8 πρωτοπόρες γυναίκες στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης που αξίζει να γνωρίσεις

Από τα τέλη του 20ου αιώνα, οι ερευνητές έχουν ξεκινήσει να διερευνούν σοβαρά τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης και σήμερα οι δυνατότητές της μοιάζουν να περιορίζονται μόνο από τη φαντασία μας. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βρει παντού πεδίο εφαρμογής, από την ιατρική μέχρι και την τέχνη. Τι συμβαίνει όμως με τις γυναίκες στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης;

Καμία έκπληξη εδώ, στην έκθεση του World Economic Forum που αποκαλύπτει ότι οι γυναίκες καλύπτουν μόνο το 1/4 όλων των επαγγελμάτων που έχουν να κάνουν με την τεχνολογία. Η ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων επικρατεί και στον τομέα της AI.

• Οι γυναίκες αποτελούν μόνο το 22% των επαγγελματιών της τεχνητής νοημοσύνης παγκοσμίως.
• Το 13,83% των εργασιών που δημοσιεύεται πάνω στην AI ανήκουν σε γυναίκες συγγραφείς.
• Οι γυναίκες αποτελεούν μόνο το 18% των ομιλούντων στα μεγαλύτερα συνέδρια ΑΙ.

Αυτά είναι μερικά από τα στατιστικά που έφερνε στην επιφάνεια η έκθεση. «Η έλλειψη του diversity που αφορά στα φύλα στην αγορά εργασίας, οι ανισότητες μεταξύ των δύο φύλων στην εκπαίδευση STEM και η αποτυχία στην ισότιμη διανομή των ηγετικών θέσεων στον τομέα του AI, είναι ανησυχητική όπως επίσης και οι διακρίσεις λόγω φύλου στα αλγοριθμικά προϊόντα του τομέα», είχε πει η Gabriela I. Ramos Patino, Αναπληρώτρια Διευθύντρια των Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών της UNESCO στο site silicon canals σχετικά με την ανισότητα στον κλάδο αυτό μεταξύ αντρών και γυναικών.

Ωστόσο, παρόλο που είναι μικρή ακόμα σε ποσοστό η συμμετοχή των γυναικών στην τεχνητή νοημοσύνη ως επιστημονικό πεδίο, δεν είναι αμελητέα. Υπάρχουν γυναίκες που πρωτοπορούν και σε αυτόν τον επιστημονικό κλάδο που θα μας απασχολεί ολοένα και περισσότερο από εδώ και στο εξής. Οι γυναίκες που ακολουθούν είναι μόλις 8 από αυτές.

Οι 8 πρωτοπόρες γυναίκες στον κλάδο του AI, που πρέπει να γνωρίσεις

Δρ. Φωτεινή Αγραφιώτη

Η Δρ. Φωτεινή Αγραφιώτη άφησε πίσω της την Ελλάδα για να κάνει διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο στον κλάδο του Electrical and Computer Engineering. Είναι η Chief Science Officer της Royal Bank του Καναδά και πρόεδρος του Ινστιτούτου Borealis AI, ενώ κατά καιρούς έχει υπάρξει και ομιλήτρια των συνεδρίων TED. Πριν βρεθεί στο Borealis AI, είχε ιδρύσει τη Nymi, μία εταιρία βιομετρικής ασφάλειας που δημιούργησε το βραχιόλι Nymi. Ήταν μόλις 25 ετών.

«Μετά τη δημιουργία του Nymi αποφάσισα να γυρίσω πίσω στην έρευνα, εκεί απ’ όπου ξεκίνησα. Υπάρχουν ξέρετε προκλήσεις, όπως οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης και η αναγνώριση του κόσμου των συναισθημάτων, ένα από τα πιο αγαπημένα μου θέματα, μεταξύ όσων συνάντησα στη διάρκεια της προηγουμένης ερευνάς μου και που τώρα αφιερώνω όλο τον χρόνο μου σε αυτά», έλεγε τότε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ.

Εφηύρε το HeartID, την πρώτη βιομετρική τεχνολογία που ταυτοποιούσε τους χρήστες της μέσω του μοναδικού καρδιακού ρυθμού τους. Κάπως έτσι ονομάστηκε Εφευρέτης της χρονιάς το 2012 από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο. Επίσης βρέθηκε στη λίστα Top 40 Under 40 του Καναδά το 2017.

Όσο για τον ρόλο της στην μεγαλύτερη τράπεζα του Καναδά η ίδια είχε πει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ: «Κάνουμε έρευνα και ετοιμάζουμε το περιβάλλον σε τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, που θα χρησιμοποιούνται μετά από είκοσι χρόνια σε όλο το βάθος των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και κάθε άλλου είδους τραπεζικής εργασίας».

