Ask the Mentor: Θέλω να εργαστώ ως διαχειρίστρια προγραμμάτων έρευνας. Πώς να ξεκινήσω;
- 22 ΜΑΙ 2024
Θέλω να εργαστώ στον τομέα της διαχείρισης χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων έρευνας όμως δεν ξέρω πώς να ξεκινήσω και τι δεξιότητες και γνώσεις χρειάζομαι. Απαντά η mentor του Women On Top, Μαριάννα Βεντουράτου, Manager της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας Δεδομένων COVID-19 και Παθογόνων.
Η γοητεία της διαχείρισης χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων έρευνας συνίσταται στο ότι δεν χρειάζεσαι απαραίτητα εξειδίκευση στον τομέα έρευνας που διαχειρίζεσαι, αν και, κάποιο background σε αυτόν μπορεί ασφαλώς να βοηθήσει. Για τα προγράμματα έρευνας χρειάζεσαι ενθουσιασμό για το αντικείμενο και τη προαγωγή της επιστήμης για το καλό της ανθρωπότητας (ιδεαλιστικό μεν, αλλά εγγυάται πως θα έχεις πάντα κίνητρο για αυτό που κάνεις) και εμπειρία στη διαχείριση καθαυτή (που θα χτίσεις σταδιακά). Ο ενθουσιασμός, λοιπόν, είναι απαραίτητος, μιας και είναι μια δουλειά που εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε «άλλη μια admin θέση».
Οι πιο σημαντικές δεξιότητες για μια καριέρα στην διαχείριση χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων έρευνας είναι:
1. Επικοινωνία: στο κέντρο μιας επιτυχημένης project manager είναι η δυνατότητα να επικοινωνεί με άνεση, αμεσότητα και καθαρότητα με όλες και όλους τους συνεργάτες/ιδες του προγράμματος: ερευνήτριες/ές, χρηματοδότες/ριες, εξωτερικούς συνεργάτες και συνεργάτιδες (βλεπε 4) και ομάδες διοίκησης (λογιστήριο, γραμματεία ερευνητικών προγραμμάτων, νομικό τμήμα) μέσα στον οργανισμό που ανήκει.
2. Οργάνωση και αποτελεσματικότητα: ο αριθμός των καθηκόντων και εκκρεμοτήτων που πρεπει να διεκπεραιωθούν σε ένα πρόγραμμα έρευνας ποικίλει από καθημερινά προβλήματα που προκύπτουν (π.χ. αλλαγές στο ανθρώπινο δυναμικό), μέχρι τον μάκρο/μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό προϋπολογισμών, την προετοιμασία reports αλλά και την επικοινωνία των δράσεων και των αποτελεσμάτων της έρευνας στο ευρύ κοινό. Γι’ αυτό το λόγο, οργάνωση, αποτελεσματικότητα και ευελιξία είναι σημαντικές δεξιότητες για να μπορείς να διαχειριστείς όλο το φάσμα αυτών των καθηκόντων.
3. Χρηματοοικονομικές δεξιότητες και διαχείριση προϋπολογισμών: η πιο σημαντική πλευρά της διαχείρισης των προγραμμάτων είναι να πετύχουν τους στόχους τους, μέσα στον δεδομένο προϋπολογισμό τους. Συνήθως αυτό συνεπάγεται σχεδιασμό και επανασχεδιασμό με βάσει τα δεδομένα σε κάθε περίοδο του προγράμματος.
Συνεπώς αριθμητική άνεση και κατανόηση, τόσο των τρόπων χρηματοδότησης των οργανισμών μέσω προγραμμάτων έρευνας, όσο και άνεση με βασικά προγράμματα υπολογιστικών φύλων (spreadsheets) θα σου προσφέρουν τουλάχιστον 90% της απαραίτητης αυτοπεποίθησης πως ξέρεις τι κάνεις όταν διαχειρίζεσαι ένα πρόγραμμα.
4. Διπλωματία και διαπολιτισμική ενσυναίσθηση: πολύ συχνά και λόγω της φύσης τους, τα χρηματοδοτούμενα προγράμματα έρευνας είναι διεθνή και συνεργατικά. Κατανόηση και σεβασμός προς διαφορετικές κουλτούρες τόσο πολιτισμικές, όσο και εργασιακές, είναι μια χρήσιμη δεξιότητα που επίσης εξασφαλίζει καλύτερη επικοινωνία (βλέπε 1).
5. Γνώση των χρηματοδοτών μέσω πρακτικής άσκησης: αν είναι δυνατόν να γνωρίσεις χρηματοδοτικούς φορείς εκ των έσω, πχ. Ευρωπαϊκή Ένωση (Research Executive Agency) κάνοντας μια πρακτική εξάσκηση, θα δημιουργήσεις την εικόνα σε μελλοντικές/ούς εργοδότες/ριες πως ενδιαφέρεσαι σοβαρά για τον τομέα και πως έχεις εμπειρία των διαδικασιών από την «άλλη πλευρά».
6. Κάποια πιστοποίηση project management: αρκετές/οί εργοδότες/ριες ζητούν πιστοποίηση σε project management (όπως για παράδειγμα PRINCE2 7 ή Agile). Τα εργαλεία της πιστοποίησης είναι μεν χρήσιμα, αλλά σε κάποιο άτομο που μόλις ξεκινάει την πορεία του στο τομέα, είναι δύσκολο να μεγιστοποιήσει τις γνώσεις του project management βάζοντας τις αμέσως σε πράξη, αν δεν έχει καμία προηγούμενη εμπειρία. Σε αυτή τη περίπτωση προτείνω την πιστοποίηση μετά απο 3-4 χρόνια καριέρας σου στο χώρο. Έτσι θα ξέρεις και ποια πιστοποίηση είναι καταλληλότερη για σένα και τα προγράμματα που διαχειρίζεσαι.
7. Να είσαι generalist: να είσαι προετοιμασμένη τη μία μέρα να κάνεις υψηλού επίπεδου συζητήσεις στρατηγικής συνεργασίας, και την άλλη να ανεβάζεις σελίδες στο ιστολόγιο του οργανισμού με τα τελευταία κατορθώματα ενός project, και όλα τα βαρετά ή λιγότερο βαρετά καθήκοντα ενδιαμέσως, μιας και συχνά η θέση project manager προγραμμάτων έρευνας μπορεί να είναι one person show. Σε αυτό ακριβώς βοηθάει αυτό που λέμε «γενικές γνώσεις» τις οποίες μπορεί να έχεις αποκτήσει ήδη από το σχολείο, το περιβάλλον σου, ένα πτυχίο- ποτέ δεν ξέρεις πότε κάτι θα σου φανεί χρήσιμο ώστε να μπορείς να το βάλεις σε πράξη ή να συνδυάσεις γνώσεις και εμπειρίες για να κατανοήσεις τόσο «την μεγάλη εικόνα», όσο «και το συγκεκριμένο πρόβλημα».
Σου εύχομαι καλή τύχη στο ξεκίνημα της καριέρα σου σε αυτό τον τομέα. Σε αυτό θα μπορούσε να σε βοηθήσει και μια επίσημη σχέση mentoring.
Στείλε κι εσύ την ερώτησή σου εδώ.
