Annie Ernaux: 5 πράγματα που δεν ξέρεις για την πρώτη Γαλλίδα συγγραφέα με Νόμπελ Λογοτεχνίας

Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας συνοδεύεται από ένα διόλου ευκαταφρόνητο χρηματικό βραβείο από την Σουηδική Ακαδημία, ύψους 10 εκατομμυρίων σουηδικών krona, δηλαδή περίπου 917 χιλιάδων ευρώ. Η Annie Ernaux δήλωσε ότι το βραβείο ήταν για εκείνη «μεγάλη τιμή».

Ο πρόεδρος της επιτροπής, Anders Olsson δήλωσε ότι το έργο της 82 ετών συγγραφέως είναι «θαυμαστό και διαχρονικό». Όπως ανέφερε, χρησιμοποίησε «θάρρος και κλινική οξύνοια» για να πει τις αυτοβιογραφικές ιστορίες της που αναδεικνύουν τις «αντιφάσεις της κοινωνικής εμπειρίας και περιγράφουν την ντροπή, την ταπείνωση τη ζήλια ή την αδυναμία να δεις ποιος είσαι».

Η Annie Eranux είναι η πρώτη Γαλίδα συγγραφέας που κερδίζει το Νόμπελ Λογοτεχνίας (και 17η γυναίκα στο σύνολο) και είπε σε δημοσιογράφους ότι το βραβείο δημιούργησε για εκείνη την ευθύνη να συνεχίσει να μάχεται κατά της αδικίας, υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών και των καταπιεσμένων, σύμφωνα με το AFP.

Είναι η συγγραφέας σημαντικών βιβλίων μεταξύ των οποίων τα: Ο τόπος, Μια γυναίκα, Τα χρόνια και Το γεγονός, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Συνολικά έχει γράψει 23 βιβλία που έχουν μεταφραστεί σε τουλάχιστον 36 γλώσσες. Μέσα από αυτά θα μάθεις πολλά για τη ζωή της Annie Ernaux. Μέχρι τότε, ακολουθούν 5 πράγματα που ίσως δεν ξέρεις για εκείνη.

Η πρώτη φορά που ένιωσε ντροπή

Η Annie Ernaux γεννήθηκε το 1940 στη Νορμανδιά και το ξεκίνημα της ζωής της ήταν «φτωχικό, αλλά φιλόδοξο», όπως είπε για εκείνη ο Anders Olsson. Οι γονείς της είχαν μία καφετέρια κι ένα μανάβικο και όταν γνώρισε κορίτσια της μεσαίας τάξης ένιωσε «ντροπή για τους γονείς της που ήταν στην εργατική τάξη και τον περίγυρό» της, για πρώτη φορά, όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα της. Αυτό ήταν που αργότερα διοχέτευσε στα βιβλία της.

Το βασικά θέματα των βιβλίων της είναι «το σώμα και η σεξουαλικότητα. Οι σχέσεις. Η κοινωνική ανισότητα και η εμπειρία του να αλλάζεις τάξη μέσω της εκπαίδευσης. Ο χρόνος και η μνήμη. Και η αγωνιώδης ερώτηση του πώς γράφεις γι’ αυτές τις εμπειρίες ζωής», αναφέρει στην ιστοσελίδα της η συγγραφέας.

Το πρώτο της βιβλίο εκδόθηκε όταν ήταν 34 ετών

Το πρώτο της βιβλίο, Les Armoires vides, στα αγγλικά Cleaned Out εκδόθηκε το 1974. Σύμφωνα με την Annie Ernaux, έγραψε μυστικά το βιβλίο της, προποιούμενη ότι δούλευε το διδακτορικό της. Όταν το βιβλίο εκδόθηκε, ο σύζυγός της θύμωσε και της είπε: «Αν είσαι ικανή να γράφεις στα κρυφά ένα βιβλίο, τότε είσαι ικανή και να με απατάς». Ήταν 34 ετών.

Είχε γράψει για την παιδική της ηλικία και την επικίνδυνη, παράνομη άμβλωση που είχε κάνει το 1974. Αργότερα έγραψε για την ίδια εμπειρία το L’ Evenement, δηλαδή Το Γεγονός που προτάθηκε το 2000 για το βραβείο Goncourt. Το συγκλονιστικό Γεγονός, μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη κερδίζοντας τον Χρυσό Λέοντα του 2021 στη Βενετία.

