Ετοιμάζεσαι να γεννήσεις εν μέσω πανδημίας; Ένας γυναικολόγος απαντά σε όλες τις απορίες (και φοβίες) σου
- 27 ΜΑΡ 2020
Η αλήθεια είναι ότι αυτή η περίοδος της πανδημίας του κορονοϊού COVID-19 είναι πολύ δύσκολη για όλους. Πόσο μάλλον όμως για τις έγκυες, οι οποίες ετοιμάζονται να γεννήσουν μέσα σε αυτή την τόσο περίεργη και αβέβαιη κατάσταση που βιώνουμε τις τελευταίες εβδομάδες. Αν ετοιμάζεσαι κι εσύ, λοιπόν, να γεννήσεις εν μέσω πανδημίας και ο φόβος σε έχει κυριεύσει, εδώ είμαστε εμείς για να σε καθησυχάσουμε (όσο μπορούμε).
Ζητήσαμε τη βοήθεια του κ. Γιώργου Λαϊνά, Γυναικολόγου Αναπαραγωγής και Επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Αναπαραγωγής, για να σου λύσει κάθε πιθανή απορία, φοβία ή προβληματισμό σου γύρω από την εγκυμοσύνη, τη γέννα και τον κορονοϊό COVID-19.
1. Είναι οι έγκυες πιο ευάλωτες στη μόλυνση; Παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή επιπλοκή από τον κορονοϊό COVID-19;
«Έχουν αρχίσει έρευνες για την κατανόηση των επιπτώσεων της λοίμωξης από τον κορονοϊό COVID-19 σε έγκυες γυναίκες. Τα δεδομένα είναι περιορισμένα, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχουν στοιχεία ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρών ασθενειών σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), φυσικά, θα συνεχίσει να αναθεωρεί και να ενημερώνει τις πληροφορίες και τις συμβουλές του καθώς διατίθενται περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία».
2. Οι έγκυες κινδυνεύουν περισσότερο από τον νέο ιο;
«Προς το παρόν, γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, δεν φαίνεται να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρών ασθενειών, σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Τα δεδομένα, βέβαια, είναι περιορισμένα και θα πρέπει να παρακολουθούμε διαρκώς τις νέες δημοσιεύσεις και εξελίξεις, για πιθανές αλλαγές στην αντιμετώπιση και στις συμβουλές που δίνονται όσον αφορά τον ιό COVID-19. Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να λαμβάνουν προφυλάξεις για να προστατευθούν από τον νέο κορονοϊό και να αναφέρουν αμέσως πιθανά συμπτώματα (συμπεριλαμβανομένου πυρετού, βήχα ή δυσκολίας στην αναπνοή) στον ιατρό τους».
3. Ποια μέτρα προφύλαξης θα προτείνατε στις εγκυμονούσες;
«Οι έγκυες θα πρέπει να λάβουν τις ίδιες προφυλάξεις για να αποφύγουν τη μόλυνση από το COVID-19, με οποιαδήποτε άλλα άτομα.
Μπορούν να προστατεύσουν τον εαυτό σας ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές:
• Πλένετε συχνά και σχολαστικά τα χέρια σας χρησιμοποιώντας ένα διάλυμα με βάση το οινόπνευμα ή με σαπούνι και νερό, για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα.
• Κρατάτε τις συνιστώμενες αποστάσεις με τρίτους.
• Αποφεύγετε να αγγίζετε τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σας.
• Καλύπτετε το στόμα και τη μύτη σας με τον αγκώνα ή με χαρτομάντιλο όταν βήχετε ή φταρνίζεστε. Στη συνέχεια, απορρίψτε αμέσως το χρησιμοποιημένο χαρτομάντιλο.
Και φυσικά μείνετε σπίτι, αποφεύγοντας τις μετακινήσεις».
4. Τι γίνεται με τις επισκέψεις στον γυναικολόγο;
«Oι επισκέψεις των εγκύων στον γυναικολόγο θα πρέπει να ελαττωθούν, αν η κατάσταση της εγκύου και του μωρού το επιτρέπουν, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα έκθεσης στον κορονοιό COVID-19.
Κατά τη διάρκεια των επισκέψεων στο ιατρείο ή στο μαιευτήριο, θα πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι κανόνες υγιεινής. Θα πρέπει να πλένουν σχολαστικά τα χέρια τους, να φορούν μάσκα και γάντια και να αποφεύγουν τον συγχρωτισμό».
