Ημέρα Γονιμότητας: ένας γυναικολόγος απαντά σε όσα σε προβληματίζουν

Γονιμότητα και διατροφή

-Υπάρχουν τροφές που αυξάνουν τη γονιμότητα; Από την άλλη, υπάρχουν «απαγορευμένες» τροφές;

Δεν υπάρχουν τροφές που προάγουν ή όχι τη γονιμότητα. Τα άτομα που επιθυμούν την επίτευξη μιας κύησης θα πρέπει να ακολουθούν μία ισορροπημένη διατροφή χαμηλή σε λιπαρά, αποφεύγοντας την υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης.

Γονιμότητα και βιταμίνες

– Τι σύνδεση υπάρχει με τη γονιμότητα και τη βιταμίνη D;

Είναι γνωστό πως η βιταμίνη D συμβάλλει στην απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου. Ωστόσο, υπάρχουν έρευνες που έχουν αποδείξει πως η βιταμίνη D σχετίζεται με την παραγωγή της προγεστερόνης, της οιστραδιόλης και των οιστρογόνων. Παρ’όλα αυτά, δεν υπάρχουν δεδομένα σχετικά με τη λήψη συμπληρωμάτων της βιταμίνης D και αύξησης της γονιμότητας.

– Γιατί επιμένεται να λαμβάνουν οι γυναίκες φυλλικό οξύ ακόμη και μήνες πριν ξεκινήσουν προσπάθειες;

Το φυλλικό οξύ είναι γνωστό και ως Bιταμίνη Β9. Βασικές λειτουργίες του είναι οι εξής:

1. συμβάλλει στη σύνθεση και φυσιολογική λειτουργία του DNA

2. αποτελεί βασικό στοιχείο για την σύνθεση και διατήρηση νέων κυττάρων

3. συμμετέχει στην παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων

Χαμηλά επίπεδα φυλλικού οξέος ακόμα και μήνες πριν την έναρξη της εγκυμοσύνης, έχουν συσχετιστεί με πρόωρο τοκετό και περιορισμένη ανάπτυξη του εμβρύου. Αξίζει να σημειωθεί πως αν η λήψη φυλλικού οξέος ξεκινήσει πριν από τη σύλληψη καθώς και στο πρώτο τρίμηνο της κύησης, προλαμβάνονται ανωμαλίες διάπλασης του νευρικού σωλήνα.

Γονιμότητα και άσκηση

– Είναι η άσκηση σύμμαχος της γονιμότητας;

Η άσκηση είναι ευεργετική σε κάθε περίπτωση καθώς βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, αυξάνει τον μεταβολισμό και αποβάλει το άγχος. Για τις γυναίκες που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί συστήνεται ήπια σωματική δραστηριότητα όπως περπάτημα, ποδήλατο, κολύμπι και ήπια αερόβια άσκηση που δεν ξεπερνά τα 30 λεπτά.

– Πώς επηρεάζεται η γονιμότητα από την συχνή και έντονη άσκηση;

Η έντονη σωματική δραστηριότητα επιδρά αρνητικά στην παραγωγή των ορμονών για την ωοθυλακιορρηξία με αποτέλεσμα να μειώνεται η γονιμότητα της γυναίκας. Ωστόσο η διακοπή της έντονης και καθημερινής άσκηση έχει αποδειχτεί πως επαναφέρει την γονιμότητα στη φυσιολογική κατάσταση.

Γονιμότητα και αυξημένο βάρος

– Πώς σχετίζεται η παχυσαρκία με τη γονιμότητα;

Η παχυσαρκία βλάπτει σοβαρά τη γονιμότητα. Μελέτες έχουν δείξει πως οι παχύσαρκες γυναίκες παρουσιάζουν πολλές επιπλοκές με τον εμμηνορρυσιακό τους κύκλο. Αυτό συμβαίνει επειδή, το αυξημένο λίπος που υπάρχει στον κορμό μετατρέπει τις ορμόνες των ωοθηκών σε οιστρογόνα και προάγει την αύξηση της ελεύθερης τεστοστερόνης.

Γονιμότητα και τρόπος ζωής

– Γονιμότητα και αλκοόλ, γονιμότητα και κάπνισμα. Ποια η σχέση τους;

Το κάπνισμα είναι ανασταλτικός παράγοντας για την επίτευξη μιας κύησης και παρουσιάζει προβλήματα υπογονιμότητας τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Αυτό συμβαίνει διότι τα τσιγάρα περιέχουν μια πληθώρα βλαπτικών ουσιών που επηρεάζουν τόσο την ποιότητα και την ποσότητα του σπέρματος, όσο και την ωορρηξία και κατ’ επέκταση τη γονιμοποίηση των ωαρίων.

Η ήπια κατανάλωση αλκοόλ δεν επηρεάζει τη γονιμότητα, όπως και δεν επηρεάζει και τα υπόλοιπα συστήματα του οργανισμού. Για το λόγο αυτό ένα ποτό χαμηλής περιεκτικότητας αλκοόλ την εβδομάδα είναι ένα επιτρεπτό όριο για ένα ζευγάρι που επιθυμεί εγκυμοσύνη.

– Ισχύει ότι η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης επηρεάζει τη γονιμότητα; Μέχρι πόσα ποτήρια είναι επιτρεπτό να καταναλώνει ένα ζευγάρι;

Η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης ημερησίως επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα ανδρών και γυναικών. Η επιτρεπτή ημερήσια κατανάλωση καφεΐνης θα πρέπει να περιοριστεί στα 200mg, που αντιστοιχεί σε 1-2 φλυτζάνια καφέ. Πρέπει σημειωθεί πως η καφεΐνη μπορεί να εμπεριέχεται και στα αναψυκτικά και το τσάι, οπότε τα ζευγάρια που έχουν ξεκινήσει προσπάθειες θα πρέπει να είναι πιο προσεκτικά στις ποσότητες που καταναλώνουν.

– Ποιες καθημερινές συνήθειες θα μπορούσαν να ευνοήσουν την προσπάθεια ενός ζευγαριού να συλλάβει;

1. Ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία

2. Ήπια σωματική δραστηριότητα

3. Διακοπή καπνίσματος

4. Μειωμένη κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης

Γονιμότητα και ιατρικά ”θέματα”

– Πώς επηρεάζει ο θυρεοειδής τη γονιμότητα μιας γυναίκας; Ποια μέτρα πρέπει να λάβει μια γυναίκα που έχει υποθυρεοειδισμό και ποια εκείνη που έχει υπερθυρεοειδισμό;

Η δυσλειτουργία του θυρεοειδή αδένα επιδρά στην συνδυαστική δράση των ωοθηκών με την υπόφυση του εγκεφάλου που έχουν ως σκοπό την επίτευξη ωοθυλακιορρηξία. Οι γυναίκες που πάσχουν από υποθυρεοειδισμό ή υπερθυρεοειδισμό έχουν αποδεδειγμένα μειωμένη γονιμότητα, αλλά μπορούν να συλλάβουν και να αποκτήσουν παιδί. Παρ’όλα αυτά, καλό θα ήταν η εγκυμοσύνη να προγραμματιστεί αφού το πρόβλημα του θυρεοειδούς έχει ρυθμιστεί. Σε προβλήματα υπογονιμότητας και παθολογικά στοιχεία από τον θυρεοειδή συστήνεται συμβουλευτική από ενδοκρινολόγο.

– Γονιμότητα και ενδομητρίωση: Πώς σχετίζονται;

Η ενδομητρίωση επηρεάζει τη γονιμότητα μόνο στις σοβαρές μορφές της νόσου.

– Προκαλεί ο διαβήτης τύπου 1, διαταραχές στις ορμόνες και επομένως στη διαδικασία σύλληψης;

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (ινσουλινοεξαρτώμενος) ή τύπου 2 επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα στις γυναίκες. Και αυτό συμβαίνει διότι η κατάσταση που προκαλεί η νόσος προάγει την αντίσταση στην ινσουλίνη, εμποδίζει την ομαλή παραγωγή των ορμονών με αποτέλεσμα να δημιουργούνται διαταραχές στον εμμηνορρυσιακό κύκλο και κατ’ επέκταση στην ωοθυλακιορρηξία. Ωστόσο οι γυναίκες που βρίσκονται υπό σωστή παρακολούθηση και έχουν ρυθμίσει τον διαβήτη, μπορούν να μείνουν έγκυες και να έχουν μία κύηση χωρίς επιπλοκές.

Ευχαριστούμε τον Δημήτριο Ι. Σαρηκώστα, MD

Μαιευτήρα-Χειρουργό Γυναικολόγο

Εξειδικευθείς στην Ιατρική Εμβρύου (CFM) Πανεπ. Νοσοκ. KAROLINSKA Στοκχόλμης

Επιστημονικό Υπεύθυνο Τμήματος Ιατρικής Εμβρύου Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