4 γυναίκες που έγραψαν ιστορία στον τομέα της τεχνολογίας
- 15 ΣΕΠ 2017
'Εγραψαν κώδικες, συνέδραμαν και επισφράγισαν κοσμοϊστορικές εφευρέσεις, έθεσαν τα θεμέλια της τεχνολογικής εξέλιξης, έστειλαν τον άνθρωπο στο φεγγάρι. Κίνησαν τη γνώση, την έκαναν δύναμή τους σε εποχές που το φύλο τους αντιμετωπιζόταν χωρίς καμία περιστροφή ως "αδύναμο", ενέπνευσαν και εμπνέουν τους επιστημονικούς απογόνους τους. Έγιναν γυναίκες καριέρας σε μια εποχή που ο όρος αυτός ήταν ακόμα "αδόκιμος". Η θέση της γυναίκας στην κοινωνία της τεχνολογίας αμφισβητήθηκε για καιρό. Κάποιες έπρεπε να διεκδικήσουν διπλά και τριπλά όσα οι άντρες συνάδελφοί τους είχαν εκ προοιμίου ως δεδομένα.
Σήμερα όλα είναι πια διαφορετικά, χάρη σ’ εκείνες και σε πολλές ακόμα συναδέλφους τους. Αλλά έχουμε δρόμο ακόμα, τίποτα δεν έχει τελειώσει. Στην ετήσια λίστα του περιοδικού Forbes με τις πιο επιδραστικές γυναίκες που δραστηριοποιούνται στο χώρο της τεχνολογίας οι 6 από τις 20 πρώτες θέσεις ανήκουν σε θηλυκά. H Sheryl Sanberg (COO του Facebook), η Angela Merkel, η Susan Wojcicki (CEO του YouTube), η Meg Whitman (CEO της HP), η Ginni Rometty (CEO της IBM), η Angela Ahrendts ( Senior VP της Apple) και η Safra Catz (Co-CEO της Oracle) είναι οι πιο επιδραστικές γυναίκες στην Τεχνολογία αυτή τη στιγμή. Τόσο εκείνες όσο και οι προκάτοχοί τους, οι γυναίκες που στον 20ο αιώνα δραστηριοποιήθηκαν κυρίως σ’ έναν από τους πιο δύσβατους τεχνολογικούς τομείς, όπως είναι αυτός της Αεροναυτικής και του Διαστήματος και αποτελούν πηγή έμπνευσης και πρότυπο για όλα εκείνα τα κορίτσια που νιώθουν πως η τεχνολογία, η πληροφορική και οι θετικές επιστήμες είναι το πεδίο τους, αυτό στο οποίο έχουν έφεση. Και να το αντιμετωπίζουν χωρίς ίχνος ανασφάλειας. Το Athens Tech College, το πρώτο εκπαιδευτικό ίδρυμα στην Ελλάδα προσανατολισμένο σε σπουδές πληροφορικής και τεχνολογίας σε σχετικό του άρθρο επισημαίνει την ανάγκη να αρθεί κάθε εμπόδιο εισόδου των γυναικών σ’ αυτόν τον ανδροκρατούμενο κλάδο. Κι αυτή είναι μία προσέγγιση που στηρίζουμε με όλο μας το είναι.
Αλλά ας θυμηθούμε από ποιες ξεκίνησαν όλα:
Η Δέσποινα Δημά για την Margaret Hamilton
‘Ένα μικρό βήμα για έναν άνθρωπο, ένα μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα”. Με κομμένη την ανάσα παρακολουθούν τον Neil Armstrong να πατά στη Σελήνη στις 20 Ιουλίου του 1969. ”Θεέ μου, δούλεψε. Ήμουν τόσο χαρούμενη. Αλλά ήμουν πιο χαρούμενη για αυτό που λειτούργησε, από το γεγονός ότι προσγειωθήκαμε”. Η Margaret Hamilton ήταν τότε 33 ετών. Μηχανικός λογισμικού. Ο άνθρωπος στο οποίο οφείλουμε την ομαλή προσελήνωση και την επιστροφή του Apollo 11. Ο άνθρωπος δεν θα είχε πάει στο φεγγάρι, αν δεν ήταν αυτή η γυναίκα. Η πρώτη μηχανικός λογισμικού της NASA ανέπτυξε τα συστήματα πλοήγησης των αποστολών του προγράμματος Apollo τις δεκαετίες 1960 και 1970. Μία γυναίκα που διέπρεψε γιατί είχε πείσμα και όραμα. Άλλαξε τον κόσμο και μας έκανε να καταλάβουμε πως δεν υπάρχουν αντρικά και γυναικεία επαγγέλματα, πάρα μόνο μυαλό και γνώση. Μία γυναίκα που διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο σε όλη την ιστορία του αμερικανικού διαστημικού προγράμματος και η συμβολή τους παρέμεινε άγνωστη ή υποτιμημένη. Την ευχαριστούμε.
