132+ χρόνια για να κλείσει το παγκόσμιο χάσμα μεταξύ των φύλων

Η πανδημία COVID-19 έχει εγείρει νέα εμπόδια στην οικοδόμηση οικονομιών και κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς. Το προϋπάρχον χάσμα των φύλων, ενίσχυσε την κρίση ασύμμετρα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Ακόμη και όταν οι γυναίκες ήταν στην πρώτη γραμμή της διαχείρισης της κρίσης ως βασικοί εργαζόμενοι. Οι τομείς που επλήγησαν περισσότερο από τα lockdown και την ταχεία ψηφιοποίηση, είναι εκείνοι όπου απασχολούνται συχνότερα οι γυναίκες. Σε συνδυασμό με τις πρόσθετες πιέσεις της παροχής φροντίδας στο σπίτι, η κρίση έχει σταματήσει την πρόοδο προς την ισότητα των φύλων σε αρκετές οικονομίες και βιομηχανίες.

Ο Παγκόσμιος Δείκτης Χάσματος των Φύλων, μετράει την εξέλιξη των χασμάτων με βάση το φύλο μεταξύ τεσσάρων βασικών διαστάσεων:

• Οικονομική Συμμετοχή και Ευκαιρίες
• Μορφωτικό Επίτευγμα
• Υγεία
• Πολιτική Ενδυνάμωση

Το 2022, ο Παγκόσμιος Δείκτης Χάσματος των Φύλων συγκρίθηκε με 146 χώρες, παρέχοντας ένα εργαλείο για σύγκριση μεταξύ των χωρών και δίνοντας προτεραιότητα στις πιο αποτελεσματικές πολιτικές που απαιτούνται για την κάλυψη των χασμάτων μεταξύ των φύλων. Ο Παγκόσμιος Δείκτης Χάσματος των Φύλων μετρά τις βαθμολογίες σε μια κλίμακα από το 0 έως το 100. Οι βαθμολογίες μπορούν να ερμηνευθούν ως η απόσταση από την ισοτιμία. Δηλαδή το ποσοστό του χάσματος των φύλων που έχει κλείσει.

Η πανδημία άνοιξε την ψαλίδα στο χάσμα των φύλων

Η 14η έκδοση της έκθεσης, η Global Gender Gap Report 2020, κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2019, χρησιμοποιώντας τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα δεδομένα εκείνη την εποχή. Τα στοιχεία της 16ης έκδοσης του Global Gender Gap Report 2022, δείχνουν ότι η έκτακτη υγειονομική κρίση της πανδημίας και η σχετική οικονομική ύφεση έχουν επηρεάσει τις γυναίκες πιο σοβαρά από τους άνδρες, ανοίγοντας μερικώς εκ νέου, κενά που είχαν ήδη κλείσει.

Χάσμα των φύλων: Παγκόσμιες Τάσεις και Αποτελέσματα

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η μέση απόσταση που ολοκληρώθηκε μέχρι την ισότητα, είναι στο 68%. Ένα βήμα πίσω σε σύγκριση με το 2020 (-0,6 ποσοστιαίες μονάδες). Τα στοιχεία αυτά οφείλονται κυρίως στην πτώση των επιδόσεων των μεγάλων χωρών.

Θα χρειαστούν τώρα 135,6 χρόνια για να καλυφθεί το χάσμα μεταξύ των φύλων παγκοσμίως.

Το χάσμα μεταξύ των φύλων στην Πολιτική Ενδυνάμωση, παραμένει το μεγαλύτερο από τα τέσσερα κενά που έχουν εντοπιστεί, με μόλις 22% να έχει κλείσει μέχρι σήμερα, έχοντας διευρυνθεί περαιτέρω από την έκδοση του 2020 της έκθεσης κατά 2,4 ποσοστιαίες μονάδες. Στις 156 χώρες που καλύπτονται από τον δείκτη, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόνο το 26,1% των περίπου 35.500 εδρών του κοινοβουλίου και μόλις το 22,6% των 3.400 υπουργών παγκοσμίως.

