Διεθνής Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη: 10 ατάκες που εμπνέουν από επιστημόνισσες
- 11 ΦΕΒ 2025
Η Διέθνής Ημέρα Γυναικών και Κόριτσιών στην Επιστήμη έχει καθιερωθεί να τιμάται κάθε χρόνο στις 11 Φεβρουαρίου με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Η απόφαση πάρθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2015 και σκοπός της είναι να επισημάνει πώς «η γεφύρωση του χάσματος των φύλων στην επιστήμη είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης και την εκπλήρωση της υπόσχεσης της Ατζέντας του 2030, “να μην μείνει κανείς πίσω”». Η ημέρα αυτή έχει καθιερωθεί για να παροτρύνει τις γυναίκες και τα κορίτσια όλου του κόσμου να κυνηγήσουν τα όνειρά τους και τις φιλοδοξίες τους.
Σύμφωνα με την UNESCO και την έκθεσή της του Φεβρουαρίου 2024, με τίτλο The Gender Gap in Science (Το Χάσμα των Φύλων στην Επιστήμη) μέχρι σήμερα οι γυναίκες παραμένουν μειοψηφία ανάμεσα στους ερευνήτες του κόσμου (περίπου μία στους 3 ερευνητές είναι γυναίκα). Η UNESCO υπολογίζει το ποσοστό γυναικών που απασχολείται παγκοσμίως στον κλάδο της επιστήμης να ανέρχεται μόλις στο 31,7%. Η Διεθνής Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη, μάς υπενθυμίζει ότι οι γυναίκες είχαν σημαντική συμβολή στην ιστορία της επιστήμης κι έχουν ένα ακόμα πιο σημαντικό μέλλον σε αυτή.
Οι γυναίκες έχουν συμβάλει σημαντικά και καταλυτικά στην εξέλιξη της επιστήμης, ακόμα κι αν ο ρόλος τους μερικές φορές αποσιωπήθηκε ή υποτιμήθηκε σε σχέση με αυτόν των αντρών συναδέλφων τους. Στον 20ο αιώνα δραματική είναι και η αύξηση των γυναικών που ασχολήθηκαν με την επιστήμη και γνώρισαν επιτυχία. Μπορεί ακόμα και σήμερα οι γυναίκες στον κλάδο της επιστήμης να είναι λίγες, αλλά τα νούμερα δεν λένε ψέματα και τα νούμερα δείχνουν ότι έχουμε διανύσει ένα έστω μικρό κομμάτι της δύσβατης διαδρομής προς την ισότητα.
Όπως αναφέρει το rsc.org το ποσοστό που αντιστοιχεί στις γυναίκες που άλλαξαν τα δεδομένα στην επιστήμη σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας μας είναι μολις 7%. Αν μετρήσουμε όμως από το 1900 και μετά το ποσοστό τους ανέρχεται σε 20%. Ευχόμαστε αυτό το ποσοστό να συνεχίσει να αυξάνεται. Ευχόμαστε αυτός ο κόσμος, που ακόμα και σήμερα έχει γωνιές όπου οι γυναίκες απαγορεύεται να πάνε στο σχολείο, να γίνει ένα πιο φιλόξενο και ισότιμο μέρος για όλες μας. Μέχρι να γίνει αυτό εμείς θα είμαστε εδώ να θυμίζουμε τις πρωτοπόρες γυναίκες της επιστήμης.
Η Διεθνής Ημέρα Γυναικών και Κοριτσιών στην Επιστήμη έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται σήμερα. Για να την τιμήσουμε συγκεντρώσαμε ατάκες σημαντικών γυναικών της επιστήμης που εμπνέουν. Γυναίκες που συνέβαλλαν στην πρόοδο όλων μας στο παρελθόν κι άλλες που το κάνουν ακόμα και σήμερα. Κι ευχόμαστε στα λόγια τους να βρει δύναμη κάθε γυναίκα που θέλει να κυνηγήσει το όνειρό της σε κλάδους, δυστυχώς ακόμα, ανδροκρατούμενους. Και κυνηγόντας τα να ανοίξει ακόμα περισσότερα μονοπάτια ελπίδας για όλες μας.
10 ατάκες που εμπνέουν από γυναίκες επιστήμονες
«Είμαι μία από εκείνους που πιστεύουν ότι η επιστήμη περιέχει μεγάλη ομορφιά» – Marie Curie, χημικός.
@2023 AP Images
Η Marie Curie ήταν η πρώτη γυναίκα κάτοχος Νόμπελ, η μόνη γυναίκα που το κέρδισε 2 φορές και ο μόνος άνθρωπος που το έχει κερδίσει σε 2 επιστημονικά πεδία. Ανακάλυψε το πολώνιο και το ράδιο.
«Αν ξέρεις ότι είσαι στον σωστό δρόμο, αν έχεις αυτή τη γνώση μέσα σου, κανείς δεν μπορεί να σε αποτρέψει, ό,τι κι αν πουν» – Barbara McClintock
@2023 AP Images
Η Barbara McClintock ήταν βιολόγος και κυτταρογενετίστρια, που μελέτησε τα χρωμοσώματα και τιμήθηκε με Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής το 1983.