Η Μάριον Παλιούρα για τη Valerie L.Thomas
Η Valerie μαγεύτηκε όταν σαν κοριτσάκι είδε το εσωτερικό μιας τηλεόρασης και αποφάσισε ότι η επιστήμη είναι ο κλάδος με τον οποίο θέλει να ασχοληθεί. Ο πατέρας της δεν στήριξε ποτέ το όνειρό της και δεν της έδειχνε τίποτα γύρω από τα ηλεκτρονικά στα οποία είχε και ο ίδιος έφεση. Στο σχολείο θηλέων που πήγαινε επίσης, το περιβάλλον την αποθάρρυνε από το να μελετήσει περαιτέρω το αντικείμενο που την ενδιέφερε, το οποίο ως τότε ήταν για τους “άντρες”. Σε έναν κόσμο που τα πάντα φώναζαν “δε θα το κάνεις”, η Valerie Thomas θριάμβευσε στη Φυσική και τα Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο και μόλις πήρε το πτυχίο της έπιασε δουλειά στη ΝASA, όπου και έλαβε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για τον ψευδή πομπό που εφηύρε. Γυναίκες σαν την Valerie, μου θυμίζουν πάντα ότι κανείς δε μπορεί να σου πει τι είσαι ικανή να κάνεις, γιατί όποιες κι αν είναι οι συνθήκες, αν εσύ θέλεις, τότε σίγουρα μπορείς να πετύχεις ό,τι κι αν βάλεις στο κεφάλι σου.
Η Νάνσυ Κωστακοπούλου για την Katherine Johnson
Όταν η 99χρονη Katherine Johnson ανέβηκε στη σκηνή του Dolby Theatre για να παραδώσει το βραβείο για το ”Καλύτερο Ντοκιμαντέρ” μαζί με τις πρωταγωνίστριες της ταινίας ”Hidden Figures” όλοι σηκώθηκαν όρθιοι και της χάρισαν το πιο θερμό τους χειροκρότημα. Δύο χρόνια νωρίτερα, στα 97 της δεχόταν το ‘Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας’ από τον Barack Obama και κάπως έτσι μάθαμε ότι αυτή η επιστήμονας έπαιξε φοβερά σημαντικό ρόλο σε κάθε αποστολή της NASA, από τον υπολογισμό της τροχιάς της πτήσης του Alan Shepard (του πρώτου Αμερικάνουν που ταξίδεψε στο διάστημα) μέχρι τον υπολογισμό της τροχιάς της πτήσης του Apollo 11 το 1969 και του Apollo 13 το 1970. Μάλιστα ήταν εκείνη που με τη συνεισφορά της βοήθησε να επιστρέψουν ασφαλείς οι αστροναύτες του Apollo 13, τέσσερις μέρες μετά την απογείωση. Όταν η NASA άρχισε να κάνει τους μαθηματικούς υπολογισμούς για τις τροχιές των πυραύλων και των δορυφόρων, η Katherine τσέκαρε όλες τις πράξεις ώστε να είναι σίγουροι ότι όλα είναι σωστά. Ναι, ήταν genius και μπορούσε να βγάλει λάθος τον υπολογιστή.
