Αρετή Γρηγοράτου: “Δεν είμαι γιατρός. Είμαι χωρίς σύνορα”

Η Αρετή Γρηγοράτου σπούδασε Δίοικηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από μία συγκυρία βρέθηκε στην ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. Μικρή είχε όνειρο να ταξιδέψει πολύ, μεγαλώνοντας έγινε η Μademoiselle Βlanche που με τα ξανθά μαλλιά της και τα καταγάλανα μάτια προκαλούσε την περιέργεια των παιδιών στη Ζάμπια.

Ως συντονίστρια ανθρώπινου δυναμικού έχει βρεθεί στην καρδιά του προβλήματος. Σεισμοί, τσουνάμι, ελονοσία, έμπολα. Μας μιλά για την πενταετή πορεία της στην ομάδα και νιώθει περήφανη για την επιλογή μιας ζωής χωρίς σύνορα.

Από παιδί είχα στο μυαλό μου τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. Ήξερα πως υπάρχει σαν οργάνωση. Είχα μία γενική εικόνα πως γιατροί πηγαίνουν στην Αφρική και βοηθούν τα παιδιά.

Πίστευα πως ψάχνουν μόνο γιατρούς. Δεν ήξερα πως χρειάζονται και διοικητικό και τεχνικό προσωπικό μέχρι που είδα μία ανάρτηση στη ιστοσελίδα τους

Είμαι συντονίστρια ανθρώπινου δυναμικού. Βρίσκομαι στην αποστολή και διαχειρίζομαι οτιδήποτε έχει σχέση με τους ανθρώπους της αποστολής.

Κάθε χώρα έχει διαφορετική νομοθεσία κι αυτό είναι ένα πολύ δύσκολο κομμάτι καθώς πρέπει να είσαι σωστά ενημερωμένη για να μη γίνει κάποιο λάθος. Ψάχνω κάποια πράγματα από πριν αλλά συνήθως πηγαίνω σε επείγουσες παρεμβάσεις οπότε όλα πρέπει να γίνουν κατά την άφιξη της ομάδας.

Το 2010 έχω τελειώσει το τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πηγαίνω στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.

Ήταν μία συγκυρία. Ξεκίνησα να δουλεύω πάνω στο αντικείμενο που σπούδασα αλλά κάποια στιγμή είπα στον εαυτό μου πως θέλω να κάνω κάτι που να μου αρέσει, κάτι που να με γεμίζει.

Ήμουν έτοιμη να υπογράψω σε μία άλλη οργάνωση. Πίστεψα πως η ζωή μου μπήκε σε τάξη και σκέφτηκα να βρω δραστηριότητες για τον ελεύθερο χρόνο μου.

Ήθελα να κάνω μία δωρεά σε μία μη κυβερνητική οργάνωση οπότε έτσι μπήκα στην ιστοσελίδα των γιατρών.

Αμέσως άλλαξαν όλα. Έστειλα κατευθείαν βιογραφικό και πέρασα από συνέντευξη. Φυσικά στην άλλη δουλειά που είχα σχεδόν συμφωνήσει δεν πήγα ποτέ.

Ήξερα πως είναι αυτό που ήθελα για τη ζωή μου απλά δεν ήξερα πως μπορούσα να πάω ακόμα κι αν δεν ήμουν γιατρός.

Ήθελα να φύγω για αποστολή. Πίστευα πως κάποια στιγμή στη ζωή μου θα το κάνω. Ήρθε πολύ νωρίτερα από ότι το είχα προγραμματίσει.

Είπα αυτό είναι, είχα δίκιο τελικά, αυτό ήθελα. Αυτή ήταν η πρώτη μου αντίδραση μετά την παρουσίαση για τους υποψήφιους εθελοντές. Πριν είχα απλά μία διαίσθηση.

Μόλις ανακοινώνω στους γονείς μου πως θα φύγω με τους Γιατρούς με αντιμετωπίζουν με έκπληξη. Είδαν τον ενθουσιασμό μου οπότε δε με επέτρεψαν.

Ο φόβος του άγνωστου με προβλημάτισε πριν την πρώτη μου αποστολή. Δε φοβήθηκα να μην πάθω κάτι

Η πρώτη μου αποστολή είναι επείγουσα παρέμβαση στην Αϊτή το 2010 για την επιδημία χολέρας. 2 Δεκεμβρίου έφυγα.

Μου κόπηκαν τα πόδια μόλις μου ανακοίνωσαν πως φεύγω. Ήταν σαν να έχω κερδίσει το λαχείο και ταυτόχρονα περνάω το δρόμο χωρίς να κοιτάζω και από τις δύο πλευρές.

Η στιγμή που άρχισε η ανησυχία ήταν όταν έπρεπε να φτιάξω τη βαλίτσα μου. Τι να βάλω μέσα; Τι πρέπει να πάρω μαζί μου;

Δε φοβάμαι πως θα κολλήσω κάποια ασθένεια. Υπάρχει σε κάθε αποστολή πρωτόκολλο ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος.

Στην περίπτωση του Έμπολα όλα ήταν διαφορετικά. Τότε είχα δεύτερες σκέψεις, είχα φόβο. Το συζήτησα με το ιατρικό τμήμα, μου εξήγησαν και το έκανα.

Σε κάθε αποστολή παίρνω μαζί μου τα δώρα που μου έκαναν οι φίλοι μου πριν το πρώτο ταξίδι.