5. Ποιες κινήσεις πρέπει να ακολουθήσει μία έγκυος αν παρατηρήσει ύποπτα συμπτώματα;
«Εάν μια έγκυος παρατηρήσει πυρετό, βήχα ή δυσκολία στην αναπνοή, θα πρέπει να αναζητήσει άμεσα ιατρική φροντίδα. Θα πρέπει να καλέσει τον ιατρό της και να ενημερώσει για τα συμπτώματά της πριν ξεκινήσει να πάει στο ιατρείο και φυσικά θα πρέπει να ακολουθήσει τις οδηγίες της τοπικής υγειονομικής αρχής. Είναι σημαντικό οι έγκυες να αναφέρουν πιθανά συμπτώματα άμεσα στον ιατρό τους».
6. Συστήνετε σε μία έγκυο με συμπτώματα να βγει από το σπίτι για να κάνει το τεστ για τον κορονοϊό COVID-19; Είναι χρήσιμο για εσάς τους γυναικολόγους το αποτέλεσμα, αν παρουσιάζει ήπια συμπτώματα;
«Οι συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) είναι ότι οι έγκυες γυναίκες με συμπτώματα COVID-19 θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα στους ελέγχους. Σε παρουσία συμπτωμάτων, καλό θα ήταν να υπάρχει καθημερινή επικοινωνία με τον προσωπικό τους ιατρό ή με τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας.
Παραμένει στην κρίση του ιατρού αν θα συστήσει τη διενέργεια του τεστ και αυτό θα πρέπει να εξαρτηθεί από την κλινική εικόνα της κάθε εγκύου, την ηλικία κύησης, τον τόπο διαμονής όπως και άλλες πληροφορίες από το ιστορικό της κάθε γυναίκας. Αν έχει προσβληθεί από τον COVID-19, ίσως χρειαστεί εξειδικευμένη φροντίδα».
7. Aν παρουσιάσει ύποπτα συμπτώματα ο σύζυγος ή άτομο που μένει στο ίδιο σπίτι με την έγκυο ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθηθεί; Θα πρέπει να κάνουν το τεστ; Ποια μέτρα θα πρέπει να λάβουν;
«Για την ασφάλεια της εγκύου, καλό θα ήταν να αποφευχθεί η στενή επαφή για διάστημα 14 ημερών, σύμφωνα και με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ. Θα πρέπει να υπάρχει στενή επικοινωνία με τον προσωπικό ιατρό για τον αν είναι απαραίτητες περισσότερες ενέργειες, όπως η διενέργεια του τεστ για τον κορονοϊό COVID-19».
8. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα λένε πως δεν μεταδίδεται ο ιος από τη μητέρα στο έμβρυο. Σωστά; Iσχύει το ίδιο και για τον τοκετό; Διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για επιπλοκές τα νεογνά μητέρων που κόλλησαν τον ιό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
«Μέχρι στιγμής δεν έχει αναφερθεί κανένα περιστατικό μετάδοσης του ιού από μητέρα που νοσεί στο μωρό της. Αυτό ισχύει τόσο κατά την ενδομήτρια ζωή του εμβρύου, όσο και μετά τη γέννηση.
Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε μια είδηση όπου αναφέρθηκε μετάδοση του ιού από μητέρα στο νεογέννητο μωρό της. Η είδηση αυτή, όμως, αφορά δημοσίευμα μιας εφημερίδας και δεν θα πρέπει να θεωρηθεί έγκυρη, αφού δεν έχει επιβεβαιωθεί από τον τοπικό οργανισμό υγείας και την τοπική κυβέρνηση».
9. Αν μια έγκυος κολλήσει τον ιό, τον περάσει και γεννήσει μετά από έναν-δύο μήνες, θα ακολουθηθεί κάποια διαφορετική διαδικασία;
«Δεν προβλέπεται να ακολουθηθεί κάποια διαφορετική διαδικασία, αν η μέλλουσα μητέρα έχει αναρρώσει πλήρως από τα συμπτώματα του ιού. Θα πρέπει, βέβαια, να υπακούσει τις συμβουλές του θεράποντος ιατρού, όσον αφορά τον επανέλεγχο που μπορεί να χρειαστεί».
10. Aν μια έγκυος νοσεί από τον κορονοϊό (αλλά δεν νοσηλεύεται) και φτάσει η ώρα του τοκετού, τι διαδικασία ακολουθείται; Ισχύει ότι δεν επιτρέπεται να γεννήσει στο μαιευτήριο, αλλά σε ένα από τα κέντρα αναφοράς;
«Σύμφωνα με οδηγία του ΕΟΔΥ θα πρέπει να γεννήσει σε κέντρο αναφοράς, ανάλογα με τον τόπο διαμονής της. Τα κέντρα αναφοράς για τον ιό Covid-19, έχουν λάβει ειδικά μέτρα για την προστασία της εγκύου, του μωρού αλλά και του προσωπικού και των υπόλοιπων
ασθενών που νοσηλεύονται».
11. Bλέπουμε πως από το μικρό δείγμα που έχουμε προτιμάται η καισαρική σε όσες νοσούν. Αποκλείεται το ενδεχόμενο φυσιολογικού τοκετού κι αν ναι γιατί;
«Όχι, δεν αποκλείεται. Η συμβουλή του ΠΟΥ είναι ότι οι καισαρικές τομές πρέπει να εκτελούνται μόνο όταν υπάρχει ιατρική αιτιολογία. Ο τρόπος τοκετού πρέπει να εξατομικεύεται και να βασίζεται στις ιατρικές ενδείξεις».
12. Ισχύει πως αν η μητέρα νοσεί απαγορεύεται να έρθει σε επαφή με το νεογνό για τουλάχιστον 14 μέρες μετά τη γέννηση;
«Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση μιας και οι πληροφορίες που προσφέρουν οι μεγάλοι διεθνείς οργανισμοί υγείας είναι συγκεχυμένοι. Η απόφαση για την προληπτική απομάκρυνση του νεογνού από τη μητέρα του δεν θα πρέπει να παρθεί με ευκολία. Και αυτό λόγω των
πιθανών προβλημάτων που θα επιφέρει μια τέτοια απομάκρυνση όσον αφορά τη διατροφή του μωρού αλλά και τη δημιουργία δεσμού ανάμεσα στη μητέρα και το μωρό.
Τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, όσο και το Βασιλικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων της Αγγλίας, λόγω της έλλειψης επαρκών πληροφοριών, συστήνει την παραμονή του μωρού μαζί με τη μητέρα του, αν δεν συντρέχουν λόγοι αυξημένης ιατρικής φροντίδας του μωρού. Θα πρέπει να υπάρξει, βέβαια, κατάλληλη υποστήριξη έτσι ώστε ο
θηλασμός να γίνεται με ασφάλεια και σωστή τήρηση των κανόνων αναπνευστικής υγιεινής».
13. Αν μια μητέρα μολυνθεί από τον κορονοϊό COVID-19 όσο θηλάζει, διατρέχει κάποιο κίνδυνο το βρέφος;
«Είναι πολύ καθησυχαστικό ότι ο ιός δεν έχει βρεθεί σε δείγματα αμνιακού υγρού ή μητρικού γάλακτος, γυναικών που είχαν προσβληθεί από τον ιό, από τα περιορισμένα στοιχεία που έχουμε συλλέξει μέχρι στιγμής παγκοσμίως.
Οι νέες μαμάδες, λοιπόν, θα πρέπει να τηρούν τις πρακτικές αναπνευστικής υγιεινής κατά τη
διάρκεια του θηλασμού. Θα πρέπει να φοράνε μάσκα, να πλένουν σχολαστικά τα χέρια πριν και μετά το άγγιγμα του μωρού και να καθαρίζουν και να απολυμαίνουν τις επιφάνειες που έχουν αγγίξει.
Εάν μία μητέρα είναι πολύ άρρωστη για να θηλάσει το μωρό της, θα πρέπει να έχει την κατάλληλη υποστήριξη, ώστε το μωρό να λάβει το μητρικό γάλα με τρόπο ασφαλή και αποδεκτό από εκείνη. Η άντληση μητρικού γάλατος και η χρήση γάλατος από μπουκάλι είναι οι προτεινόμενες λύσεις».
*Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Γιώργο Λαϊνά, Γυναικολόγο Αναπαραγωγής και Επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Αναπαραγωγής για τις απαντήσεις.