Βασικό Ένστικτο Analyzed
- 13 ΦΕΒ 2015
Έχεις βγει ένα ραντεβού με τον κύριο Χ, δεν τρελάθηκες από έρωτα και αμφιταλαντεύεσαι ανάμεσα στο ‘να βγω ή να μην ξαναβγώ μαζί του;’ Ρωτάς τις φίλες σου και σου απαντάνε ‘κάνε αυτό που σου λέει το ένστικτό σου!’ Αυτό τι σημαίνει; Συνέχισε να διαβάζεις για να καταλάβεις τι κρύβεται πίσω από αυτή τη λεξούλα.
Από την ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια Μυρτώ Μπεχράκη
Τι ακριβώς είναι το ένστικτο;
Το ένστικτο μας είναι ένα συνονθύλευμα της ασυνείδητης γνώσης που βρίσκεται στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου μας, το οποίο είναι ‘καλλιτεχνικό’ και σχετίζεται με τις συναισθηματικές μας πτυχές (π.χ. φαντασία, δημιουργικότητα, μουσική αντίληψη).
Αυτό σημαίνει ότι έχει να κάνει άμεσα με τις συναισθηματικές αντιδράσεις μας.
Επίσης το ένστικτο αναφέρεται και στη σωματική μνήμη, δηλαδή τις μη-λεκτικές, μη-συνειδητές εμπειρίες που καταγράφει και αναπαράγει το σώμα μας.
Αν για παράδειγμα είχες ακουμπήσει στο παρελθόν το χέρι ενός άντρα όταν αυτό ήταν πάνω στο τραπέζι και είχες αισθανθεί μια γλυκιά ανατριχίλα, τότε ασυνείδητα θα ξανακάνεις την ίδια κίνηση για να βιώσεις ξανά το ίδιο συναίσθημα.
Πέραν των ασυνείδητων κομματιών όμως, το ένστικτο εμπλουτίζεται και από ό,τι έχουμε διδαχθεί από τους γονείς μας, τους φίλους μας και τις εμπειρίες μας. Χρησιμοποιούμε αυτόματα αυτές τις ενδεχομένως στερεοτυπικές αντιλήψεις, για να ελέγχουμε τη κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε και να έχουμε λιγότερο άγχος. Αν για παράδειγμα ο κύριος Χ είχε εμφανιστεί χαμογελώντας, έχεις μάθει ότι αυτό σημαίνει πως είναι εκδηλωτικός και ευγενής και είσαι θετικά διακείμενη πως η επαφή μαζί του θα είναι ευχάριστη. Και τώρα μάλλον θα αναρωτιέσαι.
Να εμπιστεύομαι το ένστικτό μου;
Η επιστήμη λέει ναι. Ο ψυχολόγος Daniel Ames και οι συνεργάτες του από το Columbia University έδειξαν πως κατά μέσο όρο, το 75% των ανθρώπων εμπιστεύονται τη πρώτη εντύπωση που διαμορφώνουν για κάποιον και όχι μόνο αυτό… αλλά η πλειοψηφία αυτών είδε εκ του αποτελέσματος πως η αρχική τους κρίση ήταν σωστή.
Οι ερευνητές εξηγούν πως χρειάζονται 10 λεπτά για να διαμορφωθεί η πρώτη εντύπωση βάσει ενστίκτου.
Επίσης ξεκαθαρίζουν ότι η αυτή η πρώτη εντύπωση μπορεί να εμπλουτιστεί με καινούριες πληροφορίες, αλλά σπάνια αλλάζει, πόσο μάλλον ξεχνιέται.
Δηλαδή, έχουμε πάντα δίκιο; Δυστυχώς όχι.
Η αλήθεια είναι ότι με το που συναντήσουμε κάποιον, ξέρουμε σχεδόν αυτόματα αν μας αρέσει και αν του αρέσουμε. Μερικές φορές όμως διαστρεβλώνεται η αντίληψή μας από τις ανασφάλειές μας ή τη συναισθηματική μας κατάσταση. Αν λόγου χάρη είμαστε στεναχωρημένες, τότε το πιο πιθανό είναι η κρίση μας να μην είναι σωστή.
Τέλος, συχνά επηρεαζόμαστε από την ανάγκη μας για να επιβεβαιώσουμε τους δικούς μας ‘μύθους’ ή σενάρια.
Έτσι, βλέπουμε εκείνα τα χαρακτηριστικά που συνειδητά ή ασυνείδητα θέλουμε να δούμε, και αγνοούμε άλλα.
Συνεπώς, το αν θα ξαναβγείς με τον κύριο Χ εξαρτάται από τα εξής:
1. Αν εξέπνευσες με ανακούφιση (δεξί ημισφαίριο σε full λειτουργία), όταν τον πρώτο-είδες και πριν καν ανταλλάξετε κουβέντα, τότε να τον ξαναδείς χωρίς συζήτηση. Αν εισέπνευσες με άμυνα, ξανασκέψου το.
2. Αν η συζήτηση έρεε χωρίς κόμπους (εμπειρία ζωής), πάρε τηλέφωνο και κανονίστε τη επόμενη συνάντηση. Αν πάλι δεν έρεε ενώ εσύ ήσουν ανοιχτή και κοινωνική, τότε δώσε μια ακόμα ευκαιρία. Ας μην είμαστε τόσο αυστηρές. Άλλωστε δεν έχεις να χάσεις τίποτα.
3. Αν τον είδες και μέσα σου είπες ‘κάτι μου κάνει..’ (σωματική μνήμη) τότε να ξαναβρεθείτε για να εξακριβώσεις τι σου κάνει. Δεν είναι ανάγκη να είναι όμορφος. Αρκεί να έχει ένα χαρακτηριστικό που θαύμασες. Αν όμως τον βρήκες αποκρουστικό, τότε ίσως είναι καλύτερα να το αφήσεις ή τουλάχιστον να αφήσεις λίγο χρόνο να περάσει μήπως και τον ξαναδείς με άλλα μάτια.