Joy Buolamwini

Η Joy Buolamwini δηλώνει «ποιήτρια του κώδικα» και χρησιμοποιεί την τέχνη και την έρευνα για να φωτίσει τις κοινωνικές επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης. Ίδρυσε τον οργανισμό Algorithmic Justice League για να δημιουργήσει έναν κόσμο με ισότιμη τεχνολογία που παίρνει την ευθύνη για τις πράξεις της. Έχει διακρίνει τις προκαταλήψεις των αλγορίθμων κι έχει μιλήσει γι’ αυτό σε συνέδριο TED.

Η έρευνά της έχει αναγνωριστεί σε περισσότερες από 40 χώρες και έχει φέρει σημαντικές αλλαγές στα προϊόντα εταιρείων, όπως η Microsoft η IBM και η Amazon, σχετικά με την εξάλειψη των διακρίσεων με βάση τη φυλή και το φύλο που υπάρχουν και στις υπηρεσίες τεχνητής νοημοσύνης.

Είναι μέλος της επιτροπής Global Tech Panel που σε συνεργασία με τη σχετική Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμβουλεύει ειδικούς τεχνολογίας και παγκόσμιους ηγέτες στο πώς να περιορίσουν τις βλαβερές επιπτώσεις της τεχνολογίας AI.

Dr. Vivienne Ming

Η Αμερικανίδα ειδικός στον τομέα της ΑΙ, νευροεπιστήμονας και τρανς γυναίκα, είχε μπει στη λίστα των 100 σημαντικότερων γυναικών του BBC το 2017. Διόλου άδικα. Η Mind έχει εκδώσει έρευνες στον τομέα της ΑΙ στην εκπαίδευση κι έχει δημιουργήσει το Muse, ένα εργαλείο μάθησης για γονείς. Έχει ιδρύσει 6 startups, έχει γίνει βασική ερευνήτρια σε δύο άλλες, κι έχει ιδρύσει το «λίκνο τρελών επιστημόνων» Socos Labs, όπου επιστήμονες μπορούν να καταπιαστούν με ζητήματα που μοιάζουν άλυτα, αφιλοκερδώς.

«Είχα πολλές μεταμορφώσεις στη ζωή μου. Έχω δει πώς είναι να είσαι άντρας και πώς είναι να είσαι γυναίκα. Έχω υπάρξει άστεγη κι έχω ιδρύσει εταιρείες. Αυτά τα πράγματα δεν δείχνουν να ταιριάζουν μεταξύ τους, αλλά είναι η προσωπική μου εμπειρία. Ο γιος μου είχε διαβήτη τύπου 1 και έπαθα σοκ που ακόμα και τότε η θεραπεία ήταν γραμμένη χειρόγραφα από τον γιατρό. Όχι ότι το κατάλαβα τότε, αλλά έφτιαξα την πρώτη ΑΙ τεχνολογία για τη θεραπεία του διαβήτη απλώς χακάροντας τον εξοπλισμό του», είχε πει στο Forbes. «Δεν είμαστε μόνο ένα πράγμα και δεν χρειάζεται να είμαστε μόνο ένα πράγμα», πρόσθετε.

Timnit Gebru

Η Timnit Gebru. / @2023 Jeff Chiu/AP Images

Η ηγέτης του Κινήματος Ηθικής στην AI, είναι μία επιστήμονας των ηλεκτρονικών υπολογιστών και μία από τις συγγραφείς της έρευνας που ανέδειξε ότι η αναγνώριση προσώπου δεν είναι τόσο ακριβής όταν αναγνωρίζει γυναίκες και μη Καυκάσιους ανθρώπους, πράγμα που απέδειξε ότι μπορεί και να κάνει διακρίσεις απέναντί τους.

Έχει εργαστεί στην ομάδα Ethical Artificial Intelligence της Google, έχει σχεδιάσει κυκλώματα και αλγόριθμους για την Apple κι είναι υποστηρήκτρια του diversity στην τεχνητή νοημοσύνη μέσω του οργανισμού της Black in AI.

Fatmah Baothman

H πρώτη γυναίκα στη Μέση Ανατολή που πήρε διδακτορικό δίπλωμα στην τεχνητή νοημοσύνη είναι η Fatmah Baothman που σήμερα είναι καθηγήτρια στο Κing Abdulaziz University Faculty of Computing & Information Technology.

Είναι συγγραφέας βιβλίων και άρθρων για τον τομέα της ΑΙ, ενώ ίδρυσε την Επιτροπή Τεχνητής Νοημοσύνης της Σαουδικής Αραβίας. Από τη θέση της στο Πανεπιστήμιο βοήθηκε να ξεκινήσει το τμήμα τεχνολογίας υπολογιστών για τις γυναίκες. Έχει επίσης κερδίσει δύο βραβεία στον τομέα αυτό από τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία κι είναι η πρώτη που το κατάφερε στη χώρα της.

