ΕΜΦΥΛΗ ΒΙΑ

Αφγανιστάν: Τι είναι η Σαρία που επικαλούνται οι Ταλιμπάν και πώς ισοπεδώνει τις γυναίκες

Pierre Crom/Getty Images

Όσον αφορά τις γυναίκες, ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, στην πρώτη επίσημη συνέντευξη των ακραίων Ισλαμιστών μετά την ανακατάληψη της Καμπούλ τόνισε ότι «δεσμευόμαστε από τη Σαρία για τα δικαιώματα των γυναικών. Οι αδελφές μας, οι γυναίκες μας θα έχουν τα ίδια δικαιώματα, θα μπορούν να επωφεληθούν από τα δικαιώματά τους, θα μπορούν να έχουν δραστηριότητες σε διαφορετικούς τομείς και ευκαιρίες για εκπαίδευση, πρόσβαση στην υγεία» είπε και για μία έστω στιγμή, ξεγελαστήκαμε από τις λέξεις αυτού του ανθρώπου λες και υποσχόταν κάτι πραγματικά καλό. Πολύ γρήγορα προσγειωθήκαμε ανώμαλα στην πραγματικότητα.

Τι είναι η Σαρία;

Η Σαρία είναι ο ιερός Μουσουλμανικός Νόμος. Σημαίνει «το μονοπάτι που οδηγεί στον Αλλάχ». Είναι ο ασφαλής και σίγουρος δρόμος που θα οδηγήσει τον μουσουλμάνο στη σωτηρία κατά την Ημέρα της Κρίσεως. Είναι και επιβάλλεται ως νόμος από τη στιγμή που για το (ακραίο) Ισλάμ δίκαιο και θρησκεία ταυτίζονται.

Για τη Σαρία προφανώς η ισότητα ανδρών- γυναικών είναι κάτι το άγνωστο και συνειδητά μακρινό. Καθιερώνει την υπεροχή του αρσενικού έναντι του θηλυκού και όλα ρυθμίζονται σύμφωνα με αυτή την αναντιστοιχία. Ο γάμος, το διαζύγιο, τα δικαιώματα των παιδιών, η επιμέλειά τους σε περίπτωση διαζυγίου, οι κανόνες συμπεριφοράς και εμφάνισης είναι φτιαγμένα υπέρ των ανδρών και καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών.

Και για να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο, τι γράφει η Σαρία για τις γυναίκες:

«Οι άνδρες είναι ανώτεροι των γυναικών ένεκα της ιδιότητος δι’ ης ο Θεός ύψωσεν τους μεν επί των δε, και διότι οι άνδρες προικίζουσι τας γυναίκας εκ του πλούτου αυτών. Αι ενάρετοι γυναίκες είναι ευπειθείς και υπήκοοι, τηρούσι μετά προσοχής, κατά την απουσίαν των ανδρών αυτών, ό,τι ο Θεός διέταξε να τηρήται ανέπαφον. Ονειδίζεται εκείνας, ων την απείθειαν πτοείσθε. Θέλετε ορίσει εις αυτάς
χωριστήν κοίτην, έστε προς αυτάς ευμενείς. Ο δε Κύριος είναι ύψιστος και μέγας».

Μεταξύ άλλων η Σαρία νομιμοποιεί την πολυγαμία των ανδρών, αφού παράλληλα προς τις νόμιμες γυναίκες ο κάθε μουσουλμάνος μπορεί να έχει απεριόριστο αριθμό παλλακίδων.

Το διαζύγιο είναι μια πολύ εύκολη διαδικασία για τους άνδρες. Αν το ζητήσει η γυναίκα, ο σύζυγός της έχει το δικαίωμα να την ξυλοκοπήσει. Διαζύγια κοινή συναινέσει επιτρέπονται μόνο με καταβολή αποζημίωσης στον σύζυγο. Αλλά δεδομένου πως στις περισσότερες γυναίκες δεν επιτρέπεται να δουλέψουν και να είναι ανεξάρτητες, πώς είναι δυνατόν να αποζημιώσουν;

Κι όμως, ισχύει και στην Ελλάδα

Παραδόξως, η Ελλάδα είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που έχει αποδεχτεί τη Σαρία κυρίως για τη μειονότητα των μουσουλμάνων στη Θράκη, την ώρα που η Τουρκία την έχει καταργήσει εδώ και δεκαετίες με απόφαση του Κεμάλ Ατατούρκ. Μέρος του απολιθωμένου ισλαμικού δικαίου που αφορά τον γάμο, το διαζύγιο, την κηδεμονία ανηλίκων και την κληρονομιά έχει ενταχθεί στην ελληνική έννομη τάξη και δεν είναι λίγες οι φορές που έχει υπερισχύσει του αστικού δικαίου.

