Άγχος και γονιμότητα: ποια η σχέση τους;

Πέρα, λοιπόν, από τα ιατρικά προβλήματα που μπορούν να μειώσουν τη γονιμότητα, τα οποία ως επί το πλείστον μπορούν να λυθούν με τη βοήθεια της σύγχρονης ιατρικής, τα σημερινά ζευγάρια καλούνται να αντιμετωπίσουν αυτούς τους νέους και πολλές φορές αστάθμητους παράγοντες όπως είναι το άγχος. Πράγματι έχει αποδειχθεί ότι τα άτομα που υποφέρουν από κάποιου βαθμού αγχώδους διαταραχής δυσκολεύονται περισσότερο να επιτύχουν μία εγκυμοσύνη.

Οι λόγοι πίσω από αυτό το γεγονός δεν είναι απόλυτα ξεκάθαροι. Φαίνεται πως το άγχος επηρεάζει τα επίπεδα των ορμονών που εμπλέκονται στην φυσιολογική αναπαραγωγική λειτουργία. Από εξελικτικής πλευράς πιστεύεται ότι αυτό είναι μία άμυνα του οργανισμού ώστε να αποτρέπεται η εγκυμοσύνη σε δυσμενείς καταστάσεις (πχ. πολέμους, ξηρασίες κτλ.), με σκοπό την καλύτερη επιβίωση του οργανισμού και την αναμονή ιδανικότερων συνθηκών για την αναπαραγωγή. Είναι γεγονός πως τα υψηλά επίπεδα άγχους διαταράσσουν το γυναικείο καταμήνιο κύκλο και πολλές φορές οδηγούν και στην αμηνόρροια. Από την άλλη πλευρά, το έντονος στρες δύναται να μειώσει τον αριθμό σπερματοζωαρίων στους άνδρες. 

Το θετικό είναι ότι το άγχος δε φαίνεται να επηρεάζει τα αποτελέσματα σε γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση, σύμφωνα με έρευνες. Σε αυτήν την περίπτωση πράγματι η ενορχήστρωση του γυναικείου κύκλου γίνεται από τον ιατρό και οι ορμόνες παρέχονται εξωγενώς. Όποιοι και να είναι οι λόγοι πάντως, ένα είναι σίγουρο: το άγχος είναι ένα ισχυρότατο αντισυλληπτικό.

Το άγχος μπορεί να προϋπάρχει σε άτομα που υποφέρουν από αγχώδη διαταραχή ή να είναι αποτέλεσμα των έντονων ρυθμών του σύγχρονου τρόπου ζωής. Άλλες φορές είναι αποτέλεσμα της ίδιας την αναπαραγωγικής επιθυμίας. Είναι αρκετά εύκολο ένα ζευγάρι που δυσκολεύεται να επιτύχει μία εγκυμοσύνη να μπει σε έναν φαύλο κύκλο άγχους, τρέφοντας την ιδέα ότι κάτι δεν πάει καλά και μειώνοντας έτσι ακόμα περισσότερο τις πιθανότητες μίας εγκυμοσύνης. Πολλές φορές το ζευγάρι μπαίνει σε ψυχοφθόρες διαδικασίες όπως οι προγραμματισμένες επαφές, συχνά σε πιεσμένα ωράρια, αυξάνοντας αφενός το άγχος της σύλληψης και αφετέρου φθείροντας την συντροφική και την ερωτική του σχέση. Είναι καθημερινά τα παραδείγματα ζευγαριών που απέκτησαν το παιδάκι τους ενώ ήταν σε διακοπές, όταν σταμάτησαν να προσπαθούν μηχανικά και απλά άρχισαν να ξαναζούν σαν σύντροφοι.

Είναι ξεκάθαρο ότι το άγχος επηρεάζει όλες τις λειτουργίες μας και ιδιαίτερα την αναπαραγωγή μας ικανότητα. Όταν αυτό είναι παθολογικό θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με τη βοήθεια κάποιου ψυχολόγου/ψυχιάτρου. Σε περιπτώσεις όπου είναι αποτέλεσμα του μοντέρνου τρόπου ζωής είναι καλό πάντα να του δίνουμε τις διαστάσεις που του αρμόζουν, κάνοντας κάθε τόσο έναν επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων μας και δίνοντας λίγο περισσότερο χρόνο στον εαυτό μας. Τέλος θα πρέπει να είμαστε πάντα καλά ενημερωμένοι ως προς τις πιθανότητες σύλληψης στις διάφορες ηλικίες και τις δυνατότητες που μας προσφέρει η ιατρική ώστε να μπορούμε να παίρνουμε ρεαλιστικές αποφάσεις όσον αφορά στον οικογενειακό μας προγραμματισμό και να αποφεύγουμε να τον αναβάλλουμε υπερβολικά πέφτοντας έτσι θύματα του άγχους της τελευταίας στιγμής.

* Ευχαριστούμε τον Τζεννάρο Καστάλντο, χειρουργό, μαιευτήρα, γυναικολόγο.

Λεωφ. Ειρήνης 14, 15121

Πεύκη, Αττική

email:castaldo-gennaro@hotmail.com