«Έγραψα Το Γεγονός για να συντηρήσω τη μνήμη για τη βαναυσότητα που υπέστησαν εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες. Μπορεί να είναι σοκαριστικό αυτό που θα πω, αλλά αυτό προσπάθησα να κάνω με Το Γεγονός: Να δώσω ένα είδος μεγαλείου σε μία πράξη τόσο συνδεδεμένη με το σώμα, τον θάνατο, τον χρόνο», είχε πει η Annie Erneaux στον Guardian.

Τα χρόνια, έδωσαν στην Annie Ernaux φτερά να πετάξει

Η Ernaux δεν ήταν γνωστή έξω από τη Γαλλία, αλλά αυτό άλλαξε όταν εξέδωσε το 2008 το έργο της, Τα χρόνια. Το βιβλίο στο οποίο έχει χρησιμοποιήσει το «αυτή» αντί για το «εγώ», παρόλο που μιλά για τη δική της ζωή, κέρδισε τα βραβεία Francoise -Mauriac και Marguerite Duras, ενώ το 2019 ήταν εκείνο που εξασφάλισε στη συγγραφέα υποψηφιότητα για το διεθνές βραβείο Booker.

«Δεν είμαι συγγραφέας που επικεντρώνεται στα συναισθήματα κι αυτό δεν είναι το θέμα του βιβλίο Τα χρόνια. Η ουσία είναι να μην μιλάς επί προσωπικού. Το προσωπικό μπορεί να βγει μέσα από τις λεζάντες των φωτογραφιών», είχε πει στον Guardian για το βιβλίο που ακολουθεί τη ζωή μιας γυναίκα για 60 χρόνια, αναμειγνύοντας προσωπικούς στοχασμούς με παρατηρήσεις για το πώς αλλάζει η κοινωνία.

Η Annie Ernaux υποστηρίζει το κίνημα #MeToo

Όταν η Catherine Deneuve δήλωνε ότι το κίνημα #MeToo το έχει παρακάνει, η Annie Ernaux απαντούσε: «Ντράπηκα τόσο πολύ για τη Deneuve όταν είπε αυτό που είπε. Ήταν η σκέψη μίας ομάδας προνομιούχων γυναικών. Για να είμαι ειλικρινής το βρήκα αηδιαστικό, αυτή είναι η λέξη. Είμαι σε πλήρη συμφωνία με το #MeToo».

«Σίγουρα υπάρχουν υπερβολές, αλλά το σημαντικό πράγμα είναι ότι οι γυναίκες δεν δέχονται αυτού του είδους της συμπεριφορές. Στην Γαλλία ακούμε τόσα πολλά για την κουλτούρα της αποπλάνησης που έχουμε, αλλά δεν είναι αποπλάνηση, είναι αντρική κυριαρχία. Η κακοποίηση δεν αφορά μόνο τον σεξουαλικό τομέα. Είναι παρουσά παντού, συμπεριλαμβανόμενης της λογοτεχνίας», πρόσθετε η Annie Ernaux.

Η Annie Ernaux είναι επί χρόνια υποστηρίκτρια των γυναικών. Γράφει και μιλά αναπολογητικά για την γυναικεία σεξουαλικότητα και έχει πει ότι τα πιο επιδραστικά βιβλία που διάβασε στη ζωή της ήταν το The Female Eunuch της Germaine Greer και Το δεύτερο φύλο της Simone de Beauvoir.

Ο μόνος της φόβος σε σχέση με τον χρόνο

Το 2019 η Annie Ernaux είχε πει στον Guardian ότι η πιο φωτεινή περίοδος της ζωής της ήταν μεταξύ των 45 και 60 ετών. «Είχα την εντύπωση ότι ήμουν πραγματικά μία ελεύθερη γυναίκα που έκανα ό,τι ήθελα. Ήταν περίοδος μεγάλης ελευθερίας για μένα, ένιωθα καλά με τη ζωή», είχε πει.

Στα 82 της συνεχίζει να απολαμβάνει τη ζωή της γιατί όπως και μία ηρωίδα της Simone de Beauvoir νιώθει ότι υπάρχει μία γλύκα στο να έχει μακρύ παρελθόν πίσω της, έτσι κι εκείνη λέει ότι «Είναι ένα συναίσθημα που μπορείς να έχεις σε αυτή την ηλικία και είναι πολύ θετικό». Το μόνο που δεν θέλει, είναι να χάσει τις μνήμες της ζωής της, όπως συνέβη στη μητέρα της. Μπροστά σε αυτό το ενδεχόμενο, είχε πει στους New York Times το 2020 ότι: «Ειλικρινά προτιμώ να πεθάνω τώρα, παρά να χάσω όλα όσα έχω δει και ακούσε. Η μνήμη για μένα είναι ανεξάντλητη».