διαβήτη. Επίσης το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών σχετίζεται με μία μείωση της γονιμότητας, η οποία είναι κυρίως η συνέπεια της απορρυθμισμένης ωοθηκικής λειτουργίας.
Όπως προαναφέραμε το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι μία ετερογενής πάθηση και τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν και να διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα.
Η διάγνωση γίνεται εφόσον υπάρχουν δύο από τις τρεις παρακάτω προϋποθέσεις:
1. Διαταραχές της περιόδου, κυρίως αραιομηνόρροια ή αμηνόρροια
2. Κλινικές ή εργαστηριακές ενδείξεις υπερανδρογοναιμίας
3. Πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών στο υπερηχογράφημα
Επίσης θα πρέπει να αποκλειστούν άλλα αίτια υπερανδρογοναιμίας και διαταραχών της εμμήνου ρύσεως όπως οι παθήσεις του θυροειδούς, η υπερπρολακτιναιμία, οι παθήσεις των επινεφριδίων και οι όγκοι των ωοθηκών που παράγουν ανδρογόνα. Είναι σωστό σε αυτό το σημείο να τονίσουμε ότι μία γυναίκα που έχει μόνο μία πολυκυστική εικόνα των ωοθηκών στον υπέρηχο ΔΕΝ πάσχει από το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών και αντιθέτως, μία γυναίκα που πάσχει μπορεί να μην έχει πολυκυστικές ωοθήκες.
Το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών δεν θεραπεύεται.
Πράγματι δεν είναι μία ασθένεια αλλά μία ενδοκρινολογική «κατάσταση». Ο ιατρός θα βοηθήσει την κάθε γυναίκα να καταπολεμήσει τα συμπτώματα που κατά καιρούς μπορεί να την ενοχλήσουν. Μία γυναίκα που έχει απλά λίγο μεγαλύτερο κύκλο συνήθως δεν θα χρειαστεί καμία θεραπεία. Στις παχύσαρκες γυναίκες με πιο σοβαρά συμπτώματα συνιστάται κατ’αρχάς χάσιμο βάρους και τακτική σωματική άσκηση. Έχει αποδειχθεί ότι μία μείωση μόλις 5% του σωματικού βάρους, μειώνοντας την αντίσταση στην ινσουλίνη που βρίσκεται στη βάση του συνδρόμου, μπορεί να επαναφέρει την φυσιολογική λειτουργία της ωοθήκης στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, και να βελτιώσει την υπερανδρογοναιμία.
Αν αυτό δεν είναι αρκετό και εφόσον η γυναίκα δεν αποβλέπει σε μία εγκυμοσύνη, τα αντισυλληπτικά χάπια ομαλοποιούν τον κύκλο παρακάμπτοντας την ωοθήκη. Επίσης βοηθάνε στην καταπολέμηση της ακμής, της τριχοφυΐας και των λοιπών υπερανδρογονικών συμπτωμάτων. Σαν ενδιάμεση λύση κυκλοφορούν διάφορα συμπληρώματα διατροφής που μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση της περιόδου. Για της γυναίκες που επιθυμούν μία εγκυμοσύνη μπορεί να προκληθεί η ωορρηξία με φάρμακα που διεγείρουν τις ωοθήκες όπως η Κλομιφαίνη, σε συνδυασμό με φάρμακα που βελτιώνουν τον μεταβολισμό του σακχάρου και της ινσουλίνης όπως η Μετφορμίνη.
Τέλος, το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι μία συχνή πάθηση που τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά χωρίς δυσκολία. Σε περίπτωση διαταραχών της εμμήνου ρύσεως, τριχοφυΐας, ακμής και δυσκολίες στη σύλληψη ο γυναικολόγος σας θα σας κατευθύνει προς τις κατάλληλες εξετάσεις και θα σας προτείνει, εφόσον χρειάζεται, την καλύτερη εξατομικευμένη θεραπεία.
