Anne McLaren: Η ζωολόγος που έδωσε στον πλανήτη την εξωσωματική γονιμοποίηση

Η Anne Laura Dorinthea McLaren, όπως ήταν το πλήρες όνομα της, γεννήθηκε στις 26/4 το 1927, στο Λονδίνο. Έως τον θάνατο της (7/7/2007, σε αυτοκινητικό δυστύχημα) βραβεύτηκε με τις υψηλότερες των τιμών στη χώρα της. Για παράδειγμα, το 1993 έγινε Dame (το Sir στη γυναικεία εκδοχή). Την είχε καλέσει και η Βασίλισσα Ελισάβετ για γεύμα, στο Buckingham Palace.

Aλλά τι ακριβώς ανακάλυψε η Anne McLaren;

Η κόρη Sir και υπουργού (Henry McLaren) και φοιτήτρια ζωολογίας στην Οξφόρδη, ασχολήθηκε με τη γενετική των κουνελιών, πριν μελετήσει τους νευροτροπικούς ιούς ποντικιών. Τη χρονιά που πήρε το διδακτορικό, παντρεύτηκε τον συμφοιτητή της Dr. Doland Michie. Μαζί εργάστηκαν στο University College London, πριν μεταφερθούν στη Βασιλική Κτηνιατρική Ακαδημία.

Εκεί, όπως γράφει το Pretty Smart Science η Anne McLaren μελέτησε πώς το περιβάλλον της μήτρας -οι ορμόνες, τα θρεπτικά συστατικά και το μέγεθος του πλακούντα- μπορεί να επηρεάσει την πρώιμη σκελετική ανάπτυξη των ποντικών. Για να καταφέρει να δει και να καταγράψει τα στοιχεία, χρειάστηκε να ‘φτιάξει’ τεχνικές που δεν υπήρχαν έως τότε. Μια ήταν η μεταφορά εμβρύων σε παρένθετες μητέρες -ποντίκια.

H Anne McLaren είχε κάνει την πρώτη επιτυχημένη ανάπτυξη και γέννηση ποντικιού in vitro. Δηλαδή, με τον εξοπλισμό του εργαστηρίου. Το μεγάλωμα του εμβρύου γινόταν εργαστηριακά, μετά αυτό μεταφερόταν στη μήτρα του θηλυκού ποντικιού και εκεί εξελισσόταν έως την υγιή γέννηση.

Το 1958 δημοσίευσε τα ευρήματα της δουλειάς που είχε κάνει με τον John Biggers στο Journal. Για την ακρίβεια, έγραψε ότι υπό τις σωστές συνθήκες, τα ποντίκια μπορούν να γεννήσουν μωρά, τα οποία έχουν ‘συλληφθεί’ σε δίσκο του εργαστηρίου, πριν μεταφερθούν στις μήτρες τους. Για πρώτη φορά απέδειξε πως το σπέρμα με τα ωάρια μπορούν να ‘συναντηθούν’ έξω από τη μήτρα της μητέρας και να δημιουργήσουν ένα υγιές έμβρυο. Είχε μόλις εξηγήσει την In Vitro Fertilization (IVF), δηλαδή την εξωσωματική γονιμοποίηση.

Αυτή η έρευνα της Anne McLaren είναι γνωστή ως ‘μια εκ των πιο σημαντικών, στην ιστορία της αναπαραγωγικής βιολογίας και της ιατρικής’. Ενόσω μελετούσε τα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής των ποντικιών -και τελικά των ανθρώπων- απέκτησε τρία παιδιά. Χώρισε όταν εκδόθηκε η μελέτη της -το 1959. Τότε μετακόμισε στο Ινστιτούτο Γενετικής Ζώων στο Εδιμβούργο, για να αφοσιωθεί στο έργο της, ενώ φρόντιζε μόνη τα παιδιά της. Οι ανάγκες του διπλού αυτού ρόλου την έκαναν εκ των πιο δυνατών συνηγόρων της υποχρέωσης της κυβέρνησης να βοηθά.

Είκοσι χρόνια μετά την ανακάλυψη της Anne McLaren γεννήθηκε το πρώτο «παιδί του σωλήνα» -που για την ακρίβεια ήταν του δίσκου.

Το πρώτο παιδί που γεννήθηκε με IVF ήταν η Louise Brown, στις 25/7 του 1978. Για χρόνια τη φώναζαν με το χαριτωμένο (not) ‘το παιδί του σωλήνα’. Για να είμαστε ακριβείς, ήταν το παιδί του τρυβλίου Πέτρι (Petri disk), ρηχό, γυάλινο ή πλαστικό πιάτο που χρησιμοποιείται από βιοεπιστήμονες, για την καλλιέργεια μικροοργανισμών. Για την ιστορία, πήρε το όνομα αυτού που το έφτιαξε.

Σε ερώτηση που είχε τεθεί στον Καρδινάλιο Albino Luciani, τότε Πατριάρχη της Βενετίας και μετά Πάπα Ιωάννη Παύλο Ι, επί της IVF είχε εκφράσει τις ανησυχίες του για το ενδεχόμενο να οδηγήσει η τεχνητή γονιμοποίηση στη χρησιμοποίηση των γυναικών ως «εργοστασίων βρεφών». Αρνήθηκε να καταδικάσει τους Brown για την επιλογή τους, καθώς όπως είπε ήθελαν πολύ να αποκτήσουν ένα παιδί -και μετά 9 χρόνια άκαρπων προσπαθειών δοκίμασαν κάτι που δεν είχε δοκιμάσει έως τότε άλλος.

Η σύλληψη της μικρότερης αδελφής της Louise, Natalie έγινε επίσης με εξωσωματική γονιμοποίηση τέσσερα χρόνια μετά. Ήταν το τέταρτο παιδί της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Το Μάιο του 1999 η Natalie έγινε η πρώτη σύλληψη με IVF που γέννησε το δικό της παιδί -με φυσιολογικό τοκετό.

Fact: Η Anne McLaren συνέχισε να ερευνά την τεχνητή γονιμοποίηση και να μετέχει σε όλες τις συζητήσεις που γίνονταν, για το ηθικό κομμάτι της. Όπως γράφει η New Scientist έπαιξε ενεργό ρόλο σε όλες τις επιτροπές που δημιουργήθηκαν, ώστε να προφυλαχθούν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Το 1991 έγινε γραμματέας εξωτερικών της Βασιλικής Εταιρίας του Ηνωμένου Βασιλείου, παλαιότερου επιστημονικού σώματος του πλανήτη. Ήταν η πρώτη γυναίκα που είχε πάρει γραφείο, σε 331 χρόνια.

Από την Brown, τo 1978 έως τον Ιούλιο του 2018 και το συνέδριο που είχε γίνει στη Βαρκελώνη, εκτιμήθηκε πως περισσότερα από 8.000.000 παιδιά είχαν έλθει στον κόσμο με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Οι καθ’ ύλην αρμόδιοι (εκπρόσωποι της Εuropean IVF Monitoring, κοινοπραξίας που παρακολουθεί όσα γίνονται, μελετώντας τα εθνικά μητρώα) ενημέρωσαν ότι έλειπαν στοιχεία από την Κίνα που θεωρείται η Νο1 χώρα του κόσμου σε εξωσωματική γονιμοποίηση, αλλά και 100 κλινικών της Ινδίας.