Αγαπάς τη δουλειά σου; Ίσως σαμποτάρεις την ψυχική σου υγεία
- 29 ΝΟΕ 2022
Ακόμη και οι πιο δημιουργικοί άνθρωποι στον πλανήτη και εκείνοι που αγαπούν τη δουλειά τους, έρχονται αντιμέτωποι με επαγγελματικές προκλήσεις. Πολλές από αυτές μάλιστα μπορεί να απειλούν ακόμα και την σωματική και την ψυχική τους υγεία. Μια από αυτές τις προκλήσεις είναι και το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης, ευρέως γνωστής και ως burnout.
Το burnout είναι συνήθως ύπουλο. Όταν μιλάμε για επαγγελματική εξουθένωση, μιλάμε για μια αργή διαδικασία. Η έννοια στην πραγματικότητα, είναι τόσο περίπλοκη, που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) το 2019 χρειάστηκε να την ορίσει επίσημα ως σύνδρομο.
Η πανδημία του COVID-19, μπορεί να έκανε πιο δημοφιλή την έννοια του burnout, ωστόσο στην πραγματικότητα βρισκόμασταν ήδη σε μια «πανδημία» επαγγελματικής εξουθένωσης πριν τον COVID. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2019, το 76% των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης, ανέφεραν ότι αισθάνονται εξαντλημένοι στη δουλειά τουλάχιστον «μερικές φορές». Περίπου το 28% αυτών των ερωτηθέντων είπε ότι βίωνε burnout «πολύ συχνά» ή «πάντα».
Pexels
Πώς θα καταλάβεις ότι βιώνεις burnout
Σύμφωνα με τον σχετικό ορισμό του ΠΟΥ, η επαγγελματική εξουθένωση είναι ένα «επαγγελματικό φαινόμενο» που προκύπτει από χρόνιο στρες στο χώρο εργασίας που δεν έχει αντιμετωπιστεί επιτυχώς. Αν και η επαγγελματική εξουθένωση καθιστά τους ανθρώπους ευάλωτους σε ασθένειες όπως η κατάθλιψη, δεν είναι ασθένεια από μόνη της.
Το burnout μπορεί να χαρακτηριστεί πιο συγκεκριμένα από τρία συμπτώματα: Eξάντληση, κυνισμός και αίσθημα ματαιότητας που οδηγεί σε έλλειψη αποτελεσματικότητας.
Όσοι πάσχουν από επαγγελματική εξάντληση, τείνουν να έχουν έναν συνδυασμό και των τριών συμπτωμάτων. Aλλά ανάλογα με τη φύση της εργασίας σου, μπορεί να εμφανίσεις κάποιο σύμπτωμα, πιο συχνά ή πιο έντονα σε σχέση με τα υπόλοιπα. Το burnout δεν είναι απλά σωματική κούραση, αλλά ένα ισχυρό αίσθημα ότι δεν έχεις τίποτα άλλο να δώσεις. Είσαι συναισθηματικά άδεια.
Το burnout στα δημιουργικά επαγγέλματα
Φυσικά, η πηγή εξάντλησης για εκείνους που ασκούν επαγγέλματα όπως η υγειονομική περίθαλψη, δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτήν, όσων εργάζονται σε δημιουργικούς τομείς. Αλλά για τους δημιουργικούς επαγγελματίες, τα ίδια συναισθήματα κενού, μπορεί να εκδηλωθούν ως απώλεια έμπνευσης.
Όταν μιλάμε για δημιουργικά επαγγέλματα, μιλάμε για εργασία που είναι χρήσιμη, αλλά ασυνήθιστη. Συχνά, οι άνθρωποι που εργάζονται σε αυτούς τους τομείς, είναι πραγματικά αναγκασμένοι να κάνουν καλή δουλειά. Το «ασυνήθιστο» όμως που απαιτεί η φύση της δουλειάς, μπορεί να είναι πολύ δύσκολο, αν βιώνουν burnout.