Σκοπός της ζωής της είναι να εκπαιδεύσει γυναίκες στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και να πιέσει για την παρουσία τους στον κλάδο της τεχνολογίας στον επιχειρηματικό, αλλά και πολιτικό κόσμο στη Σαουδική Αραβία και όχι μόνο.

Dr. Yevgeniya (Jane) Pinelis

Η Jane Pinelis σε συνέντευξη Τύπου στο Πεντάγωνο. / Alex Wong/Getty Images/ Ideal Image

Είναι η Αρχηγός της AI Assurance στο κέντρο ερευνών Τεχνητής Νοημοσύνης του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ. Από αυτή τη θέση ηγείται μία ομάδα ελεγκτών και αναλυτών που προσπαθούν να αναπτύξουν συστήματα ΑΙ του Υπουργείου και ταυτόχρονα να εξασφαλίσουν ότι αυτά ακολουθούν τους κανόνες ηθικής που πρέπει να διέπουν την τεχνητή νοημοσύνη.

«Αν πραγματικά πιστεύουμε ότι η συμπερίληψη των φύλων φέρνει θετικά αποτελέσματα στη βιομηχανία της τεχνολογίας, που πιστεύω ότι ισχύει, τότε νομίζω ότι αυτό που έχουμε να κάνουμε είναι να φτιάξουμε την “αλυσίδα” των γυναικών σε αυτούς τους ρόλους. Πρέπει να ξεκίνησουμε από την πολύ πρώιμη εκπαίδευση και να ενθαρρύνουμε τα μικρά κορίτσια και τις νέες γυναίκες να σκεφτούν να αναλάβουν δουλειές στον χώρο της τεχνολογίας και της εθνικής ασφάλειας», έχει πει.

Miku Hirano

Η CEO της Cinnamon AI αποφάσισε να στρέψει το ενδιαφέρον της μέσα από την εταιρεία της στη χρήση της ΑΙ τεχνολογίας για να «επεκτείνει τις ανθρώπινες δυνατότητες». Ήταν έγκυος όταν το 2015 η αυτοκτονία ενός νεαρού στελέχους μίας εταιρείας της Ιαπωνίας, λόγω του στρες της δουλειάς του, τη σόκαρε και την έκανε να αφιερωθεί στο να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας για όλους.

«Ξεκίνησα να σκέφτομαι ότι αυτό το στιλ εργασίας δεν είναι αυτό που πρέπει να έχουμε και είναι στο χέρι της γενιάς μας να αλλάξει τα πράγματα για την επόμενη. Ο λόγος που κάνω αυτή τη δουλειά είναι για τα παιδιά μου. Όταν ξεκινήσουν να δουλεύουν, δεν θέλω να εργάζονται έτσι», έχει πει στο Insider.

Η εταιρεία της Cinnamon AI, επικεντρώνεται στο να εξαλείψει όλες τις επαναλαμβανόμενες εργασίες και στοχεύει στο να δουλεύουμε κάποτε μόνο για 3 με 4 ώρες την ημέρα.

Kate Crawford

H Kate Crawford και ο καλλιτέχνης, Trevor Paglen σε εκδήλωση του οίκου Prada στο Παρίσι το 2020. / Claudio Lavenia/Getty Images for Prada/Ideal Image

Η ερευνήτρια της Microsoft έχει ιδρύσει την ομάδα της εταιρείας Fairnes, Acoountability, Transparency and Ethics (FATE). Επιπλέον είναι διακεκριμένη καθηγήτρια στον τομέα της έρευνας στο NYU, διδάσκει στο κέντρο Civic Media του ΜΙΤ ενώ έχει κερδίσει τον τιμητικό τίτλο της καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο New South Wales.

Είναι γνωστή για την έρευνά της στις κοινωνικές επιπτώσεις των μεγάλης κλίμακας συστημάτων συλλογής πληροφοριών, των μηχανών εκμάθησης και του ΑΙ. Έχει γράψει σειρά άρθρων σε έγκριτά επιστημονικά και «λαϊκά» περιοδικά και θεωρείται AI Influencer.

Το project της Anatomy of an AI System που έφτιαξε σε συνεργασία με τον Vladan Joler, κέρδισε το βραβείο Brazley Design of the Year το 2019 και φιλοξενείται μόνιμα στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη. Επιπλέον το έργο που προέκυψε από τη συνεργασία της με τον καλλιτέχνη Trevor Paglen, με τίτλο Excavating.ai, κέρδισε το βραβείο Ayrton από τη Βρετανική Εταιρεία Ιστορίας της Επιστήμης.