Σε 81 χώρες, δεν υπήρξε ποτέ γυναίκα αρχηγός κράτους, από τις 15 Ιανουαρίου 2021. Με τον τρέχοντα ρυθμό προόδου, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ εκτιμά ότι θα χρειαστούν 145,5 χρόνια για να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων στην πολιτική.

Η διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των φύλων στην πολιτική συμμετοχή, οφείλεται σε αρνητικές τάσεις σε ορισμένες μεγάλες χώρες, οι οποίες αντιστάθμισαν την πρόοδο σε άλλες 98 μικρότερες χώρες. Σε παγκόσμιο επίπεδο, από την προηγούμενη έκδοση της έκθεσης, υπάρχουν περισσότερες γυναίκες στα κοινοβούλια και δύο χώρες έχουν εκλέξει την πρώτη τους γυναίκα πρωθυπουργό (το Τόγκο το 2020 και το Βέλγιο το 2019).

Λιγότερες οικονομικές ευκαιρίες

Το χάσμα των φύλων στην Οικονομική Συμμετοχή και τις Ευκαιρίες παραμένει το δεύτερο μεγαλύτερο από τα τέσσερα βασικά κενά που παρακολουθεί ο δείκτης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του φετινού δείκτη, το 58% αυτού του κενού έχει καλυφθεί μέχρι στιγμής. Το χάσμα έχει δει οριακή βελτίωση από την έκδοση του 2020 της έκθεσης και ως εκ τούτου εκτιμούμε ότι θα χρειαστούν άλλα 267,6 χρόνια για να κλείσει.

Η αργή πρόοδος που παρατηρείται στην κάλυψη του χάσματος Οικονομικής Συμμετοχής και Ευκαιριών, είναι το αποτέλεσμα δύο αντίθετων τάσεων. Από τη μια πλευρά, το ποσοστό των γυναικών μεταξύ των ειδικευμένων επαγγελματιών συνεχίζει να αυξάνεται, όπως και η πρόοδος προς την ισότητα των μισθών, αν και με βραδύτερο ρυθμό.

Από την άλλη πλευρά, οι συνολικές εισοδηματικές ανισότητες εξακολουθούν να γεφυρώνονται μόνο εν μέρει. Την ίδια στιγμή συνεχίζει να υπάρχει επίμονη έλλειψη γυναικών σε ηγετικές θέσεις, με τις γυναίκες να αντιπροσωπεύουν μόλις το 27% όλων των διευθυντικών θέσεων. Οι προβλέψεις, δείχνουν ότι το χάσμα μεταξύ των φύλων στη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό είναι ευρύτερο από το ξέσπασμα της πανδημίας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το οικονομικό χάσμα μεταξύ των φύλων μπορεί επομένως να είναι μεταξύ 1% και 4% μεγαλύτερο από αυτό που αναφέρεται.

Υγεία και εκπαίδευση

Οι διαφορές μεταξύ των φύλων στο Μορφωτικό Επίτευγμα και την Υγεία, έχουν σχεδόν κλείσει. Όσον αφορά το Εκπαιδευτικό Επίτευγμα, το 95% αυτού του χάσματος μεταξύ των φύλων έχει καλυφθεί παγκοσμίως, με 37 χώρες να έχουν ήδη ισοτιμία. Ωστόσο, τα τελευταία βήματα προς την πρόοδο, γίνονται με αργό ρυθμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, θα χρειαστούν άλλα 14,2 χρόνια για να κλείσει πλήρως αυτό το χάσμα. Στον τομέα Υγεία και Επιβίωση, το 96% αυτού του χάσματος μεταξύ των φύλων έχει καλυφθεί, σημειώνοντας οριακή μείωση από πέρυσι.

Τόσο για την εκπαίδευση όσο και για την υγεία, ενώ η πρόοδος είναι υψηλότερη από ό,τι για την οικονομία και την πολιτική, υπάρχουν σημαντικές μελλοντικές επιπτώσεις λόγω της πανδημίας, καθώς και συνεχείς διακυμάνσεις στην ποιότητα ως προς το εισόδημα, την γεωγραφία και την εθνικότητα.