Γιατί είναι πιο επιρρεπείς στο burnout όσοι αγαπούν τη δουλειά τους
Εάν είσαι ιδιαίτερα παθιασμένη με τη δουλειά σου – όπως τείνουν να είναι οι δημιουργικοί επαγγελματίες – η έρευνα δείχνει ότι μπορεί στην πραγματικότητα να είσαι πιο επιρρεπής στην επαγγελματική εξουθένωση από τους λιγότερο ενθουσιώδεις συναδέλφους σου.
Tο πάθος και η δέσμευση που δείχνεις για τη δουλειά σου, μπορεί μακροπρόθεσμα να σαμποτάρει την ψυχική σου υγεία. Αυτό δεν σημαίνει ότι η δουλειά σου, δεν πρέπει να σε ενθουσιάζει. Αλλά αυτός ο ενθουσιασμός, είναι πιο πιθανό να μειωθεί και να οδηγήσει σε burnout εάν η δουλειά, γίνει το μοναδικό επίκεντρο της ζωής.
Η αυτοφροντίδα μπορεί (σε κάποιο βαθμό) να αποτρέψει το burnout
Προφανώς, το να αγνοείς τις επαγγελματικές σου υποχρεώσεις, δεν είναι μια ρεαλιστική επιλογή. Αν υποφέρεις από burnout, αυτές οι πράξεις αυτοφροντίδας που κοροϊδεύουμε μερικές φορές, όπως το να κάνεις μια μάσκα προσώπου ή ένα μανικιούρ, στην πραγματικότητα έχουν αποτέλεσμα.
Το πάθος που έχεις για τη δουλειά σου, μπορεί άλλωστε να φτάσει τόσο μακριά, όσο φροντίζεις τον εαυτό σου. Αν δεν φροντίζεις τον εαυτό σου, δεν μπορείς πραγματικά να φροντίσεις για οτιδήποτε άλλο υπάρχει στη ζωή σου.
Μην ανησυχείς. Αυτός δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να κάνεις εντατικά μαθήματα yoga και διαλογισμού. Μια απλή πράξη συμπόνιας, μπορεί να βοηθήσει πολύ στη μείωση των συναισθημάτων κυνισμού. Αυτό θα μπορούσε να είναι χρόνος για εθελοντισμό ή ακόμα και μια πράξη τόσο απλή, όσο το να βγεις με έναν συνάδελφο για καφέ.
Οι ευθύνες που έχει κάθε χώρος εργασίας
Είναι σημαντικό στο σημείο αυτό να αναφέρουμε το προφανές. Το σύνδρομο επαγγελματικής εξάντλησης, είναι ένα εργασιακό φαινόμενο. Η εξάσκηση της αυτοφροντίδας, οι μέρες άδειας, η αποσύνδεση σε λογική ώρα, μπορεί να γίνει από το άτομο. Τα υπόλοιπα έχουν να κάνουν με το χώρο εργασίας.
Αξιολογώντας τις προσωπικές σου αξίες, μπορείς να αναζητήσεις ένα εργασιακό περιβάλλον που δίνει προτεραιότητα στις ίδιες αξίες.
Λαμβάνοντας υπόψη τις δραστικές αλλαγές στον συλλογικό τρόπο εργασίας τα τελευταία χρόνια, οι προτεραιότητές σου, μπορεί να είναι πολύ διαφορετικές από ό,τι πριν από τρία χρόνια. Η ιδέα της επιδίωξης ουσιαστικής δουλειάς στην πραγματικότητα προέκυψε από τη Μαύρη Πανούκλα, όταν η Ευρώπη έχασε περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού της. Για πρώτη φορά, οι άνθρωποι τότε είπαν: «Δεν χρειάζεται απλώς να κάνω τη δουλειά που γεννήθηκα να κάνω. Μπορώ να κάνω αυτό που με ενδιαφέρει».
Μια άλλη εκδοχή αλλαγής συναντάμε και στην εποχή της Μεγάλης Παραίτησης. Αυτά τα σημαντικά γεγονότα της ζωής πραγματικά ωθούν τους ανθρώπους να αναθεωρήσουν τι θέλουν να κάνουν στη ζωή τους.
