Εκεί που αποφασίζουν μόνο οι γυναίκες: Μια φωτογράφος τιμά την τελευταία μητριαρχική κοινωνία της Ευρώπης

Τα νησάκια Kinhu και Manija είναι δυο μικροσκοπικοί απομονωμένοι τόποι στον Κόλπο του Ρίγα στη Βαλτική Θάλασσα. Γεωγραφικά ανήκουν στην Εσθονία. Κοινωνικά, στις γυναίκες, συγκεκριμένα σε μερικές εκατοντάδες ηλικιωμένες κυρίες, οι οποίες εδώ και χρόνια δίνουν ζωή και μοναδικό χαρακτήρα στο μέρος που έχει τον τίτλο της «τελευταίας μητριαρχικής κοινωνίας της Ευρώπης». Πρόκειται για ένα σπάνιο φαινόμενο. Οι γυναίκες του Kinhu έχουν «μεγάλη καρδιά και δυνατά χέρια».

“Big Heart, Strong Hands”: Ένα αριστουργηματικό φωτογραφικό λεύκωμα

Η Νορβηγίδα Anne Helene Gjelstad εργάστηκε για χρόνια ως σχεδιάστρια μόδας στο Όσλο ώσπου αποφάσισε να αλλάξει ρότα και να συνδυάσει το ταλέντο της με κάτι που θα είχε πιο ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα. «Ήθελα να κάνω κάτι για τις άνεργες γυναίκες. Αυτή μου η επιθυμία με οδήγησε στο Hiiumaa, ένα νησί στην Εσθονία, όπου δημιούργησα μια βιοτεχνία που φτιάχνει πλεκτά», λέει η Gjelstad.

Ένα ταξίδι στο απόμερο Kinhu με αφορμή ένα συνέδριο το 2005 και η επαφή της με τις ντόπιες γυναίκες ήταν για εκείνη το γεγονός που της άλλαξε τη ζωή και η αφορμή ώστε να καταπιαστεί με μία ακόμα μεγάλη της αγάπη, τη φωτογραφία. Για τα επόμενα 11 χρόνια η Gjelstad επέστρεφε συνέχεια στο Kinhu για να απαθανατίζει τις γυναίκες αυτές, στις πιο καθημερινές τους στιγμές. Το “Big Heart, Strong Hands” είναι ένα διαφορετικό μανιφέστο παραδοσιακής μητριαρχίας φτιαγμένο από δικά τους πορτρέτα.

Οι γυναίκες του Kinhu, ένα ιδιότυπο πρότυπο δυναμισμού

Στην κλειστή κοινωνία του μικρού Εσθονικού νησιού, οι γυναίκες είναι επιφορτισμένες με πολλαπλούς ρόλους. Οι άνδρες τους παραδοσιακά λείπουν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου είτε στη θάλασσα ως ψαράδες, είτε δουλεύοντας στην ηπειρωτική χώρα, κι αυτό τους έχει δώσει αμέτρητες ευθύνες. Στο Kinhu ο γάμος και η μητρότητα θεωρούνται υψηλή τιμή. Τα γαμήλια γλέντια κρατούν τρεις ολόκληρες μέρες και οι παντρεμένες γυναίκες φορούν συμβολικά γαλάζιες ποδιές. Τα παιδιά γεννιούνται συνήθως μέσα σε σάουνα και ακολουθούν τη μητέρα τους σε κάθε της βήμα, ακόμα και όταν εκείνη πρέπει να δουλέψει μέσα σε αντίξοες συνθήκες στην παγωμένη ύπαιθρο. Μόνες τους ράβουν τα ρούχα τους και δουλεύουν τη γη.

Όταν οι γυναίκες του Kinhu γίνουν 60 ετών ξεκινούν τις προετοιμασίες για την κηδεία τους. Δεν βιάζονται να εγκαταλείψουν τον κόσμο, απλά θέλουν όλα να είναι έτοιμα. Ράβουν όμορφα ρούχα και πλέκουν τα γάντια που θα φορέσουν οι νεαροί άντρες που οι ίδιες επιλέγουν να σκάψουν τον τάφο τους.

Το πιο συγκινητικό στην ιστορία της Gjelstad είναι πως από τις 35 συνολικά γυναίκες που φωτογράφησε, μόλις οι 10 ήταν εν ζωή όταν βγήκε το βιβλίο της. Μία από τις γυναίκες που δεν θα ξεχάσει ποτέ, είναι η Vahtra, η οποία, όπως βλέπεις στην κεντρική φωτογραφία, ήθελε να ποζάρει υπό τον όρο να είναι δίπλα της η αγαπημένη της αγελάδα.

Για τη Νορβηγίδα φωτογράφο το λεύκωμα αυτό δεν είναι μόνο ένα τρόπος να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη και την ύπαρξη των γυναικών αυτού του μακρινού μέρους. Πάνω απ’ όλα είναι ένας φόρος τιμής στις ηλικιωμένες γυναίκες, σε όλες εκείνες που οπτικά δεν δελεάζουν και που συχνά απομονώνονται από τη σύγχρονη κοινωνία.