Μαζί με τις Dorothy Vaughn και Mary Jackson, υπηρέτησαν την NASA και ήταν οι αφανείς ήρωες της αποστολής του John Glanne, που το 1962 έγραψε ιστορία κάνοντας για πρώτη φορά το γύρο της Γης. Η Katherine εργάστηκε σκληρά σε μια καθαρά σεξιστική και ρατσιστική εποχή, όπου οι γυναίκες δεν είχαν θέση σε ”αντρικές” δουλειές και οι μαύροι έπρεπε να πηγαίνουν σε διαφορετικές τουαλέτες από τους λευκούς. Τι και αν ήταν μια από τις καλύτερες μαθηματικούς και φυσικούς εκεί μέσα; Αυτό τότε δεν είχε σημασία γιατί ήταν μια μαύρη γυναίκα. Βλέποντας, λοιπόν, την ταινία ”Hidden Figures”, η οποία αφηγείται την ιστορία αυτών των γυναικών δεν γίνεται να μην νιώσεις περήφανη για την Katherine, την Dorothy και την Mary και για κάθε γυναίκα, που ακόμα και σήμερα, αποδεικνύει τα αυτονόητα. Ότι οι θετικές επιστήμες δεν είναι αντρική δουλειά, είναι απλά μια δουλειά, την οποία μπορείς να κάνει ο οποιοσδήποτε έχει το ταλέντο σε αυτές.
Η Μαριλέλλα Αντωνοπούλου για την Annie Easley
Τα παιδιά των Αφροαμερικανών μορφώνονταν ξεχωριστά και σίγουρα με λιγότερο ζήλο από εκείνα των Λευκών. Στα πολλά, τα δύσκολα, τα παλιά τα χρόνια του καθ’ όλα νόμιμου φυλετικού διαχωρισμού το να είσαι μία μικρή μαύρη που “παίρνει” τα γράμματα δεν ήταν κάτι που έκανε τη ζωή σου ευκολότερη. Ίσα ίσα. Για να καταλάβεις, αν ήσουν Αφροαμερικανός την εποχή που η Annie Easley πάλευε με τα θηρία ως η λαμπρή εξαίρεση μιας ολόκληρης γενιάς- ήταν βλέπεις, απόφοιτη μαθηματικός- , έπρεπε να πληρώσεις φόρο και να περάσεις ένα πανδύσκολο τεστ γραμματικής ώστε να έχεις δικαίωμα ψήφου. Αλλά η Annie έμαθε από τη μητέρα της να μην τα παρατάει ποτέ. “Μπορείς να γίνεις ό,τι θες, αλλά θα πρέπει να δουλέψεις σκληρά γι’ αυτό” ήταν πολύ συνοπτικά αυτό που έμαθε από εκείνη ως λόγια και ως πράξη. Το 1955, σε ηλικία 22 ετών η Annie Easley από την Alabama διάβασε σε μια τοπική εφημερίδα την ιστορία ενός κοριτσιού και της δίδυμης αδερφής της, οι οποίες δούλευαν στην NASA σαν “υπολογιστές”.
Την επόμενη κιόλας μέρα, έκανε αίτηση στον αστρονομικό κολοσσό και 2 εβδομάδες αργότερα δούλευε εκεί σε πόστο μηχανικού υπολογιστών και μαθηματικού, η 1 από τους μόλις 4 Αφρομερικανούς σε σύνολο 2.500 εργαζομένων. Η Annie Easley έχει μείνει στην ιστορία της τεχνολογίας ως η επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας που ανέπτυξε το λογισμικό για τον πύραυλο Κένταυρο, ενώ παράλληλα έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη και την εφαρμογή εναλλακτικών τεχνολογιών ενέργειας, όπως είναι τα ηλεκτρικά οχήματα. Μα πάνω απ’ όλα είναι μία γυναίκα που πάλεψε με τα θηρία σε μια εποχή που τίποτα δεν ήταν εύκολο, αυτονόητο, στρωμένο για εκείνη. Όλα ήταν θέμα φύλου και φυλής, κι εκείνη “υστερούσε” αμφότερα. Αν υπάρχουν ακόμα σήμερα κάποιοι που εντελώς ανυπόστατα και παράλογα ισχυρίζονται πως οι γυναίκες δεν τα καταφέρνουν με άνεση στην τεχνολογία, τότε φαντάσου τότε. Κι αυτό ακριβώς κάνει τη φιγούρα της Annie Easley να φαντάζει στα μάτια μου ηρωική.
Κεντρική φωτογραφία: AP Photo