Τι θα συμβεί στο σώμα σου αν το παρακάνεις με τις βιταμίνες;
- 15 ΝΟΕ 2023
Το σώμα μας χρειάζεται να καταναλώνει τακτικά τουλάχιστον 13 βιταμίνες και 16 μέταλλα για να λειτουργεί σωστά. Μια καλά ισορροπημένη διατροφή είναι ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσεις αυτά τα θρεπτικά συστατικά. Ωστόσο, οι βιταμίνες και τα συμπληρώματα διατροφής, παρέχουν μια καλή εναλλακτική πηγή για όσους δεν είναι σε θέση να καλύψουν τις ανάγκες τους σε θρεπτικά συστατικά μόνο μέσω της διατροφής.
Οι πολυβιταμίνες που παρέχουν έως και το 100% των ημερήσιων Διαιτητικών Τιμών Αναφοράς (DRIs) θεωρούνται γενικά ασφαλείς και συχνά χωρίς παρενέργειες, αρκεί να καταναλώνονται σύμφωνα με τις οδηγίες. Παρ’ όλα αυτά, όπως συμβαίνει με οποιοδήποτε φαρμακευτικό σκεύασμα, βιταμίνες και συμπληρώματα διατροφής, μπορεί να έχουν παρενέργειες, άλλες πιο συχνές κι άλλες πιο σπάνιες.
Οι πιο κοινές παρενέργειες βιταμινών και συμπληρωμάτων
Ορισμένες από τις πιο κοινές παρενέργειες που μπορεί να εμφανιστούν αν το παρακάνεις με τις πολυβιταμίνες, είναι:
- δυσκοιλιότητα
- διάρροια
- στομαχικές διαταραχές
- ναυτία
Οι παρενέργειες που σχετίζονται με το γαστρεντερικό σύστημα, είναι γενικά μικρές και συχνά προσωρινές. Τείνουν να εξαφανίζονται, καθώς το σώμα συνηθίζει να παίρνει την πολυβιταμίνη. Ωστόσο, εάν τα συμπτώματά επιμένουν, αναζήτησε ιατρική συμβουλή.
Σπάνιες παρενέργειες
Οι πιο σπάνιες παρενέργειες των πολυβιταμινών περιλαμβάνουν συμπτώματα όπως:
- πονοκεφάλους
- ρινορραγίες
- αυπνία
- πόνους στις αρθρώσεις
Αυτές οι παρενέργειες, εμφανίζονται συνήθως πολύ σπάνια, ειδικά εάν η δόση των θρεπτικών συστατικών σε μια πολυβιταμίνη δεν υπερβαίνει το ημερήσιο ασφαλές ανώτερο όριο. Ωστόσο, τα άτομα που συνδυάζουν πολυβιταμίνες με άλλα συμπληρώματα ή καταναλώνουν σημαντικές ποσότητες εμπλουτισμένων τροφίμων, μπορεί να υπερβαίνουν το όριο αυτό. Κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο παρενεργειών τους. Μερικοί άνθρωποι μπορεί επίσης να εμφανίσουν σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις σε ορισμένες πολυβιταμίνες, αν και αυτό είναι πολύ σπάνιο.
Θρεπτικά συστατικά που πρέπει να προσέχεις
Οι πολυβιταμίνες γενικά περιέχουν τρεις κατηγορίες θρεπτικών συστατικών:
- Υδατοδιαλυτές βιταμίνες: Αυτές μπορεί να διαλυθούν στο νερό και συνήθως δεν συσσωρεύονται στο σώμα ούτε προκαλούν σοβαρές παρενέργειες, ακόμα κι εάν ληφθούν σε υπερβολική ποσότητα (π.χ. βιταμίνες Β, βιταμίνη C).
- Λιποδιαλυτές βιταμίνες: Αυτές διαλύονται στο λίπος και συσσωρεύονται στο σώμα, φτάνοντας σε τοξικά επίπεδα και ενδεχομένως προκαλώντας καταστροφή εάν ληφθούν σε υπερβολική ποσότητα (π.χ. βιταμίνες A, D, E και K).
- Μεταλλικά στοιχεία: Αυτά είναι ανόργανα στοιχεία που μπορούν να συσσωρευτούν στο σώμα και μερικές φορές να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες εάν ληφθούν σε υπερβολική ποσότητα (π.χ. σίδηρο, ιώδιο, ψευδάργυρο, χαλκό και σελήνιο).
Η βιταμίνη D, το ασβέστιο και το φολικό οξύ είναι σύμφωνα με τους ειδικούς τρία θρεπτικά συστατικά που μπορεί να λαμβάνουμε σε υπερβολική ποσότητα, ειδικά μέσω συμπληρωμάτων διατροφής.
Οι ενήλικες που τακτικά υπερβαίνουν κατά πολύ το ημερήσιο ασφαλές ανώτατο όριο των 4.000 IUs για βιταμίνη D μπορεί να καταλήξουν με σοβαρά καρδιακά προβλήματα. Η υπερβολική ποσότητα βιταμίνης D, μπορεί επίσης να βλάψει τα νεφρά.
Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά (μέταλλα ή βιταμίνες), έτσι και με το ασβέστιο, είναι σημαντικό να λαμβάνεται στη σωστή ποσότητα. Η υπερβολική λήψη ασβεστίου μπορεί να έχει παρενέργειες.
Σε κάποιες περιπτώσεις, τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα μπορεί να αυξηθούν υπερβολικά, γεγονός που οδηγεί σε υπερασβεστιαιμία, η οποία χαρακτηρίζεται από πόνο στο στομάχι, ναυτία, ευερεθιστότητα και άλλα συναφή συμπτώματα. Σπάνια, τα συμπληρώματα ασβεστίου μπορεί να προκαλέσουν πέτρες στα νεφρά σε άτομα που έχουν προδιάθεση. Ο κίνδυνος ωστόσο, θεωρείται πολύ μικρός και αρχίζει όταν η πρόσληψη είναι πάνω από τα 3000mg την ημέρα. Η χρήση των συμπληρωμάτων ασβεστίου σε φυσιολογικά επίπεδα (500-600mg / ημέρα) θεωρείται ασφαλής.
Το φυλλικό οξύ προστίθεται σε εμπλουτισμένα προϊόντα δημητριακών (λευκά αλεύρια, ζυμαρικά, ρύζι, ψωμί και δημητριακά) για να βοηθήσει στην πρόληψη γενετικών ανωμαλιών στα μωρά λόγω ανεπάρκειας φυλλικού οξέος σε έγκυες γυναίκες. Ενώ ο εμπλουτισμός με φολικό οξύ έχει μειώσει τον αριθμό των γενετικών ανωμαλιών κατά 25% έως 50%, μπορεί να έχει δημιουργήσει άλλες ανησυχίες για την υγεία σε άτομα που λαμβάνουν υπερβολική ποσότητα.
Δεν είναι δύσκολο να λαμβάνεις περισσότερα από 1.000 mg φυλλικού οξέος την ημέρα (το ασφαλές ανώτερο όριο για τους ενήλικες) από εμπλουτισμένα τρόφιμα και συμπληρώματα σε τακτική βάση. Κάτι τέτοιο, μπορεί να κρύψει τα σημάδια ανεπάρκειας βιταμίνης Β12 σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας. Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί μερικές φορές να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη των νεύρων εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία.