Είναι το Metaverse το νέο, υπερσύγχρονο σπίτι του μισογυνισμού;

Το metaverse θα μπορούσε να αλλάξει τη ζωή μας με τον ίδιο τρόπο που οι διάφορες εφαρμογές έφεραν επανάσταση στην καθημερινότητά μας και τα smartphones μετέτρεψαν τα σταθερά τηλέφωνα σε vintage αντικείμενα. Αν δεν είσαι απολύτως σίγουρη για το τι ακριβώς είναι το metaverse, σκέψου το ως εξής: Μια καθηλωτική τεχνολογία όπου αντί να παρακολουθείς περιεχόμενο, βρίσκεσαι μέσα στο περιεχόμενο. Για να περιηγηθείς στο metaverse, χρειάζεσαι γυαλιά VR, να σχεδιάσεις το avatar σου και να επιλέξεις μια εφαρμογή. Καθεμία από αυτές τις εφαρμογές προσφέρουν εικονικές εκδόσεις παμπ, παιχνιδιών, χωρών και συναυλιών, όλα προσβάσιμα, ενώ χαλαρώνεις στο σαλόνι σου.

Στο metaverse, η δυνατότητα για κοινωνική αλληλεπίδραση είναι τεράστια. Η τηλεργασία π.χ μπορεί να αποκτήσει νέο χαρακτήρα. Μπορείς να καλέσεις τα avatar των συναδέλφων σου σε ένα ψηφιακό τραπέζι και δουλέψετε σαν να ήσασταν μαζί στην πραγματικότητα. Σχέση εξ αποστάσεως; Μπορείς πιο εύκολα από ποτέ, βρεθείς με το ταίρι σου για καφέ στο Παρίσι. Γύρισες στο πατρικό σου και συγκατοικείς με τους γονείς σου; Μπορείς να φτιάξεις το δικό σου εικονικό, υπερπολυτελές διαμέρισμα και να μένεις εκεί.

Η σκοτεινή πλευρά του metaverse

Τα παραπάνω μπορεί να σου φαίνονται από αθώα μέχρι και διασκεδαστικά. Tο metaverse όμως έχει την σκοτεινή πλευρά του. Στο ίδιο εικονικό περιβάλλον, μια γυναίκα μπορεί π.χ να βιαστεί ομαδικά από άνδρες, μιμούμενοι σεξουαλικές πράξεις με τα avatar τους. Η συναίνεση δεν έχει σημασία. Απλά σου λένε να κλείσεις το στόμα σου. Μια επικίνδυνα γνώριμη πραγματικότητα.

Η Catherine Allen, σύμβουλος νεοφυών επιχειρήσεων, ξεκαθαρίζει τι θα μπορούσε να σημαίνει το metaverse για τις γυναίκες. «Υπάρχουν πολλά πράγματα που το metaverse μπορεί να βελτιώσει στη ζωή νεαρών γυναικών. Μπορούν να εμπλακούν σε διασκεδαστική άσκηση, να αποκτήσουν νέες δεξιότητες, να βελτιώσουν την ψυχική τους υγεία μέσω εφαρμογών διαλογισμού ή να κάνουν απλά παρέα με φίλους. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να πάνε στραβά».

H Allen αντιλήφθηκε για πρώτη φορά την παρενόχληση σε ανοιχτούς χώρους metaverse – μέρη όπου αλληλοεπιδράς με αγνώστους – το 2017, κατά τη διάρκεια έρευνας στην εφαρμογή AltspaceVR της Microsoft. Παρατήρησε ότι οποιοσδήποτε είχε γυναικείο avatar δεχόταν ακατάλληλα σχόλια από άνδρες. Προσπαθούσαν επίσης να τους πάρουν ή να μάθουν τα προσωπικά τους στοιχεία επικοινωνίας.

«Από το 2017, τα πράγματα έχουν γίνει χειρότερα», συνεχίζει η ίδια μιλώντας στο Glamour.

Πέρυσι, η Allen βρέθηκε στο λόμπι των χώρων Horizon του Meta (Facebook). Μια πλατφόρμα όπου πλήθη avatar παρακολουθούν μουσικές συναυλίες και αθλητικές εκδηλώσεις. «Άρχισα να μιλάω με την άλλη γυναίκα avatar. Μέσα σε λίγα λεπτά ανακάλυψα ότι ήταν ένα κορίτσι μόλις 7 χρονών. Μιλήσαμε για λίγα λεπτά πριν μας διακόψει ξαφνικά μια μεγάλη ομάδα ανδρών που αστειεύονταν ότι ήταν τόσοι πολλοί που θα μπορούσαν να μας βιάσουν ομαδικά». Η Allen προσπάθησε να μετακινηθεί ανάμεσα τους, προειδοποιώντας τους ότι το άλλο avatar, ήταν παιδί. «Υποχώρησαν, αλλά ακόμα κι αν αστειεύονταν, τέτοια σχόλια δεν είναι εντάξει». Παρόλο που το κατώτερο όριο ηλικίας στο Meta, είναι 13 (που σημαίνει ότι το κορίτσι δεν έπρεπε να είναι εκεί), είναι πολύ εύκολο να παρερμηνευθούν οι ηλικίες των ανθρώπων. Τα διαθέσιμα avatar φαίνονται όλα μεταξύ 21 και 50 ετών.

Ένα metaverse σεξουαλικής παρενόχλησης, ρατσισμού και κακοποίησης

Περιστατικά όπως αυτό της Allen, δεν είναι μεμονωμένα γεγονότα. Το Κέντρο Καταπολέμησης Ψηφιακού Μίσους εξέτασε 11,5 ώρες ηχογραφήσεων, στο VRChat και εντόπισε 100 περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης, ρατσισμού και κακοποίησης. Τα threads του Reddit είναι γεμάτα από γυναίκες, που ανησυχούν για την έλλειψη ορίων στο metaverse. «Μπορεί να είσαι πολύ ευάλωτη στην εικονική πραγματικότητα. Μπορεί να δεχτείς χτυπήματα στο κεφάλι, να προσπαθήσουν να καθίσουν πάνω σου ή να σου πετάξουν πράγματα.  Άλλες αντιμετώπισαν σεξιστικά σχόλια και μίλησαν για χρήστες, συνήθως άνδρες, που χρησιμοποιούν εφαρμογές VR για να προκαλέσουν θλίψη. Πολλές γυναίκες φοβούνται πολύ για να μιλήσουν στα ακουστικά τους, από φόβο μήπως παρενοχληθούν.

Πόσο ασφαλείς μπορεί να γίνουν οι κοινότητες στο metaverse

Οι εταιρείες στο metaverse έχουν κατευθυντήριες γραμμές για την ασφάλεια. Το VRChat δίνει σε κάθε χρήστη μια αξιολόγηση εμπιστοσύνης. Aπό Επισκέπτη (για όλους τους αρχάριους) έως Φίλο (ο πιο αξιόπιστος) ή Ενόχληση (το λιγότερο). Ωστόσο, η κλιμάκωση του αλγόριθμου εμπιστοσύνης, εμφανίζεται σε μεγάλο βαθμό με βάση τη συγκέντρωση ολοένα και περισσότερων ωρών στην εφαρμογή. Το Meta προειδοποιεί τους χρήστες να μην εκφοβίζουν, να μην καταδιώκουν, να μην παρενοχλούν avatar, να μην αγγίζουν κάποιον με σεξουαλικό τρόπο ή να μην κάνουν σεξουαλικές χειρονομίες. Το Horizon Venues υπενθυμίζει στους χρήστες ότι μπορούν να αποκλείσουν κάποιον. Μπορούν επίσης να αναφέρουν άλλους χρήστες. Αν μπορέσουν να εντοπίσουν βέβαια ποιος είναι, σε ένα χώρο γεμάτο avatar και πριν ο δράστης εξαφανιστεί σε έναν άλλο κόσμο.

Επίσης, οι μέχρι τώρα κατευθυντήριες γραμμές ασφαλείας, μετατοπίζουν το βάρος της ευθύνης στο θύμα. Τον περασμένο Δεκέμβριο, η Nina Jane Patel, η οποία εργάζεται σε μια εφαρμογή metaverse για παιδιά, έγραψε για την εμπειρία «εικονικού ομαδικού βιασμού» που είχε από τρεις άνδρες avatar στο Horizon Venues. Η επίθεση έγινε μέσα σε 60 δευτερόλεπτα από την είσοδό της. Όπως εξήγησε η ίδια, απλά δεν είχε χρόνο να ενεργοποιήσει τις λειτουργίες ασφαλείας όταν η εικονική επίθεση, είχε ήδη ξεκινήσει.