«Επιστήμη και καθημερινότητα δεν διαχωρίζονται. Η επιστήμη, για μένα, είναι μία μερική εξήγηση της ζωής. Στηρίζεται σε γεγονότα, εμπειρία και πείραμα»– Rosalind Franklin, χημικός και κρυσταλλογράφος.
Η Rosalind Frankin ήταν η επιστήμονας που υπήρξε κλειδί στην ανακάλυψη της δομής του DNA, παρόλο που το δικό της όνομα δεν ήταν ανάμεσα στους παραλήπτες του Νόμπελ γι’ αυτή την επιστημονική ανακάλυψη. Το gender gap στην επιστήμη ήταν κάποτε τεράστιο.
«Μην αφήσεις κανέναν να σου κλέψει τη φαντασία, τη δημιουργικότητα ή την περιέργειά σου. Αυτός είναι ο χώρος σου στη ζωή, είναι η ζωή σου. Προχώρα και κάνε ό,τι μπορείς με αυτό και φτιάξε τη ζωή που θέλεις να ζήσεις» – Mae Jemison.
NASA/AP Images
H Mae Jemison είναι μηχανικός και πρώην αστροναύτης της NASA, η πρώτη Μαύρη Αμερικανίδα που ταξίδεψε στο διάστημα.
«Αυτό που κάνεις, κάνει τη διαφορά και πρέπει να αποφασίσεις τι είδους διαφορά θέλεις να πετύχεις» – Jane Goodall
Rick Rycroft/AP Images
Η Jane Goodall είναι ανθρωπολόγος και πρωτευοντολόγος, κορυφαία στον κόσμο στην έρευνα πάνω στις κοινωνικές και οικογενειακές επιδράσεις των χιμπαντζήδων.
«Όλα μπορούν να συμβούν αν είσαι ανοιχτή σε νέες ιδέες και παίζεις με τα πράγματα γύρω σου»– Stephanie Kwolek, χημικός.
Η Stephanie Kwolek ήταν η γυναίκα που εφηύρε το Kevlar. Έχει σώσει χιλιάδες ζωές χάρη στο συνθετικό αυτό ύφασμα, που μεταξύ άλλων χρησιμοποιείται και στα αλεξίσφαιρα γιλέκα. Κέρδισε το Lavoisier Medal για τις ανακαλύψεις της.
«Δεν ήθελα απλά να ξέρω τα ονόματα των πραγμάτων. Θυμάμαι να θέλω πραγματικά να μάθω πώς λειτουργούν όλα» – Elizabeth Blackburn, μοριακή βιολόγος.
@2023 Michael Probst/AP Images
Η Elizabeth Blackburn είναι η επιστήμονας που ανακάλυψε την μοριακή δομή των τελομερών και συν- ανακάλυψε το ένζυμο τελομεράση. Η δουλειά της τής απέφερε το βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας ή Ιατρικής το 2009.
«Είναι ντροπή που υπάρχουν τόσο λίγες γυναίκες στην επιστήμη. Στην Αμερική υπάρχει η παρεξήγηση ότι οι γυναίκες επιστήμονες είναι όλες στριμμένες γεροντοκόρες. Γι’ αυτό φταίνε οι άντρες» – Chien Shiung Wu, φυσικός.
John Lent/ AP Images
Στιγμιότυπο από βράβευσή της ανάμεσα σε άλλες Νέες Γυναίκες της χρονιάς, το 1946, από γυναικείο περιοδικό. Η Dr. Chien- Shiung Wu είναι η 4η γυναίκα από αριστερά.
Η Wu εργάστηκε στο Manhattan Project όπου βοήθησε να δημιούργηθει η διαδικασία που διαχωρίζει τα ισότοπα U- 235 ΚΑΙ U-238 από το Ουράνιο. Πέθανε το 1997.
«Δεν έχω κάποια συγκεκριμένη συνταγή. Είναι σαν να έχεις χαθεί σε μια ζούγκλα και προσπαθείς να χρησιμοποιήσεις όλη τη γνώση που μπορείς να συγκεντρώσεις για να βρεις καινούργια κόλπα, και με λίγη τύχη, μπορεί να βγεις έξω»– Maryam Mirzakhani.
Η Maryam Mirzakhani ήταν Ιρανή μαθηματικός και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Stanford. Είχε τιμηθεί με το Fields Medal, το πιο αναγνωρισμένο βραβείο στα μαθηματικά κι έγινε η πρώτη γυναίκα και η πρώτη Ιρανή που το κέρδισε ποτέ. Τη θεωρούσαν ηγετική δύναμη στα πεδία της υπερβολικής γεωμετρίας, της τοπολογίας και τα δυναμικά συστήματα. Πέθανε σε ηλικία 40 ετών από καρκίνο του μαστού που είχε εξαπλωθεί στα οστά και το ήπαρ.
«Δεν σκέφτομαι τον εαυτό μου ως πρότυπο. Αλλά μπορώ να δω ότι είμαι ένα»– Jennifer Anne Doudna
Η Jennifer Anne Doudna είναι Αμερικανίδα βιοχημικός που υπήρξε πρωτοπόρα στην επεξεργασία γονιδιώματος με τη μέθοδο CRISPR. Έλαβε το Βραβείο Νόμπελ Χημείας το 2020, μαζί με την Emmanuelle Charpentier, «για την ανάπτυξη μιας μεθόδου επεξεργασίας του γονιδιώματος».