Η πρώτη στιγμή που ένιωσα πως είμαι κομμάτι των Γιατρών ήταν όταν έφτασα στο αεροδρόμιο της Αϊτής και με περίμενε ένας οδηγός από την ομάδα. Ένας άνθρωπος που μέχρι τότε δεν ήξερα. Έψαχνα ανάμεσα στον κόσμο να βρω έναν άντρα που να φορά το γιλέκο των γιατρών και να κρατά ένα χαρτί. Μόλις τον είδα ένιωσα πως είμαι μέρος της ομάδας.

Η συμβουλή που κρατάω είναι να είμαι ευέλικτη. Μπορεί να τύχουν τόσα και πρέπει να είσαι έτοιμη να τα αντιμετωπίσεις.

Οι γιατροί είναι οι πρώτοι που θα μπούνε μέσα στο πρόβλημα και οι τελευταίοι που θα φύγουν

Στις πολύ δύσκολες στιγμές επειδή ήμασταν όλοι μαζί δεν φοβήθηκα. Υπήρχε η αδρεναλίνη της στιγμής αλλά φόβος όχι.

Για εμένα το πιο δύσκολο είναι όταν συμβαίνει κάτι στην Ελλάδα στην οικογένεια ή τους φίλους μου και δεν μπορώ να είμαι εκεί.

Δημιουργούνται φιλίες μέσα στην αποστολή. Φτιάχνεται ένας μηχανισμός ψυχολογικής στήριξης αφού με τους ανθρώπους της ομάδας συμβιώνεις 24 ώρες το 24ωρο για μήνες.

Δεν έχω νιώσει ποτέ πως θέλω να φύγω από κάποια αποστολή.

Υπάρχουν σχέσεις με τους ντόπιους. Δημιουργούνται σχέσεις, μαθαίνω τις ιστορίες τους. Αρκετές φορές μας έχουν καλέσει στα σπίτια τους. Είναι πολύ συγκινητικό.

Αυτό που μας χαρακτηρίζει είναι η ουδετερότητα. Αντιμετωπίζονται όλοι το ίδιο. Αυτό μας κάνει σεβαστούς από όλες τις πλευρές. Πολλές φορές οι ντόποιοι μας προστατεύουν. Τους εξηγούμε ποια είναι η δουλειά μας γιατί μπαίνουμε παρεμβατικά στην κοινωνία τους.

Ήρθαν οι άνθρωποι με τα άσπρα. Έτσι έλεγαν οι ντόπιοι όταν μας έβλεπαν στο Κονγκό. Φορούσαμε στολές για τον Έμπολα ώστε να μην υπάρχει ούτε ένα εκατοστό δέρματος γυμνό

Ο Έμπολα ήταν μία από τις περιπτώσεις που χρειαζόταν πολλή ενημέρωση. Υπήρχει η συνήθεια να πλένουν το νεκρό και να πίνουν το νερό ή να κρατάνε τα ρούχα όσων πέθαιναν. Κάτι τέτοιο σε αυτή την επιδημία ήταν αδύνατο να γίνει.

Μπαίναμε στα γραφεία με τα χέρια στις τσέπες για να μη χρειαστεί να κάνουμε χειραψία. Η αποστολή για τον Έμπολα ήταν σκληρή.

Κρατάω ημερολόγιο για να μην ξεχάσω τίποτα. Όταν το ξαναδιαβάζω βλέπω πόσο πολύ αλλάζει η ζωή από μέρα σε μέρα.

Η ηθική ικανοποίηση είναι πάρα πολύ μεγάλη όταν κλείνουμε μία αποστολή και λέμε πως το πρόβλημα έχει περάσει. Τότε ξεχνάς κάθε κούραση, κάθε δυσκολία.

Κάθε βράδυ σκέφτομαι πόσα έκανα μέσα στην ημέρα. Κάνω κάτι πολύ σημαντικό. Το αντιλαμβάνεσαι.

Αυτή η δουλειά είναι πολύ ανταποδοτική. Σε γεμίζει. Κάνεις τον απολογισμό και βλέπεις πως τελικά έχεις πάρει πιο πολλά από όσα έχεις δώσει.

Είσαι γιατρός; Όχι, είμαι χωρίς σύνορα. Έτσι απαντώ σε όσους με γνωρίζουν πρώτη φορά και με ρωτούν τι δουλειά κάνω

Το πιο εντυπωσιακό είναι πως οι άνθρωποι εκεί είναι ευτυχισμένοι παρόλο που ζουν σε συνθήκες που ούτε έχουμε φανταστεί. Μέσα σε όλα τα προβλήματα χαίρονται τη ζωή.

Μαθαίνεις να χωρίζεις τη ζωή σου σε ενότητες. Αυτό το μήνα θα είμαι εκεί, τον επόμενο κάπου αλλού.

Δε βάζω όρια. Λέω πως θα είμαι στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα μέχρι να χρειαστεί να το αφήσω ή μέχρι να το χορτάσω. Το δεύτερο πολύ δύσκολο.

Κάθε φορά που επιστρέφω στην Ελλάδα λέω πως είμαι κουρασμένη και μετά από 10 ημέρες έχω βαρεθεί και θέλω να φύγω ξανά.

Δεν είχα φανταστεί ποτέ πως θα βρεθώ σε κάθε σημείο του κόσμου και με αυτόν τον τρόπο, να μιλάω με τους ντόπιους, να τους μαθαίνω και να γίνομαι κομμάτι της ζωής τους. Να το είχα φανταστεί, όχι. Να το είχα ονειρευτεί, ναι.

Κοιτάω πίσω και είμαι πλήρης

***Φέτος οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κλείνουν 25 χρόνια προσφοράς. 25 χρόνια χωρίς σύνορα. Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων.

Photo Credits: MSF, Μαριλένα Σταφυλίδου