Βάσει αυτού, ο εκάστοτε τοπικός ιεροδίκης (ένας από τους τρεις διορισμένους μουφτήδες της Ξάνθης, της Κομοτηνής και του Διδυμότειχου ή ένας από τους άλλους δύο εκλεγμένους από τη μουσουλμανική μειονότητα αλλά μη αναγνωρισμένους από το ελληνικό κράτος) επιλύει οικογενειακές διαμάχες ερμηνεύοντας το Κοράνι. Μάλιστα το 2018, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καταδίκασε ομόφωνα τη χώρα μας για διακρίσεις σε βάρος των μουσουλμάνων της Θράκης, όπου το ειδικό ισλαμικό δίκαιο υπερισχύει του ελληνικού αστικού Δικαίου. Αφορμή για να γίνει αυτό ήταν η προσφυγή μιας 65χρονης χήρας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,αφού η ελληνική δικαιοσύνη απέτυχε να τη διακαιώσει στο ζήτημα της κληρονομιάς του συζύγου της. Η γυναίκα αναγκάστηκε να υπερασπιστεί τον εαυτό της όταν συγγενείς του εκκλιπόντος που προσέφυγαν στο τοπικό τους Ιεροδικείο πέτυχαν, με μια απόφαση του μουφτή, να πάρουν μέρος της κληρονομιάς που εκείνος της είχε αφήσει.

Για τους Ταλιμπάν η ακραία Σαρία ήταν πάντα μονόδρομος

Η Σαρία (Sharia) λοιπόν ως οδηγός ορθοπραξίας έχει αντίκτυπο σε κάθε πτυχή της ζωής των Μουσουλμάνων και όλα εξαρτώνται από το πόσο αυστηρά ακολουθείται από την εκάστοτε κοινωνία. Ο κάθε μουσουλμάνος την αντιλαμβάνεται διαφορετικά. Για τους Ταλιμπάν όμως η σκληροπυρηνική της εκδοχή είναι και η απαράβατη. Οι ερμηνείες είναι «ανοιχτές» στην πράξη αφού πρόκειται για ένα σύνολο χιλιάδων κειμένων- γεγονός που καθιστά την υπακοή στο συγκεκριμένο θεοκρατικό μανιφέστο ακόμα πιο αδυσώπητο ειδικά για τις γυναίκες.

Και στην πρώτη μαύρη πενταετία τους, οι Ταλιμπάν στη Σαρία υποτάσσονταν. Αυτήν επικαλούνταν ακόμα και για την απαγόρευση της μουσικής. Τα κορίτσια έπρεπε να φοράνε μπούρκα από τα 8 τους χρόνια και μέχρι να πεθάνουν. Τα τακούνια απογορεύονται, ακόμα και η έξοδος μιας γυναίκας στο μπαλκόνι. Αν τα νύχια τους είναι βαμμένα, τα δάχτυλα κόβονται.

Βίαιες τιμωρίες όπως ο λιθοβολισμός, το μαστίγωμα, οι ακρωτηριασμοί και η καλυμμένη από την κορυφή ως τα νύχια εμφάνιση για τις γυναίκες είναι πρακτικές που φέρουν τις ευλογίες της Σαρία.

Εδώ και δεκαετίες διεξάγονται συζητήσεις για τη θέση της γυναίκας και τη νομιμότητα των βάναυσων σωματικών ποινών που προβλέπονται στη Σαρία. Κι όσο κι αν οι Ταλιμπάν επιχειρούν να δείξουν ένα πιο μετριοπαθές πρόσωπο υποσχόμενοι «ελευθερίες» εντυπωσιασμού ώστε να επιβληθούν ενδεχομένως πιο δραστικά ή για να κερδίσουν εύκολα ένα κομμάτι της διεθνούς κοινής γνώμης (αν τους ενδιαφέρει αυτό), η απαξίωσή τους για τις γυναίκες είναι τόσο μεγάλη και βαθιά που στην πρώτη ευκαιρία «ανυπακοής», δύσκολα θα μπορέσουν να αντισταθούν στη σύνθλιψή τους. Οι φόβοι των γυναικών στο Αφγανιστάν είναι πέρα για πέρα αληθινοί και δύσκολα θα διαλυθούν.