Ως απάντηση, στις 4 Φεβρουαρίου η Meta, ανακοίνωσε ένα νέο χαρακτηριστικό ασφαλείας, το Personal Boundary. Μια υποχρεωτική «φούσκα» που εμποδίζει τους χρήστες να μετακινηθούν σε απόσταση 4 περίπου μέτρων από ένα άλλο avatar. Ωστόσο, τόσο η εμπειρία της Patel, όσο και η λειτουργία Personal Boundary του Meta, προκάλεσε μια έκρηξη μίσους. Γιατί;

Τα συναισθήματα είναι αληθινά εντός και εκτός metaverse

H ψυχολόγος Dr. Daria Kuss εξηγεί: «Ακριβώς επειδή αυτά τα συμβάντα συμβαίνουν στο διαδίκτυο και όχι εκτός σύνδεσης, δεν σημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζονται ως αληθινά. Τα συναισθήματα που παράγονται είναι όσο αληθινά θα μπορούσαν να είναι», λέει, εξηγώντας ότι είναι ιδιαίτερα πιθανό για κάποιον να παγώσει: «Σχεδόν σαν να βρίσκεται σε κατάσταση σοκ. Ειδικά αν το άτομο αυτό έχει εκτεθεί στο παρελθόν σε παρόμοια δυσάρεστη κατάσταση».

Στις 16 Φεβρουαρίου, η Microsoft ανακοίνωσε ένα πιο δραστικό μέτρο για την προστασία των ψηφιακών εκδοχών μας (συνεπώς των πραγματικών μας) από την παρενόχληση: Το Space Bubble. Η Meta έχει επίσης δεσμευτεί για επένδυση 50 εκατομμυρίων δολαρίων σε εξωτερικά προγράμματα και έρευνα για να βοηθήσει την εταιρεία να κατασκευάσει με ασφάλεια το metaverse.

Στο μέλλον, η Αllen ελπίζει ότι θα τεθούν σε εφαρμογή μηχανισμοί για «μια υγιή, υπεύθυνη κουλτούρα metaverse», τόσο από τις πλατφόρμες μετασύνδεσης όσο και από την κυβερνητική νομοθεσία.

«Το Meta’s Horizon Worlds and Venues, στην τρέχουσα κατάστασή του, μοιάζει περισσότερο με μια ομάδα από μπαρ και νυχτερινά κέντρα. Ντύνεσαι επιλέγοντας ένα ρούχο και χτένισμα για το avatar σου, επιλέγεις ένα σημείο για να το δεις – είτε μόνος είτε με φίλους, μπαίνεις στον χώρο και η «νύχτα» ξεκινά. Μόνο, φαντάσου να πηγαίνεις σε ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης που είναι μισοχτισμένο. Που δεν έχει προσωπικό ασφαλείας και παιδιά που μπορούν να μπουν μέσα», περιγράφει. «Αυτοί οι χώροι μπορεί να είναι γεμάτοι από άνδρες, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν και γυναίκες. Το metaverse θα φτάσει πλήρως τις δυνατότητές του, μόνο εάν οι γυναίκες θέλουν να κάνουν παρέα σε αυτό και συμμετέχουν εξίσου στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη λογισμικού του».

Πώς μπορείς να έχεις μια ασφαλή εμπειρία στο metaverse

Το πρώτο βήμα για να δημιουργήσετε ένα δικαιότερο μέλλον για τον εικονικό σας εαυτό είναι να απολαύσεις το metaverse με τους όρους σου. Για να προστατεύσεις την ψυχική σου υγεία και ασφαλή περιήγηση στον κόσμο του metaverse, η Allen δίνει τις δικές της συμβουλές.

• Εγκλιματίσου πριν επισκεφθείς ανοιχτούς, κοινωνικούς χώρους. Το VR μπορεί να φαίνεται έντονο όταν συναναστρέφεσαι με άλλους. Οπότε το να παίζεις στο Beat Saber ή να χαλαρώνεις στο Nature Treks, είναι ένας καλό ξεκίνημα.
• Μάθε πώς να χρησιμοποιείς τις λειτουργίες σίγασης και αποκλεισμού. Αν κάποιος σε κάνει να νιώθεις άβολα, μπορείς να τον βάλετε σε σίγαση, χωρίς να ασχοληθείς με τα χειριστήρια του μενού.
• Εάν επισκεφτείς έναν χώρο γεμάτο αγνώστους, πήγαινε μαζί με έναν φίλο. Εάν κάποιος φίλος έχει γυαλιά VR, πρότεινε να κάνετε μια βραδινή έξοδο VR μαζί.
• Προτίμησε εκδηλώσεις και όχι γενικούς χώρους. Το AltspaceVR της Microsoft έχει πολλές εκδηλώσεις που διοργανώνονται από μέλη της κοινότητας.
• Μην αφαιρέσεις αμέσως τα VR γυαλιά σου, όταν τελειώσεις. Χαλάρωσε για λίγα λεπτά πριν αφαιρέσεις τη συσκευή από το πρόσωπό σου.